วิธีวิจัยทางการศึกษามีกี่แบบ

วิธีวิจัยทางการศึกษามีกี่แบบ: ส่องโลกการวิจัยที่หลากหลาย

การวิจัยทางการศึกษามีหลากหลายวิธี ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การวิจัยเชิงคุณภาพเพียงอย่างเดียว เปรียบเสมือนกล่องเครื่องมือที่มีอุปกรณ์หลากหลายชนิด นักวิจัยต้องเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมกับงาน เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำและตอบโจทย์ โดยทั่วไปแล้ว เราสามารถแบ่งวิธีการวิจัยทางการศึกษาออกเป็นสองกลุ่มใหญ่ คือ การวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ และยังมีการวิจัยแบบผสมผสานที่นำทั้งสองแบบมาใช้ร่วมกันอีกด้วย

1. การวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research): เน้นการเก็บข้อมูลเชิงตัวเลข วิเคราะห์ด้วยสถิติ เพื่อหาความสัมพันธ์ ความแตกต่าง และทดสอบสมมติฐาน มักใช้กับกลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ เพื่อให้สามารถนำผลการวิจัยไปอ้างอิงกับประชากรกลุ่มใหญ่ได้ ตัวอย่างเช่น

• การวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research): ใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง เพื่อศึกษาความคิดเห็น ทัศนคติ และพฤติกรรม เช่น การสำรวจความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อหลักสูตรใหม่
• การวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research): ควบคุมตัวแปรต่างๆ เพื่อศึกษาผลกระทบของตัวแปรอิสระที่มีต่อตัวแปรตาม เช่น การศึกษาผลของการใช้เทคโนโลยีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
• การวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ (Correlational Research): ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่างๆ เช่น ความสัมพันธ์ระหว่างระดับความเครียดกับผลการเรียน

2. การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research): ดังที่กล่าวมาข้างต้น มุ่งเน้นการทำความเข้าใจปรากฏการณ์ ความคิด ความเชื่อ และประสบการณ์ของกลุ่มตัวอย่าง โดยเก็บข้อมูลผ่านการสัมภาษณ์ การสังเกต และการวิเคราะห์เอกสาร ตัวอย่างเช่น

• การวิจัยเชิงชาติพันธุ์วรรณา (Ethnographic Research): ศึกษาและบรรยายวัฒนธรรม วิถีชีวิต และความเชื่อของกลุ่มคนเฉพาะ เช่น การศึกษาชีวิตความเป็นอยู่ของนักเรียนในโรงเรียนชนบท
• การวิจัยแบบกรณีศึกษา (Case Study Research): ศึกษาปรากฏการณ์หรือกรณีศึกษาเฉพาะอย่างละเอียด เช่น การศึกษาปัจจัยที่ทำให้โรงเรียนแห่งหนึ่งประสบความสำเร็จ
• การวิจัยเชิงปรากฏการณ์วิทยา (Phenomenological Research): ศึกษาประสบการณ์ส่วนบุคคล ความรู้สึก และการรับรู้ของกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อปรากฏการณ์หนึ่งๆ เช่น การศึกษาประสบการณ์ของนักเรียนที่เรียนออนไลน์

3. การวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research): เป็นการผสมผสานวิธีการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพเข้าด้วยกัน เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครอบคลุมและลึกซึ้งยิ่งขึ้น เช่น การสำรวจความคิดเห็นของนักเรียนด้วยแบบสอบถาม (เชิงปริมาณ) พร้อมกับการสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อทำความเข้าใจเหตุผลเบื้องหลังความคิดเห็นเหล่านั้น (เชิงคุณภาพ)

การเลือกวิธีวิจัยที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับคำถามการวิจัย วัตถุประสงค์ และทรัพยากรที่มี นักวิจัยจึงต้องพิจารณาอย่างรอบคอบเพื่อให้ได้ผลการวิจัยที่น่าเชื่อถือและมีประโยชน์ต่อวงการศึกษาอย่างแท้จริง