สายตาสั้นสามารถลดได้ไหม

สายตาสั้น…หยุดยั้งการเพิ่มขึ้นได้หรือไม่? ไขข้อข้องใจกับวิธีการล่าสุด

สายตาสั้น (Myopia) กลายเป็นปัญหาสุขภาพตาที่พบได้บ่อยขึ้นในยุคปัจจุบัน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและวัยรุ่น ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและวิถีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้เวลาที่ใช้ในการเพ่งมองใกล้ๆ เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้สายตาสั้นเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าปัจจุบันจะยังไม่สามารถรักษาสายตาสั้นให้หายเป็นปกติได้อย่างสมบูรณ์ แต่ข่าวดีก็คือ เรามีวิธีการต่างๆ ที่สามารถช่วยชะลอการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนในอนาคต ซึ่งได้แก่การเสื่อมของจอประสาทตา และต้อกระจกในวัยกลางคนและสูงอายุ

ความเข้าใจผิดอย่างหนึ่งคือ การคิดว่าสายตาสั้นเป็นโรคที่รักษาไม่หาย ความจริงแล้ว สายตาสั้นเป็นภาวะที่เกิดจากความผิดปกติของรูปทรงของลูกตา ทำให้ภาพที่มองเห็นไม่ชัดเจน และการชะลอการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้น หมายถึงการควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เพื่อไม่ให้สายตาสั้นเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และอาจคงระดับสายตาไว้ได้ในระยะยาว

ปัจจุบัน มีวิธีการหลักๆ ที่ได้รับการยอมรับทางการแพทย์ และมีหลักฐานวิจัยสนับสนุน ว่าสามารถช่วยชะลอการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้นได้ ได้แก่:

1. ยาหยอดตา Atropine (แอโทรปีน): ยาหยอดตาชนิดนี้มีฤทธิ์ในการลดการหดตัวของกล้ามเนื้อตา ช่วยควบคุมการเจริญเติบโตของลูกตา ปริมาณการใช้จะขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของจักษุแพทย์ โดยอาจเริ่มจากความเข้มข้นต่ำ และเพิ่มขึ้นตามความเหมาะสม ผลข้างเคียงที่อาจพบได้เช่น การมองเห็นภาพเบลอชั่วคราว หรือการขยายม่านตา ซึ่งมักจะหายไปเมื่อหยุดใช้ยา

2. คอนแทคเลนส์ Ortho-K (ออร์โธเค): คอนแทคเลนส์ชนิดพิเศษที่สวมใส่ในเวลากลางคืน ออกแบบมาเพื่อปรับเปลี่ยนรูปทรงของกระจกตา ช่วยให้มองเห็นได้ชัดเจนในเวลากลางวัน และมีหลักฐานว่าช่วยชะลอการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้นได้ แต่ต้องได้รับการตรวจและติดตามอย่างใกล้ชิดจากจักษุแพทย์

3. คอนแทคเลนส์มัลติโฟกัส: คอนแทคเลนส์ชนิดนี้มีหลายกำลัง ช่วยให้สามารถมองเห็นได้ชัดเจนทั้งระยะใกล้และระยะไกล แม้ว่าหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ในการชะลอการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้นโดยตรงจะยังไม่มากเท่ากับวิธีการอื่นๆ แต่การลดการใช้สายตาเพ่งมองใกล้ๆ ก็ช่วยลดความเสี่ยงในการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้นได้เช่นกัน

4. แว่นตาแบบมัลติโฟกัส (Progressive lens): คล้ายคลึงกับคอนแทคเลนส์มัลติโฟกัส แต่เป็นแว่นตา ช่วยให้มองเห็นได้ชัดเจนทั้งระยะใกล้และระยะไกล โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ที่มีสายตาสั้นร่วมกับสายตายาวตามวัย ช่วยลดการใช้สายตาเพ่งมองใกล้ๆ และอาจช่วยชะลอการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้นได้เช่นกัน

สิ่งสำคัญคือ การเลือกวิธีการใด ควรปรึกษาจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อประเมินสภาพดวงตา และเลือกวิธีการที่เหมาะสม และปลอดภัยที่สุด นอกจากนี้ การมีวิถีชีวิตที่ดี เช่น การใช้เวลาอยู่กลางแจ้ง การพักสายตาเป็นระยะ การออกกำลังกาย และการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ก็เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างสุขภาพดวงตา และชะลอการเพิ่มขึ้นของสายตาสั้นได้เช่นกัน อย่าลืมว่าการป้องกันที่ดีที่สุดคือการดูแลสุขภาพดวงตาอย่างสม่ำเสมอ และปรึกษาแพทย์หากมีข้อสงสัย หรือพบความผิดปกติของดวงตา.