ระดับภาษามี 5 ระดับมีอะไรบ้าง

ถอดรหัสภาษาไทย: 5 ระดับแห่งการสื่อสารที่คุณควรรู้

ภาษาไทยเป็นภาษาที่มีความไพเราะและอ่อนช้อย แต่ความงดงามนี้ซ่อนความซับซ้อนไว้ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ “ระดับภาษา” ที่บ่งบอกถึงความเหมาะสมและความสัมพันธ์ระหว่างผู้พูดและผู้ฟัง การใช้ภาษาที่ระดับไม่เหมาะสมอาจนำไปสู่ความเข้าใจผิดหรือสร้างความไม่สบายใจได้ บทความนี้จะชี้แนะ 5 ระดับภาษาไทยที่สำคัญ พร้อมยกตัวอย่างที่ชัดเจนและหลากหลาย เพื่อให้ผู้อ่านสามารถเลือกใช้ภาษาได้อย่างเหมาะสมในทุกสถานการณ์

การแบ่งระดับภาษาไทยนั้นไม่ใช่การแบ่งอย่างตายตัว แต่เป็นการแบ่งตามบริบท สถานการณ์ และความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ดังนั้นการเลือกใช้ระดับภาษาจึงต้องอาศัยวิจารณญาณและความเข้าใจในสถานการณ์นั้นๆ โดยทั่วไปแล้ว เราสามารถแบ่งระดับภาษาไทยออกได้เป็น 5 ระดับดังนี้:

1. ระดับพิธีการ (Formal): เป็นระดับภาษาที่ใช้ในโอกาสสำคัญ เช่น พิธีการทางราชการ การกล่าวสุนทรพจน์ การแสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่ที่มีอายุมากหรือมีตำแหน่งสูง หรือการเขียนเอกสารทางราชการ ลักษณะเด่นของระดับนี้คือการใช้คำราชาศัพท์ คำสุภาพ และโครงสร้างประโยคที่เคร่งครัด คำและวลีที่ใช้มักมีความหมายเฉพาะเจาะจง หลีกเลี่ยงคำพูดที่ไม่สุภาพหรือไม่เหมาะสมอย่างเด็ดขาด

• ตัวอย่าง: “กระหม่อมขอเดชะ ฝ่าบาททรงพระเจริญ” “ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ” “เรียน ท่านอธิการบดี ด้วยความเคารพอย่างสูง” “ตามที่ได้รับมอบหมาย ข้าพเจ้าจึงได้ดำเนินการ…”

2. ระดับทางการ (Formal-Semi Formal): ใช้ในสถานที่ทำงาน การติดต่อสื่อสารทางธุรกิจ หรือการเขียนรายงาน เอกสารทางวิชาการ ระดับนี้มีความเป็นทางการน้อยกว่าระดับพิธีการ แต่ก็ยังคงต้องใช้คำพูดที่สุภาพ เรียบร้อย และชัดเจน หลีกเลี่ยงคำพูดที่ไม่เป็นทางการหรือคำแสลง

• ตัวอย่าง: “เรียน คุณผู้จัดการ ดิฉันขออนุญาตลาป่วยในวันพรุ่งนี้” “ตามที่ได้แจ้งไว้แล้ว บริษัทฯ จะดำเนินการตรวจสอบต่อไป” “ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า…”

3. ระดับกึ่งทางการ (Informal-Semi Formal): ระดับนี้ใช้ในกลุ่มเพื่อนสนิท เพื่อนร่วมงานที่สนิทสนม หรือการสนทนาในวงเล็กๆ ที่มีความคุ้นเคยกัน ภาษาที่ใช้มีความผ่อนคลาย เป็นกันเอง แต่ก็ยังคงรักษามารยาทและความสุภาพอยู่บ้าง

• ตัวอย่าง: “พรุ่งนี้ไปเที่ยวกันไหม?” “งานนี้ยากจังเลย” “ขอโทษทีนะ ฉันลืม”

4. ระดับไม่เป็นทางการ (Informal): ใช้ในครอบครัว เพื่อนสนิท หรือคนใกล้ชิด ภาษาที่ใช้มีความเป็นกันเอง อาจมีการใช้คำพูดที่ไม่สุภาพบ้าง แต่ไม่ถึงกับหยาบคาย เน้นความสะดวกในการสื่อสาร

• ตัวอย่าง: “เดี๋ยวแม่ทำให้” “ไปไหนมาเนี่ย?” “เบื่อจังเลย”

5. ระดับกันเอง (Intimate): เป็นระดับภาษาที่ใช้กับคนในครอบครัว หรือเพื่อนสนิทที่รู้จักกันมานาน ภาษาที่ใช้มีความสนิทสนม อาจมีการใช้คำพูดที่ไม่สุภาพ คำแสลง หรือสำนวนเฉพาะกลุ่ม เป็นการสื่อสารที่เข้าใจกันโดยไม่ต้องอธิบายมาก

• ตัวอย่าง: “อุ๊ย! ตกใจหมดเลย” “ไปกินข้าวกันเถอะ หิวแล้ว” “เมื่อวานสนุกมากเลย”

การเข้าใจและสามารถใช้ระดับภาษาไทยได้อย่างเหมาะสม จะช่วยให้การสื่อสารของคุณมีประสิทธิภาพ สร้างความประทับใจ และแสดงให้เห็นถึงความเป็นมืออาชีพ และความเคารพต่อผู้อื่น ดังนั้น จงหมั่นสังเกตและเรียนรู้ เพื่อให้คุณสามารถเลือกใช้ภาษาได้อย่างเหมาะสมในทุกสถานการณ์ และเข้าใจความหมายที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังคำพูดแต่ละคำ ซึ่งเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของภาษาไทยนั่นเอง