Czy można kogoś sprawdzić po PESEL?

PESEL: Klucz do danych, ale nie dla każdego. Jak wygląda weryfikacja i ochrona twojego numeru?

Numer PESEL, to nic innego jak identyfikator. Unikalny zestaw cyfr, który przypisany jest każdemu obywatelowi Polski. Ułatwia identyfikację, ale rodzi również pytania o bezpieczeństwo i możliwość nadużyć. Czy każdy może po prostu “sprawdzić kogoś po PESEL”? Odpowiedź brzmi stanowcze: nie. Dostęp do bazy PESEL i danych w niej zawartych jest ściśle kontrolowany i regulowany prawnie.

Dlaczego nie możesz ot tak sprawdzić kogoś po PESEL?

Pomyśl, co by było, gdyby każdy mógł swobodnie wpisać czyjś PESEL i uzyskać dostęp do informacji takich jak imię, nazwisko, data urodzenia, adres zameldowania? Otworzyłoby to pole do nadużyć, stalkingu, wyłudzeń, a nawet kradzieży tożsamości. Dlatego właśnie dostęp do bazy PESEL jest obwarowany szeregiem przepisów i ograniczeń.

Kto i w jaki sposób może uzyskać dostęp do danych z rejestru PESEL?

Zgodnie z prawem, dostęp do danych z rejestru PESEL mają przede wszystkim:

• Osoby uprawnione: To przede wszystkim organy administracji publicznej, sądy, prokuratury, komornicy, Policja, ZUS, KRUS i inne instytucje państwowe, które potrzebują tych danych do realizacji swoich zadań ustawowych.
• Osoby fizyczne i prawne: Mogą one uzyskać dostęp do danych z rejestru PESEL, ale wyłącznie w ściśle określonych przypadkach i po spełnieniu pewnych warunków, m.in. gdy wykażą interes prawny w uzyskaniu tych danych. Przykładowo, może to być związane z postępowaniem sądowym, egzekucyjnym lub spadkowym.

Procedura uzyskania danych z rejestru PESEL:

Jeśli należysz do grupy uprawnionych, procedura uzyskania danych wymaga złożenia formalnego wniosku. Można to zrobić:

• Online: Za pośrednictwem platformy ePUAP, jeśli posiadasz kwalifikowany podpis elektroniczny lub profil zaufany.
• Osobiście w urzędzie gminy: Właściwym ze względu na miejsce zameldowania.
• Pocztą: Wysyłając wniosek na adres urzędu gminy.

We wniosku należy wskazać podstawę prawną, uzasadnienie potrzeby uzyskania danych oraz cel, w jakim mają być wykorzystane. Ważne jest, aby pamiętać, że nieuzasadnione wnioskowanie o dane osobowe jest niezgodne z prawem i może skutkować konsekwencjami.

Ochrona Twojego numeru PESEL:

• Bądź ostrożny: Nie udostępniaj numeru PESEL w miejscach publicznych ani osobom, których nie znasz.
• Sprawdzaj uprawnienia: Zawsze upewnij się, czy osoba lub instytucja, która prosi Cię o podanie numeru PESEL, ma do tego prawo i czy rzeczywiście potrzebuje go do celu, o którym informuje.
• Zgłaszaj incydenty: W przypadku podejrzenia, że Twój numer PESEL został wykorzystany w sposób nieuprawniony, zgłoś to odpowiednim organom (np. Policji lub Urzędowi Ochrony Danych Osobowych).

Podsumowując:

Numer PESEL to ważny element Twojej tożsamości. Jego ochrona leży w Twoim interesie. Dostęp do bazy PESEL jest ściśle kontrolowany i regulowany prawnie, aby zapobiec nadużyciom. Pamiętaj, że nie każdy może “sprawdzić kogoś po PESEL” i że Ty również powinieneś być ostrożny w udostępnianiu swojego numeru. Dbałość o swoje dane osobowe to podstawa bezpieczeństwa w dzisiejszym cyfrowym świecie.