Du Lịch Phong Nha Quảng Trị Thông Tin Du Lịch Quảng Bình Sân bay dã chiến Khe Gát: Nơi không quân Việt Nam viết nên lịch sử

Sân bay dã chiến Khe Gát: Nơi không quân Việt Nam viết nên lịch sử

Quảng Bình trong tôi không chỉ có những hang động kỳ vĩ hay bãi biển Nhật Lệ thơ mộng. Là một người con sinh ra và lớn lên trên mảnh đất đầy nắng gió này, tôi muốn kể cho bạn nghe về một nơi đặc biệt, ít người biết đến nhưng lại chứa đựng cả một bầu trời ký ức hào hùng: Sân bay dã chiến Khe Gát.

Khe Gát – Nơi huyền thoại cất cánh

Bạn có biết không, ngoài sân bay Đồng Hới tấp nập, Quảng Bình mình còn có một sân bay dã chiến Khe Gát từng đi vào lịch sử? Giờ đây, nó là một phần của đường Hồ Chí Minh huyền thoại, len lỏi qua xã Xuân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, sau khi sáp nhập là xã Phong Nha, tỉnh Quảng Trị. Nghe thì có vẻ bình thường, nhưng đây lại là sân bay dã chiến duy nhất trên đỉnh Trường Sơn đó! Với tôi, Khe Gát không chỉ là một địa danh, mà nó là một huyền thoại, là minh chứng sống động cho sự quả cảm và trí tuệ của không quân Việt Nam trong hành trình giành độc lập.

Ngay cạnh con đường này, có một tấm bia đá khắc ghi những dòng chữ giản dị nhưng đầy ý nghĩa: “Di tích lịch sử quốc gia đường Hồ Chí Minh đông Trường Sơn – Sân bay dã chiến Khe Gát, nơi đây, từ 1969 đến 1972 lực lượng Không quân đã sử dụng máy bay phản lực chiến đấu để yểm trợ cho đường Hồ Chí Minh. Riêng ngày 19-4-1972 (lúc 16 giờ 5 phút) phi đội Mic 17 của Nguyễn Văn Bảy (B) và Lê Xuân Dị đã bắn cháy 2 tàu khu trục thuộc Hạm đội 7 của Mỹ tại vùng biển Quảng Bình”. Đọc những dòng này, tôi luôn có một cảm giác bồi hồi khó tả. Nó không chỉ là lịch sử, mà còn là niềm tự hào của cả một dân tộc.

Câu chuyện về ý chí và sự sáng tạo

Quảng Bình, trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, là hậu phương trực tiếp chi viện cho miền Nam, và cũng là điểm nóng của những trận không kích, hải kích dữ dội từ quân địch. Chúng ta bị tấn công liên tục hòng cắt đứt con đường tiếp tế. Nhưng người Quảng Bình kiên cường lắm! Cuối năm 1968, Bộ Quốc phòng quyết định xây dựng sân bay dã chiến B7 ngay tại Khe Gát, với một mục tiêu duy nhất: tạo thế bất ngờ, bảo vệ đường Trường Sơn huyết mạch.

Tôi đã từng được nghe các cụ kể lại, việc xây dựng sân bay này không hề đơn giản. Tiểu đoàn 28 Công binh, cùng với hàng trăm thanh niên xung phong địa phương – trong đó có cả những người thân của tôi – đã ngày đêm gánh đất, dựng lá ngụy trang, làm việc không ngừng nghỉ. Cái khó là phải giữ bí mật tuyệt đối. Ban ngày, máy bay trinh sát địch lướt qua bầu trời Trường Sơn để do thám. Thế nên, công việc chỉ được thực hiện vào chập tối và dừng lại vào 3 giờ sáng hôm sau. Xe ủi, xe lu cũng được giấu kỹ trong hang đá. Sau gần 7 tháng ròng rã, sân bay Khe Gát dài hơn 2 cây số bằng đất nện đã hoàn thành và được ngụy trang tài tình. Nghĩ đến những khó khăn, gian khổ mà cha ông ta đã trải qua để hoàn thành công trình này, tôi lại càng thêm khâm phục ý chí và sự sáng tạo của người Việt Nam.

Trận không chiến đi vào lịch sử: Khi MiG-17 đối đầu với Hạm đội 7

Mùa xuân năm 1972, khi ta mở cuộc tấn công chiến lược ở miền Nam, Mỹ đã huy động lực lượng không quân và hải quân hùng hậu hòng cứu vãn tình thế và đánh phá miền Bắc lần thứ hai. Tàu chiến địch thường xuyên áp sát bờ biển Quảng Bình, bắn phá dữ dội.

