ความเสี่ยงในสังคมดิจิทัลและอันตรายจากสังคมออนไลน์มีอะไรบ้าง

เงาในโลกดิจิทัล: ความเสี่ยงและอันตรายที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังความสะดวกสบาย

โลกดิจิทัลได้พลิกโฉมวิถีชีวิตของมนุษย์อย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน ความสะดวกสบายและการเชื่อมต่อที่ไร้ขอบเขตมาพร้อมกับเงาอันตรายที่ค่อยๆ ก่อตัวและแพร่กระจายอย่างเงียบเชียบ ความเสี่ยงในสังคมดิจิทัลไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่การถูกแฮ็กหรือไวรัสคอมพิวเตอร์เท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงภัยคุกคามต่อจิตใจ สังคม และความมั่นคงของประเทศชาติอีกด้วย

หนึ่งในภัยคุกคามที่น่ากังวลที่สุดคือ การบิดเบือนข้อมูล (Malinformation) ซึ่งแตกต่างจาก Disinformation ที่เน้นการสร้างข้อมูลเท็จ Malinformation คือการนำเสนอข้อมูลที่เป็นความจริงแต่ถูกบิดเบือน ตัดตอน หรือนำเสนอในบริบทที่ผิดเพี้ยน ทำให้ผู้รับสารเข้าใจผิดและสร้างความเสียหายได้อย่างมหาศาล เช่น การตัดต่อคลิปวิดีโอให้ดูเหมือนบุคคลใดบุคคลหนึ่งกระทำความผิด หรือการนำเสนอสถิติบางส่วนโดยไม่เปิดเผยข้อมูลทั้งหมด ผลที่ตามมาคือความแตกแยกทางความคิด ความไม่ไว้วางใจ และการตัดสินใจที่ผิดพลาดทั้งในระดับบุคคลและสังคม

นอกจากนี้ การโจมตีทางไซเบอร์แบบซับซ้อน (Sophisticated Cyberattacks) ก็เป็นภัยคุกคามที่ร้ายแรง ไม่ใช่เพียงการโจมตีแบบง่ายๆ เช่น การแฮ็กบัญชีโซเชียลมีเดียเท่านั้น แต่รวมถึงการโจมตีระบบโครงสร้างพื้นฐานสำคัญของประเทศ เช่น ระบบไฟฟ้า ระบบน้ำ และระบบการเงิน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของชาติได้อย่างรุนแรง กลุ่มอาชญากรไซเบอร์ที่เพิ่มมากขึ้นและมีความเชี่ยวชาญสูงทำให้การป้องกันกลายเป็นเรื่องท้าทายยิ่งขึ้น

ในระดับบุคคล การกลั่นแกล้งทางไซเบอร์ (Cyberbullying) ยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตของผู้ถูกกระทำอย่างร้ายแรง การถูกคุกคาม ข่มขู่ หรือดูหมิ่นทางออนไลน์อาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้า ความวิตกกังวล และแม้กระทั่งความคิดฆ่าตัวตาย ความรุนแรงที่เกิดขึ้นในโลกออนไลน์มักจะไม่มีขอบเขต และความเสียหายอาจตามมาอย่างยาวนาน

สุดท้าย การเสพติดโซเชียลมีเดียและอินเทอร์เน็ต ก็เป็นอีกหนึ่งความเสี่ยงที่ไม่ควรมองข้าม การใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับโลกออนไลน์อาจทำให้ละเลยความสัมพันธ์ในชีวิตจริง ขาดการออกกำลังกาย และเกิดปัญหาสุขภาพทั้งทางกายและใจ การเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่นในโลกออนไลน์ยังเป็นสาเหตุของความเครียดและความไม่มั่นคงในตนเองได้อีกด้วย

การรับมือกับความเสี่ยงในสังคมดิจิทัลจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งการสร้างความตระหนักรู้ การพัฒนากฎหมายและมาตรการควบคุมที่เข้มงวด การเสริมสร้างทักษะการคิดวิเคราะห์และรู้เท่าทันสื่อ รวมถึงการสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตใจให้กับประชาชน เพื่อให้ทุกคนสามารถใช้ประโยชน์จากโลกดิจิทัลได้อย่างปลอดภัยและรับผิดชอบ และสามารถปกป้องตนเองจากเงาอันตรายที่แฝงเร้นอยู่เบื้องหลังความสะดวกสบายนี้ได้