ทำไมลำไส้ไม่บีบตัว

ลำไส้ไม่บีบตัว: เมื่อระบบขับเคลื่อนอาหารขัดข้อง

เรามักคุ้นเคยกับอาการท้องผูกที่เกิดจากการกินอาหารที่มีกากใยน้อย หรือดื่มน้ำไม่เพียงพอ แต่อาการเหล่านี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของปัญหาที่ใหญ่กว่านั้น นั่นคือภาวะลำไส้ไม่บีบตัว หรือ Ileus ซึ่งเป็นภาวะที่การเคลื่อนไหวของลำไส้ทำงานผิดปกติ ส่งผลให้การลำเลียงอาหารผ่านระบบทางเดินอาหารหยุดชะงัก

สิ่งสำคัญที่ต้องทำความเข้าใจคือ Ileus ไม่ใช่แค่อาการท้องผูกธรรมดาหรือการอุดตันทางกายภาพของลำไส้จากสิ่งแปลกปลอมหรือเนื้องอก แต่มันคือความผิดปกติของกระบวนการบีบตัวของลำไส้เอง ซึ่งกระบวนการนี้เรียกว่า Peristalsis โดยปกติแล้ว กล้ามเนื้อลำไส้จะหดและคลายตัวเป็นจังหวะเพื่อผลักดันอาหารไปตามทางเดินอาหาร แต่ในภาวะ Ileus กลไกนี้กลับทำงานผิดพลาด ทำให้กากอาหารไม่สามารถเคลื่อนที่ได้อย่างราบรื่น

สาเหตุของภาวะลำไส้ไม่บีบตัวนั้นมีความหลากหลาย เริ่มตั้งแต่ปัจจัยที่ดูเหมือนไม่ร้ายแรงอย่างภาวะขาดน้ำรุนแรง ไปจนถึงโรคที่ซับซ้อนอย่างโรคพาร์กินสัน การติดเชื้อในช่องท้อง เช่น ไส้ติ่งอักเสบ หรือเยื่อบุช่องท้องอักเสบ ก็สามารถกระตุ้นให้เกิด Ileus ได้เช่นกัน นอกจากนี้ การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยด์ ยาลดกรดบางชนิด และยาต้านซึมเศร้าบางชนิด ก็อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะนี้ได้

ภาวะลำไส้ไม่บีบตัวส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างมาก อาการที่พบบ่อย ได้แก่ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน และท้องผูก ในกรณีที่รุนแรง อาจเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ลำไส้อุดตัน ลำไส้ทะลุ หรือการติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ดังนั้น หากคุณมีอาการที่สงสัยว่าอาจเป็นภาวะลำไส้ไม่บีบตัว ควรปรึกษาแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม การตรวจวินิจฉัยอาจรวมถึงการตรวจร่างกาย การเอกซเรย์ช่องท้อง หรือการส่องกล้อง แพทย์จะพิจารณาแนวทางการรักษาตามสาเหตุ เช่น การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำในกรณีที่ขาดน้ำ การใช้ยาเพื่อกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ หรือการผ่าตัดในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อน การดูแลตนเองเบื้องต้น เช่น การดื่มน้ำให้เพียงพอ การรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ก็สามารถช่วยป้องกันภาวะลำไส้ไม่บีบตัวได้ในระดับหนึ่ง