ค่าเลือดจาง ดูยังไง

ภาวะโลหิตจาง: มองหาสัญญาณเตือนและเข้าใจค่าเลือด

ภาวะโลหิตจาง หรือที่เรามักเรียกกันติดปากว่า “เลือดจาง” เป็นภาวะที่ร่างกายมีปริมาณเม็ดเลือดแดงน้อยกว่าปกติ ส่งผลให้เนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆ ได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ ทำให้เกิดอาการผิดปกติหลายอย่างตามมา ภาวะนี้เป็นเรื่องที่พบได้บ่อย และอาจมีสาเหตุได้หลากหลาย ตั้งแต่การขาดสารอาหารที่จำเป็น ไปจนถึงโรคเรื้อรังต่างๆ

การสังเกตอาการเบื้องต้นด้วยตัวเองเป็นสิ่งสำคัญ เพราะจะช่วยให้เราตระหนักถึงความผิดปกติและเข้ารับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์ได้ทันท่วงที อย่างไรก็ตาม การวินิจฉัยภาวะโลหิตจางอย่างแม่นยำ จำเป็นต้องอาศัยการตรวจเลือดเพื่อวัดระดับฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นโปรตีนสำคัญในเม็ดเลือดแดงที่ทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจน

สัญญาณเตือนที่ควรสังเกต:

แม้ว่าอาการของภาวะโลหิตจางอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล แต่โดยทั่วไปมักมีอาการดังนี้:

• อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย: เป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุด เนื่องจากร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ ทำให้เซลล์ไม่สามารถสร้างพลังงานได้อย่างเต็มที่
• หน้ามืด วิงเวียนศีรษะ: การที่สมองได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ อาจทำให้เกิดอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะ หรือคล้ายจะเป็นลมได้
• ใจสั่น: ร่างกายพยายามชดเชยปริมาณออกซิเจนที่ไม่เพียงพอ โดยการสูบฉีดเลือดให้เร็วขึ้น ทำให้เกิดอาการใจสั่น
• ผิวซีด: ผิวหนัง ริมฝีปาก และเล็บ อาจมีสีซีดกว่าปกติ เนื่องจากปริมาณเม็ดเลือดแดงที่ลดลง
• หายใจถี่: ร่างกายพยายามดึงออกซิเจนให้มากขึ้น ทำให้เกิดอาการหายใจถี่ แม้ในขณะที่พักผ่อน
• มือเท้าเย็น: การไหลเวียนโลหิตที่ไม่ดี อาจทำให้รู้สึกเย็นที่มือและเท้า
• ปวดศีรษะ: การที่สมองขาดออกซิเจนอาจทำให้เกิดอาการปวดศีรษะได้
• เล็บเปราะบาง: การขาดธาตุเหล็ก ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของภาวะโลหิตจาง อาจทำให้เล็บเปราะบางและแตกหักง่าย
• อยากกินของแปลกๆ (Pica): ในบางกรณี ผู้ที่เป็นโลหิตจางอาจมีความอยากกินของแปลกๆ เช่น ดิน น้ำแข็ง หรือแป้ง

เข้าใจค่าเลือด: ฮีโมโกลบิน (Hemoglobin)

การตรวจวัดระดับฮีโมโกลบินในเลือด (Hemoglobin; Hb) เป็นวิธีที่แม่นยำที่สุดในการวินิจฉัยภาวะโลหิตจาง ค่าฮีโมโกลบินที่เหมาะสมจะแตกต่างกันไปตามเพศและอายุ โดยทั่วไปมีเกณฑ์ดังนี้:

• ผู้หญิง: มากกว่า 12 กรัมต่อเดซิลิตร (g/dL)
• ผู้ชาย: มากกว่า 13 กรัมต่อเดซิลิตร (g/dL)

สิ่งที่ควรทำเมื่อสงสัยว่ามีภาวะโลหิตจาง:

หากคุณสังเกตเห็นอาการดังกล่าวข้างต้น หรือมีความกังวลเกี่ยวกับภาวะโลหิตจาง สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด แพทย์จะทำการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และสั่งตรวจเลือดเพิ่มเติม เพื่อหาสาเหตุของภาวะโลหิตจาง และวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

การรักษาภาวะโลหิตจาง:

การรักษาภาวะโลหิตจางจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของภาวะนั้นๆ โดยอาจรวมถึง:

• การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง: เช่น ตับ เนื้อแดง ผักใบเขียวเข้ม ถั่ว และธัญพืชเสริมธาตุเหล็ก
• การรับประทานวิตามินเสริม: เช่น วิตามินบี 12 และกรดโฟลิก หากขาดวิตามินเหล่านี้
• การรักษาโรคที่เป็นสาเหตุ: หากภาวะโลหิตจางเกิดจากโรคเรื้อรัง เช่น โรคไต หรือโรคเกี่ยวกับไขกระดูก
• การถ่ายเลือด: ในกรณีที่ภาวะโลหิตจางรุนแรงและเป็นอันตรายถึงชีวิต

ข้อควรจำ:

• อย่าเพิกเฉยต่ออาการผิดปกติที่เกิดขึ้นกับร่างกาย
• การตรวจสุขภาพประจำปีเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อตรวจหาความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น
• ปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำในการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

การตระหนักถึงสัญญาณเตือนของภาวะโลหิตจาง และเข้าใจความหมายของค่าเลือด จะช่วยให้เราสามารถดูแลสุขภาพของตัวเองได้อย่างเหมาะสม และรับการรักษาได้อย่างทันท่วงที เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีในระยะยาว