แบบการสัมภาษณ์ (Interview) มีกี่ประเภท

เจาะลึกโลกแห่งการสัมภาษณ์: หลากประเภท หลายจุดประสงค์ สู่ความสำเร็จที่แตกต่าง

การสัมภาษณ์ถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการประเมินศักยภาพและคัดเลือกบุคลากร ไม่ว่าจะเป็นการสมัครงาน การขอทุนการศึกษา หรือแม้แต่การวิจัยทางสังคมศาสตร์ แต่เคยสงสัยกันหรือไม่ว่าการสัมภาษณ์ที่เราเคยเผชิญหน้านั้น มีรูปแบบที่แตกต่างกันอย่างไร และแต่ละรูปแบบนั้นมีจุดประสงค์อะไรกันแน่?

แม้ว่าบทนำจะกล่าวถึงรูปแบบหลักๆ สองแบบคือแบบไม่เป็นทางการและแบบเป็นทางการ แต่ในความเป็นจริงแล้วโลกของการสัมภาษณ์นั้นมีความซับซ้อนและหลากหลายกว่านั้นมาก การทำความเข้าใจประเภทต่างๆ ของการสัมภาษณ์จะช่วยให้ทั้งผู้สัมภาษณ์และผู้ถูกสัมภาษณ์สามารถเตรียมตัวได้อย่างเหมาะสม และบรรลุเป้าหมายของการสัมภาษณ์นั้นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แบ่งตามโครงสร้าง:

• การสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง (Unstructured Interview): ดังที่กล่าวไปข้างต้น การสัมภาษณ์รูปแบบนี้เน้นการสนทนาที่เปิดกว้างและยืดหยุ่น ผู้สัมภาษณ์มักจะเตรียมเพียงหัวข้อหลักๆ หรือประเด็นที่สนใจ และปล่อยให้การสนทนาเป็นไปอย่างเป็นธรรมชาติ ข้อดีคือช่วยให้ผู้ถูกสัมภาษณ์รู้สึกผ่อนคลายและแสดงศักยภาพที่แท้จริงออกมาได้อย่างเต็มที่ อย่างไรก็ตาม ข้อมูลที่ได้อาจมีความหลากหลายและยากต่อการเปรียบเทียบระหว่างผู้สมัครแต่ละคน

• การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง (Structured Interview): รูปแบบนี้ตรงกันข้ามกับการสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง โดยผู้สัมภาษณ์จะเตรียมชุดคำถามที่เหมือนกันไว้ล่วงหน้า และถามคำถามเหล่านั้นตามลำดับที่กำหนดไว้ การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างช่วยให้การประเมินเป็นไปอย่างยุติธรรมและแม่นยำ เนื่องจากข้อมูลที่ได้จากผู้สมัครแต่ละคนสามารถนำมาเปรียบเทียบกันได้อย่างง่ายดาย

• การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง (Semi-structured Interview): เป็นการผสมผสานระหว่างการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างและไม่มีโครงสร้าง ผู้สัมภาษณ์จะเตรียมคำถามหลักๆ ไว้ แต่ก็เปิดโอกาสให้มีการถามคำถามเพิ่มเติมหรือเจาะลึกลงในประเด็นที่น่าสนใจ การสัมภาษณ์แบบนี้ช่วยให้ได้ข้อมูลที่ครบถ้วนและละเอียดอ่อนในขณะเดียวกัน

แบ่งตามวัตถุประสงค์:

• การสัมภาษณ์เพื่อคัดเลือก (Selection Interview): จุดประสงค์หลักคือการประเมินความเหมาะสมของผู้สมัครสำหรับตำแหน่งงานหรือโครงการที่เปิดรับ โดยพิจารณาจากทักษะ ประสบการณ์ และความสามารถต่างๆ

• การสัมภาษณ์เชิงพฤติกรรม (Behavioral Interview): รูปแบบนี้เน้นการถามคำถามที่เจาะจงถึงสถานการณ์ที่ผู้ถูกสัมภาษณ์เคยเผชิญ เพื่อประเมินว่าพวกเขาจะตอบสนองต่อสถานการณ์ต่างๆ ในอนาคตอย่างไร คำถามมักจะเริ่มต้นด้วยวลี “เล่าให้ฟังถึง…” หรือ “ยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่คุณ…”

• การสัมภาษณ์เชิงสถานการณ์ (Situational Interview): คล้ายกับการสัมภาษณ์เชิงพฤติกรรม แต่แทนที่จะถามถึงประสบการณ์ในอดีต ผู้สัมภาษณ์จะให้สถานการณ์จำลองแก่ผู้ถูกสัมภาษณ์ และถามว่าพวกเขาจะจัดการกับสถานการณ์นั้นอย่างไร

• การสัมภาษณ์เพื่อประเมิน (Appraisal Interview): ใช้เพื่อประเมินผลการปฏิบัติงานของพนักงาน โดยให้ข้อเสนอแนะและกำหนดเป้าหมายสำหรับการพัฒนาในอนาคต

• การสัมภาษณ์เพื่อลาออก (Exit Interview): จัดขึ้นเมื่อพนักงานตัดสินใจลาออกจากบริษัท เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับเหตุผลในการลาออก และนำข้อมูลนั้นไปปรับปรุงสภาพแวดล้อมในการทำงาน

แบ่งตามจำนวนผู้เข้าร่วม:

• การสัมภาษณ์แบบตัวต่อตัว (One-on-one Interview): การสัมภาษณ์ระหว่างผู้สัมภาษณ์หนึ่งคนและผู้ถูกสัมภาษณ์หนึ่งคน

• การสัมภาษณ์แบบคณะกรรมการ (Panel Interview): การสัมภาษณ์โดยคณะกรรมการหลายคน ซึ่งแต่ละคนอาจมีหน้าที่ความรับผิดชอบที่แตกต่างกัน

• การสัมภาษณ์แบบกลุ่ม (Group Interview): การสัมภาษณ์ผู้ถูกสัมภาษณ์หลายคนพร้อมกัน มักใช้เพื่อประเมินทักษะการทำงานเป็นทีมและการสื่อสาร

สรุป:

รูปแบบการสัมภาษณ์มีความหลากหลายและถูกออกแบบมาเพื่อตอบสนองวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน การทำความเข้าใจประเภทต่างๆ ของการสัมภาษณ์จะช่วยให้เราสามารถเตรียมตัวได้อย่างเหมาะสม และเพิ่มโอกาสในการประสบความสำเร็จ ไม่ว่าจะเป็นในฐานะผู้สัมภาษณ์หรือผู้ถูกสัมภาษณ์ การเตรียมตัวที่ดีและการเข้าใจวัตถุประสงค์ของการสัมภาษณ์ จะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจสำหรับทุกฝ่าย