กระดูกระยางค์ล่างมีจำนวนทั้งหมดเท่าไร

นับกระดูก : ใครว่าขาเรามีแค่สองข้าง? เรื่องราวเบื้องหลังกระดูก 62 ชิ้นของกระดูกระยางค์ล่าง

เราทุกคนรู้ว่าเรามีขา 2 ข้าง แต่หากลองนึกภาพโครงสร้างภายในที่ซับซ้อนของขาแต่ละข้าง คุณจะพบว่ามันไม่ได้ประกอบด้วยกระดูกเพียงแค่สองชิ้นอย่างที่คิด ความจริงแล้ว กระดูกระยางค์ล่างของมนุษย์ประกอบด้วยกระดูกทั้งหมด 62 ชิ้น! (31 ชิ้นต่อข้าง) นับว่าเป็นจำนวนที่มากทีเดียว และแต่ละชิ้นล้วนมีบทบาทสำคัญต่อการเคลื่อนไหวและการทรงตัวของเรา

ข้อความข้างต้นกล่าวถึงกระดูกเชิงกราน กระดูกขา และกระดูกเท้า แต่เพื่อให้ภาพชัดเจนยิ่งขึ้น เราควรแยกย่อยจำนวนกระดูกแต่ละส่วนดังนี้:

• กระดูกเชิงกราน (Pelvic Girdle): แม้จะดูเป็นชิ้นเดียว แต่กระดูกเชิงกรานจริง ๆ แล้วประกอบด้วยกระดูก 3 ชิ้นเชื่อมต่อกันอย่างแข็งแรง คือกระดูกสะโพก (Hip Bone) 2 ชิ้น (ซ้ายและขวา) แต่ละชิ้นประกอบด้วยกระดูก 3 ส่วนย่อยคือ กระดูกหัวหน่าว (Pubis) , กระดูกเหนือสะโพก (Ilium) และกระดูกอิสเคียม (Ischium) และกระดูกก้นกบ (Sacrum) อีก 1 ชิ้น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกระดูกสันหลังส่วนล่าง รวมเป็น 4 ชิ้น

• กระดูกขา (Leg Bones): ประกอบด้วยกระดูกต้นขา (Femur) 1 ชิ้น ซึ่งเป็นกระดูกที่ยาวที่สุดในร่างกาย กระดูกสะบ้า (Patella) 1 ชิ้น หรือที่เรารู้จักกันในชื่อกระดูกเหนือเข่า กระดูกน่อง (Tibia) 1 ชิ้น และกระดูกน่องข้างเล็ก (Fibula) 1 ชิ้น รวมเป็น 4 ชิ้นต่อขา

• กระดูกเท้า (Foot Bones): เป็นส่วนที่ซับซ้อนที่สุด ประกอบด้วยกระดูกข้อเท้า (Tarsal Bones) จำนวน 7 ชิ้น กระดูกฝ่าเท้า (Metatarsal Bones) 5 ชิ้น และกระดูกนิ้วเท้า (Phalanges) 14 ชิ้น (นิ้วละ 3 ข้อ ยกเว้นนิ้วหัวแม่เท้ามี 2 ข้อ) รวมเป็น 26 ชิ้นต่อเท้า

ดังนั้น เมื่อรวมจำนวนกระดูกทั้งหมดในกระดูกระยางค์ล่างทั้งสองข้าง เราจะได้ (4 + 4 + 26) x 2 = 68 ชิ้น แต่ตัวเลขนี้ยังไม่นับรวมกระดูกเซซามอยด์ (Sesamoid Bones) ซึ่งเป็นกระดูกขนาดเล็กฝังอยู่ในเอ็นหรือกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะบริเวณฝ่าเท้า ซึ่งมีจำนวนแตกต่างกันในแต่ละบุคคล อาจมีตั้งแต่ 2-10 ชิ้นต่อเท้า รวมแล้วจำนวนกระดูกอาจมากกว่า 68 ชิ้นเล็กน้อย

ดังนั้น การบอกว่ากระดูกระยางค์ล่างมีเพียงแค่ 62 ชิ้น เป็นการประมาณการคร่าวๆ ที่ไม่นับรวมกระดูกเซซามอยด์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความซับซ้อนและความน่าทึ่งของโครงสร้างร่างกายมนุษย์ การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกระดูกแต่ละชิ้นและหน้าที่ของมัน จะช่วยให้เราเข้าใจกลไกการเคลื่อนไหวของร่างกายได้ดียิ่งขึ้น