Với quyết tâm đẩy lùi địch ra xa bờ, Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không Không quân đã giao nhiệm vụ cho Trung đoàn 923. Mười phi công MiG-17 được lựa chọn, trong đó có những tên tuổi mà sau này tôi luôn ngưỡng mộ, như phi công Nguyễn Văn Bảy (Bảy B) và Lê Xuân Dị. Họ đã miệt mài luyện tập kỹ thuật ném bom “thia lia” – một kỹ thuật cực kỳ khó, đòi hỏi phi công phải bay cực thấp trên biển, xác định thời điểm cắt bom để bom nảy lên và lao vào tàu địch. Nghe thôi đã thấy nghẹt thở rồi phải không?

Rồi ngày 18/4/1972 định mệnh đến. Hai chiếc MiG-17, sau khi được cải tiến để có thể hạ cánh trên sân bay ngắn hẹp, đã bí mật hạ cánh xuống Khe Gát trong đêm tối.

Ngày hôm sau, 19/4/1972, tin tình báo cho biết các tàu chiến Mỹ đang áp sát bờ, trong đó có cả tàu tuần dương hạm US Oklahoma City và hai tàu khu trục là USS Higbee và USS Lloyd Thomat. Đúng 16 giờ 5 phút, lệnh xuất phát được truyền đến biên đội Dị – Bảy. Hai chiếc MiG-17 nối đuôi nhau cất cánh từ sân bay Khe Gát, lao thẳng về phía biển.

Phi công Lê Xuân Dị đã tấn công chiếc USS Higbee. Khi khoảng cách chỉ còn 750m, anh lao xuống cắt bom rồi vọt lên. Chiếc tàu khu trục bị trúng bom, dàn pháo trên boong tàu bị phá hủy. Ngay sau đó, phi công Nguyễn Văn Bảy (Bảy B) tiếp tục tấn công chiếc tuần dương hạm USS Oklahoma City. Chiếc tàu địch cũng bị thương nặng, hỏng hệ thống ra đa và một ụ pháo. Toàn bộ trận đánh chỉ diễn ra trong vòng 17 phút! Sau đó, cả hai phi công đều hạ cánh an toàn tại sân bay Khe Gát.

Tôi hình dung ra cảnh tượng lúc đó: những chiếc MiG nhỏ bé nhưng nhanh nhẹn, dũng cảm lao vào đội hình tàu chiến khổng lồ của địch. Đó không chỉ là một trận chiến, mà còn là một bản anh hùng ca về sự dũng cảm và tài thao lược.

Khe Gát – Di sản sống động giữa lòng Phong Nha

Trận không-đối-biển ngày 19-4-1972 đã trở thành một dấu son chói lọi trong lịch sử không quân Việt Nam. Trong vòng 17 phút, với vỏn vẹn bốn quả bom loại 250kg, biên đội Dị – Bảy đã đánh hỏng nặng một tàu khu trục và làm bị thương một tàu tuần dương hạm của Mỹ, buộc địch phải rút về căn cứ để sửa chữa. Trận đánh này khiến Hạm đội 7 không dám áp sát bờ biển của ta trong nhiều tháng sau đó. Và quan trọng hơn, đây là lần đầu tiên không quân Việt Nam sử dụng máy bay tiêm kích để đánh tàu khu trục hạm của Mỹ trên Biển Đông.

Sân bay dã chiến Khe Gát có ý nghĩa lịch sử đặc biệt. Đây là một sân bay chỉ có một biên đội, một lần xuất kích, đánh một trận duy nhất và đạt được thành công vang dội. Nó không chỉ là chiến công xuất sắc của Bộ đội Không quân Việt Nam mà còn là tiền đề quan trọng để quân đội ta xây dựng lực lượng không quân tiêm kích đánh bom sau này.

Dù nay sân bay Khe Gát không còn nguyên trạng, nhưng với câu chuyện độc đáo và ý nghĩa lịch sử to lớn, nó đã trở thành một di tích lịch sử đặc biệt trong hệ thống di tích đường Hồ Chí Minh. Một đoạn của đường Hồ Chí Minh hiện nay đi dọc qua sân bay Khe Gát – biến nơi đây thành một điểm đến du lịch Phong Nha đầy ý nghĩa.

Nếu có dịp du lịch Quảng Bình, đừng chỉ ghé những điểm du lịch nổi tiếng. Hãy dành chút thời gian tìm về Khe Gát. Đến đây, bạn không chỉ được lắng nghe câu chuyện về một thời chiến tranh hào hùng của dân tộc, mà còn cảm nhận được sự kiên cường, bất khuất của những người con Quảng Bình đã góp phần làm nên lịch sử. Đối với tôi, Khe Gát không chỉ là một di tích, mà là một lời nhắc nhở, một cảm hứng về lòng yêu nước và ý chí vươn lên.