Od czego robi się refluks?

Refluks: Kiedy kwaśny żołądek atakuje przełyk – o mechanizmach i czynnikach ryzyka

Refluks żołądkowo-przełykowy (RZP), potocznie zwany refluksem, to powszechny problem zdrowotny, którego przyczyną jest cofanie się kwaśnej treści żołądka do przełyku. Choć samo w sobie zjawisko cofania się treści żołądkowej zdarza się u każdego, problem pojawia się, gdy proces ten staje się nadmierny i powoduje uszkodzenie delikatnej błony śluzowej przełyku. Ale od czego tak naprawdę zaczyna się ten proces?

Kluczowym elementem jest niedomaganie zwieracza dolnego przełyku (ZDP). ZDP to mięsień znajdujący się na połączeniu przełyku i żołądka, który pełni funkcję zaworu, zapobiegając cofaniu się treści żołądkowej. Jego prawidłowe funkcjonowanie opiera się na utrzymywaniu odpowiedniego ciśnienia, które skutecznie zamyka wejście do przełyku. W przypadku RZP, ZDP nie działa prawidłowo, jego ciśnienie jest zbyt niskie, a sam zwieracz może być osłabiony lub nieprawidłowo zbudowany. To otwiera drogę dla kwasu żołądkowego, który swobodnie przedostaje się do przełyku.

Poza niedomaganiem ZDP, do powstania refluksu przyczyniają się również:

• Nadmierne wytwarzanie kwasu żołądkowego: Niektóre osoby naturalnie wytwarzają więcej kwasu niż inne. Może to być związane z genetyką, ale również z dietą i trybem życia.
• Zapalenia i choroby układu pokarmowego: Choroby takie jak zapalenie błony śluzowej żołądka (gastritis) czy wrzody żołądka mogą wpływać na funkcjonowanie ZDP i zwiększać ryzyko refluksu.
• Ciąża: Rosnąca macica uciska na żołądek i ZDP, zwiększając prawdopodobieństwo refluksu.
• Otyłość: Nadmierna masa ciała zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej, co utrudnia prawidłowe funkcjonowanie ZDP.
• Nieprawidłowa dieta: Spożywanie tłustych, pikantnych potraw, kawy, alkoholu i czekolady może drażnić błonę śluzową żołądka i zwiększać produkcję kwasu.
• Palenie tytoniu: Nikotyna uszkadza ZDP i zmniejsza jego zdolność do utrzymania odpowiedniego ciśnienia.
• Stres: Stres wpływa na funkcjonowanie całego układu pokarmowego, w tym ZDP, zwiększając ryzyko refluksu.
• Niektóre leki: Niektóre leki, takie jak np. niektóre leki przeciwbólowe i leki na nadciśnienie, mogą wpływać na funkcjonowanie ZDP.

Refluks nie zawsze jest objawem poważnego schorzenia, jednak częste i silne objawy wymagają konsultacji lekarskiej. Diagnoza i leczenie zależą od indywidualnych przyczyn i nasilenia choroby. Pamiętajmy, że zmiana stylu życia, w tym dieta i redukcja stresu, może znacznie pomóc w łagodzeniu objawów refluksu.