Jakie badania zleca reumatolog?

Poza badaniami fizykalnymi: Jakie diagnostyczne narzędzia wykorzystuje reumatolog?

Diagnostyka chorób reumatycznych to proces złożony, wymagający holistycznego podejścia. Reumatolog, oprócz starannego wywiadu i badania fizykalnego pacjenta, opiera swoje wnioski na wynikach szeregu badań dodatkowych, precyzyjnie dobieranych w zależności od podejrzewanej jednostki chorobowej. Nie ma jednego, uniwersalnego zestawu badań, który byłby stosowany w każdym przypadku. Jednakże, pewne rodzaje analiz powtarzają się często, dostarczając cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta.

W przypadku podejrzenia chorób zapalnych stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), kluczową rolę odgrywa obrazowanie. Rentgenowskie zdjęcia stawów pozwalają ocenić zmiany strukturalne, takie jak erozje kostne czy zwężenia szpar stawowych, świadczące o długotrwałym procesie zapalnym. Bardziej szczegółowe informacje dostarcza rezonans magnetyczny (MRI), który wizualizuje tkanki miękkie, w tym błonę maziową, wykrywając obrzęki i stany zapalne na wczesnym etapie, zanim pojawią się zmiany widoczne na zdjęciach RTG. MRI jest szczególnie przydatne w monitorowaniu odpowiedzi na leczenie. W wybranych przypadkach, w celu oceny aktywności procesu zapalnego, może być zastosowana również scyntygrafia kości.

Oprócz obrazowania, niezbędne są badania laboratoryjne. Podstawowe badania krwi obejmują morfologię, pozwalającą ocenić liczbę i rodzaj komórek krwi, co może wskazywać na obecność stanu zapalnego. Odczyn Biernackiego (OB) oraz CRP (białko C-reaktywne) to markery stanu zapalnego – ich podwyższone wartości sugerują aktywny proces zapalny w organizmie. W diagnostyce RZS istotne jest również oznaczenie reumatoidalnego czynnika reumatoidalnego (RF) i przeciwciał anty-CCP (anty-cytrynowane peptydy cykliczne). Wykrycie tych autoprzeciwciał wspiera diagnozę RZS, chociaż ich brak nie wyklucza choroby.

Poza wymienionymi, reumatolog może zlecić również inne badania, w zależności od obrazu klinicznego i podejrzewanej diagnozy. Mogą to być m.in.:

• Badanie płynu stawowego (punkcja stawu): Analiza składu płynu stawowego pozwala ocenić charakter procesu zapalnego, wykluczyć infekcję lub zdiagnozować kryształowe zapalenie stawów (np. dna moczanowa).
• Badania genetyczne: W niektórych chorobach reumatycznych, np. toczniu rumieniowatym układowym, badania genetyczne mogą pomóc w postawieniu diagnozy i ocenie ryzyka rozwoju powikłań.
• Badania poziomu witaminy D: Niedobór witaminy D może wpływać na przebieg chorób reumatycznych, dlatego jego oznaczenie jest często zalecane.
• Badania oceniające uszkodzenie narządów: W chorobach o charakterze systemowym, reumatolog może zlecić badania oceniające funkcję nerek, wątroby lub innych narządów.

Podsumowując, diagnostyka reumatologiczna jest procesem wielokierunkowym, a zakres zleconych badań jest ściśle dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta i podejrzewanej diagnozy. Kombinacja wywiadu, badania fizykalnego oraz wyników badań laboratoryjnych i obrazowych pozwala reumatologowi na precyzyjne określenie choroby, jej aktywności i stopnia zaawansowania, co jest niezbędne do zaplanowania skutecznego leczenia.