Czy brak krwi w kale wyklucza raka?

Krew w kale – jest, czy jej brak? Co to mówi o ryzyku raka jelita grubego?

Wiele osób, zauważając niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego, zastanawia się nad ryzykiem rozwoju raka jelita grubego. Jednym z często poruszanych tematów jest obecność krwi w stolcu. Czy brak krwi w kale rzeczywiście oznacza, że możemy spać spokojnie i ryzyko raka nas nie dotyczy? Odpowiedź, niestety, nie jest tak prosta.

Krew w kale a rak jelita grubego – co warto wiedzieć?

Obecność krwi w kale, zarówno widocznej gołym okiem (krew jasnoczerwona lub smolista), jak i wykrywanej jedynie w badaniu na krew utajoną, może być objawem raka jelita grubego. Jednak jest to tylko jeden z możliwych powodów. Krwawienie z przewodu pokarmowego może mieć wiele innych przyczyn, takich jak hemoroidy, szczeliny odbytu, polipy, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, czy infekcje.

Ujemny wynik badania na krew utajoną – czy to koniec obaw?

Badanie na krew utajoną w kale (FOBT, FIT) jest powszechnie stosowanym narzędziem przesiewowym w kierunku raka jelita grubego. Jego wynik ujemny, czyli brak wykrytej krwi, jest dobrą wiadomością. Niemniej jednak, absolutnie nie wyklucza on obecności raka. Dlaczego?

• Rak nie zawsze krwawi. Wczesne stadia raka jelita grubego mogą nie powodować krwawienia lub krwawienie może być sporadyczne i niewykrywalne w jednorazowym badaniu kału.
• Badanie ma ograniczoną czułość. Badania na krew utajoną mogą dawać wyniki fałszywie ujemne, nawet jeśli nowotwór jest obecny. Oznacza to, że wynik negatywny nie daje 100% pewności, że raka nie ma.
• Umiejscowienie nowotworu. Niektóre nowotwory, szczególnie te zlokalizowane w prawej połowie jelita grubego, mogą krwawić w sposób trudniejszy do wykrycia.

Co więc robić, gdy wynik na krew utajoną jest ujemny?

Przede wszystkim, należy pamiętać, że badanie na krew utajoną to tylko jedno z narzędzi w diagnostyce raka jelita grubego. Kluczowe jest uwzględnienie innych czynników ryzyka i objawów.

Kto powinien być szczególnie czujny?

• Osoby po 50. roku życia: Ryzyko raka jelita grubego wzrasta wraz z wiekiem.
• Osoby z historią raka jelita grubego w rodzinie: Predyspozycje genetyczne znacząco zwiększają ryzyko zachorowania.
• Osoby z polipami jelita grubego w przeszłości: Polipy, szczególnie gruczolaki, są uważane za stany przedrakowe.
• Osoby z chorobami zapalnymi jelit (IBD): Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego zwiększają ryzyko raka.
• Osoby z przewlekłymi problemami ze strony układu pokarmowego: Zmiany w rytmie wypróżnień, bóle brzucha, wzdęcia, uczucie niepełnego wypróżnienia, niezamierzona utrata wagi – te objawy powinny skłonić do konsultacji z lekarzem.

Kolonoskopia – złoty standard diagnostyki

W przypadku osób z podwyższonym ryzykiem lub występowaniem niepokojących objawów, nawet przy ujemnym wyniku badania na krew utajoną, lekarz może zalecić kolonoskopię. Jest to badanie endoskopowe, pozwalające na dokładne obejrzenie całego jelita grubego i wykrycie ewentualnych zmian, w tym polipów i nowotworów, nawet w bardzo wczesnym stadium. Podczas kolonoskopii możliwe jest również pobranie wycinków do badania histopatologicznego, które ostatecznie potwierdza lub wyklucza obecność raka.

Podsumowując:

Brak krwi w kale, potwierdzony ujemnym wynikiem badania na krew utajoną, jest pozytywnym sygnałem, ale nie zwalnia z czujności. Osoby z grup ryzyka oraz z niepokojącymi objawami powinny skonsultować się z lekarzem i rozważyć wykonanie kolonoskopii, która jest najdokładniejszym badaniem w diagnostyce raka jelita grubego. Pamiętajmy, że wczesne wykrycie to klucz do skutecznego leczenia!