Kiedy przepada urlop dodatkowy?

Kiedy “przepada” urlop dodatkowy? Spokojnie, nie tak szybko!

Wielu pracowników drży na myśl o utracie należnego im urlopu. Szczególnie urlop dodatkowy, często związany z konkretną sytuacją życiową lub specyfiką pracy, budzi wątpliwości. Czy rzeczywiście można go tak łatwo stracić? Odpowiedź, na szczęście, brzmi: nie, nie tak łatwo!

Choć pojęcie “przepadku” urlopu dodatkowego często pojawia się w rozmowach, w rzeczywistości bardziej precyzyjne jest mówienie o przedawnieniu roszczenia niż o jego bezpośrednim przepadku. Co to oznacza w praktyce?

Przede wszystkim, pracodawca ma ustawowy obowiązek:

• Udzielić pracownikowi zaległego urlopu dodatkowego najpóźniej do końca września roku następującego po roku, w którym urlop został nabyty. Przykładowo, jeśli prawo do urlopu dodatkowego powstało w 2023 roku, pracodawca musi umożliwić jego wykorzystanie do 30 września 2024 roku.

Co się dzieje, jeśli urlop nie zostanie wykorzystany w tym terminie?

To kluczowe pytanie. Niewykorzystanie urlopu dodatkowego do końca września nie oznacza jego definitywnej utraty. Owszem, pracodawca narusza wtedy przepisy, ale prawo do urlopu nadal istnieje.

Kiedy zatem roszczenie o urlop dodatkowy ulega przedawnieniu?

Tutaj wkracza kwestia przedawnienia. Zgodnie z Kodeksem Pracy, roszczenia ze stosunku pracy, w tym roszczenie o urlop, przedawniają się z upływem 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Brzmi skomplikowanie? Rozłóżmy to na czynniki pierwsze:

1. Prawo do urlopu powstaje w konkretnym roku. Na przykład, w 2023 roku.
2. Roszczenie o urlop staje się wymagalne z końcem tego roku. Czyli, z dniem 31 grudnia 2023 roku.
3. Okres przedawnienia rozpoczyna się 1 stycznia roku następującego po roku, w którym roszczenie stało się wymagalne. W naszym przykładzie, 1 stycznia 2024 roku.
4. Roszczenie przedawnia się po upływie 3 lat od tego dnia. Czyli, 1 stycznia 2027 roku.

Wnioski i praktyczne wskazówki:

• Pilnuj terminów! Najlepiej wykorzystać urlop dodatkowy w roku, w którym go nabyto lub w terminie wyznaczonym przez pracodawcę (do końca września roku następnego).
• Dokumentuj! Zapisuj daty nabycia prawa do urlopu i ewentualne ustalenia z pracodawcą dotyczące jego wykorzystania.
• Rozmawiaj z pracodawcą! W przypadku problemów z ustaleniem terminu urlopu, warto porozmawiać z przełożonym i poszukać kompromisu.
• Nie czekaj do ostatniej chwili! Im bliżej końca okresu przedawnienia, tym trudniej będzie wyegzekwować swoje prawo.

Podsumowując, urlop dodatkowy nie “przepada” od razu. Pracodawca ma obowiązek udzielenia go w określonym terminie, a w przypadku opóźnienia, roszczenie pracownika przedawnia się dopiero po 3 latach. Świadomość tych zasad pozwoli uniknąć niepotrzebnego stresu i w pełni korzystać z przysługujących praw. Pamiętajmy, że urlop, w tym urlop dodatkowy, to czas na regenerację i odpoczynek, a to bezcenne dla naszego zdrowia i samopoczucia.