Od czego powstaje obrzęk płuc?

Obrzęk płuc: kiedy płuca toną od wewnątrz

Obrzęk płuc, stan zagrażający życiu, występuje, gdy w pęcherzykach płucnych, odpowiedzialnych za wymianę gazową, gromadzi się nadmiar płynu. To “zalewanie” płuc utrudnia dotarcie tlenu do krwi i prowadzi do duszności, kaszlu, a w skrajnych przypadkach do niewydolności oddechowej. Choć najczęściej kojarzony z problemami kardiologicznymi, obrzęk płuc może mieć zróżnicowane podłoże.

Najczęstszą przyczyną obrzęku płuc jest niewydolność lewej komory serca. To właśnie lewa komora odpowiada za pompowanie natlenionej krwi z płuc do reszty organizmu. Gdy jej praca jest zaburzona, krew cofa się do naczyń płucnych, zwiększając ciśnienie i “wypychając” płyn do pęcherzyków. Takie zastoinowe obrzęki płuc są konsekwencją różnych schorzeń kardiologicznych, takich jak:

• zawał serca: uszkodzenie mięśnia sercowego ogranicza jego zdolność do efektywnego pompowania krwi;
• arytmie: nieregularne bicie serca zaburza przepływ krwi, prowadząc do zastoju;
• nagłe skoki ciśnienia tętniczego: gwałtowny wzrost ciśnienia obciąża serce i może przyczynić się do obrzęku;
• przewlekła niewydolność krążenia: długotrwałe osłabienie serca stopniowo prowadzi do gromadzenia się płynu w płucach.

Oprócz przyczyn kardiologicznych, obrzęk płuc może być wywołany przez czynniki pozakardiologiczne, które uszkadzają błonę pęcherzyków płucnych i zwiększają jej przepuszczalność. Mówimy wtedy o niezastoinowym obrzęku płuc. Do najczęstszych przyczyn tego typu obrzęku należą:

• wdychanie toksycznych substancji: opary chemikaliów, dym, a nawet niektóre gazy bojowe mogą bezpośrednio uszkadzać płuca;
• zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS): ciężki stan zapalny płuc, często będący powikłaniem infekcji, urazu lub sepsy;
• wysokogórski obrzęk płuc (HAPE): specyficzny typ obrzęku występujący na dużych wysokościach, związany z niskim ciśnieniem atmosferycznym;
• urazy płuc: np. stłuczenie płuc w wyniku wypadku.

Warto pamiętać, że obrzęk płuc to stan poważny, wymagający natychmiastowej interwencji medycznej. Szybkie rozpoznanie i leczenie są kluczowe dla ograniczenia powikłań i poprawy rokowań. Dlatego w przypadku pojawienia się objawów, takich jak duszność, kaszel z pienistą plwociną, sinica ust i paznokci, należy bezzwłocznie wezwać pomoc lekarską.