ทำไมคนเราถึงกินเผ็ดไม่ได้

ทำไมบางคนกินเผ็ดไม่ได้: ความลับอยู่ที่ “ต่อมรับรส” และ “สารแคปไซซิน”

รสเผ็ด…สำหรับบางคนคือความสุข สำหรับบางคนคือฝันร้าย ความแตกต่างนี้ไม่ได้เกิดจากความ “ใจสู้” หรือ “ไม่สู้” อย่างที่เรามักเข้าใจกัน แต่ลึกลงไปกว่านั้น มันเกี่ยวข้องกับกลไกทางสรีรวิทยาที่ซับซ้อนกว่าที่เราคิด นั่นคือเรื่องของ “ต่อมรับรส” และ “สารแคปไซซิน”

แคปไซซิน: ตัวร้ายที่น่าหลงใหล

สารแคปไซซิน (Capsaicin) คือสารประกอบทางเคมีที่พบได้ในพริก ซึ่งเป็นตัวการหลักที่ทำให้เรารู้สึกถึงรสเผ็ด เมื่อแคปไซซินสัมผัสกับลิ้น มันจะไปกระตุ้น “ตัวรับความรู้สึกเจ็บปวด” ที่เรียกว่า TRPV1 (Transient Receptor Potential Vanilloid 1) ตัวรับนี้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในปากเท่านั้น แต่ยังกระจายตัวอยู่ทั่วร่างกาย ทำให้เราสามารถรู้สึกถึงความเผ็ดร้อนได้ในส่วนอื่นๆ เช่น ผิวหนัง

ต่อมรับรส: ความไวที่แตกต่างกัน

คำถามสำคัญคือ ทำไมบางคนถึงสามารถทานพริกได้เป็นกำๆ โดยไม่สะทกสะท้าน ในขณะที่บางคนแค่ได้กลิ่นพริกก็แสบร้อนไปทั้งตัว? คำตอบอยู่ที่ความไวของต่อมรับรส TRPV1 นี่เอง

• ความหนาแน่นของต่อมรับรส: ในแต่ละบุคคล จำนวนของต่อมรับรส TRPV1 ที่ลิ้นและในช่องปากอาจมีความแตกต่างกัน คนที่มีต่อมรับรส TRPV1 น้อยกว่า จะมีความไวต่อแคปไซซินน้อยกว่า ทำให้สามารถทนต่อความเผ็ดได้มากกว่า
• ความไวของต่อมรับรส: นอกจากจำนวนแล้ว ความไวของต่อมรับรส TRPV1 ก็มีส่วนสำคัญเช่นกัน บางคนอาจมีจำนวนต่อมรับรสมาก แต่ต่อมรับรสเหล่านั้นอาจทำงานได้ไม่เต็มที่ หรือมีการตอบสนองต่อแคปไซซินน้อยกว่า ทำให้สามารถทนต่อความเผ็ดได้ดีกว่า

มากกว่าแค่พันธุกรรม:

ถึงแม้พันธุกรรมจะมีบทบาทในการกำหนดความไวของต่อมรับรส แต่ปัจจัยอื่นๆ ก็มีส่วนเกี่ยวข้องเช่นกัน เช่น

• การฝึกฝน: การทานอาหารรสเผ็ดเป็นประจำ อาจทำให้ร่างกายปรับตัวและคุ้นชินกับแคปไซซินได้ในระดับหนึ่ง ทำให้รู้สึกถึงความเผ็ดน้อยลงเมื่อเวลาผ่านไป
• สภาพแวดล้อม: การเติบโตในวัฒนธรรมที่นิยมทานอาหารรสเผ็ด อาจมีผลต่อการพัฒนาความอดทนต่อรสเผ็ดตั้งแต่เด็ก
• สุขภาพ: สภาวะสุขภาพบางอย่าง เช่น โรคเกี่ยวกับระบบประสาท อาจส่งผลต่อความไวของต่อมรับรส ทำให้บางคนรู้สึกไวต่อรสเผ็ดมากกว่าปกติ

สรุป:

การที่คนเราทานเผ็ดได้มากหรือน้อย ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความ “ใจสู้” อย่างที่เข้าใจกัน แต่เป็นผลมาจากความแตกต่างในด้านสรีรวิทยา โดยเฉพาะความหนาแน่นและความไวของต่อมรับรส TRPV1 ต่อสารแคปไซซิน แม้ว่าพันธุกรรมจะมีบทบาทสำคัญ แต่การฝึกฝน สภาพแวดล้อม และสุขภาพ ก็เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อความสามารถในการทนต่อรสเผ็ดได้เช่นกัน

ดังนั้น ครั้งหน้าหากคุณเห็นใครทานพริกได้เป็นกำๆ โดยไม่สะทกสะท้าน อย่าเพิ่งคิดว่าเขา “ใจสู้” กว่า แต่จงระลึกว่าเขาอาจมีต่อมรับรสที่ “อดทน” กว่าคุณก็เป็นได้!