งานโรงพยาบาลมีกี่กะ

ยามเช้า ยามบ่าย ยามราตรี: เบื้องหลังตารางเวรของบุคลากรโรงพยาบาล

ระบบการทำงานในโรงพยาบาลเปรียบเสมือนวงล้อที่หมุนเวียนไม่หยุดยั้ง เพื่อให้การดูแลผู้ป่วยดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง บุคลากรทางการแพทย์และพยาบาลจึงจำเป็นต้องแบ่งการทำงานเป็นกะ แม้ว่าภาพจำทั่วไปจะคุ้นเคยกับ “สามกะ” แต่ความเป็นจริงแล้ว การแบ่งกะในโรงพยาบาลนั้นมีความหลากหลายและซับซ้อนกว่าที่คิด และไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่สามกะเสมอไป

ระบบกะที่พบได้บ่อยที่สุด คือระบบสามกะ ประกอบด้วย:

• กะเช้า (Morning Shift): โดยทั่วไปเริ่มตั้งแต่เวลา 08.00 น. ถึง 16.00 น. เป็นช่วงเวลาที่กิจกรรมภายในโรงพยาบาลคึกคัก มีการตรวจผู้ป่วย ทำการรักษา และประชุมวางแผนการรักษา พยาบาลในกะนี้รับผิดชอบในการเตรียมการต่างๆ เพื่อรองรับผู้ป่วยที่จะเข้ามาตลอดทั้งวัน

• กะบ่าย (Afternoon Shift): เริ่มตั้งแต่เวลา 16.00 น. ถึง 24.00 น. เป็นช่วงเปลี่ยนผ่านระหว่างกิจกรรมหลักๆ ในช่วงกลางวันสู่ช่วงกลางคืน พยาบาลในกะนี้รับช่วงต่อจากกะเช้า ดูแลผู้ป่วยที่อาการคงที่ เตรียมพร้อมสำหรับการรับผู้ป่วยฉุกเฉิน และจัดเตรียมงานสำหรับกะดึก

• กะดึก (Night Shift): เริ่มตั้งแต่เวลา 24.00 น. ถึง 08.00 น. เป็นช่วงเวลาที่ความเงียบสงบปกคลุมโรงพยาบาล แต่ก็เป็นช่วงที่ต้องการความระมัดระวังและความพร้อมสูง เนื่องจากเหตุการณ์ไม่คาดฝันอาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา พยาบาลในกะนี้ต้องดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด เฝ้าระวังอาการ และรายงานสถานการณ์ให้ทีมแพทย์ทราบอย่างทันท่วงที

อย่างไรก็ตาม จำนวนกะและช่วงเวลาทำงานอาจแตกต่างกันไปตามขนาดและประเภทของโรงพยาบาล บางโรงพยาบาลอาจมีการแบ่งกะย่อยลงไปอีก เช่น กะเช้าช่วงสั้น กะบ่ายช่วงสั้น เพื่อเพิ่มความคล่องตัวในการจัดตารางงาน และลดภาระของพยาบาล บางแผนกที่มีความต้องการบุคลากรสูงอาจใช้ระบบสี่กะ หรือปรับเวลาทำงานให้เหมาะสมกับความต้องการของหน่วยงาน รวมถึงการทำงานแบบ Shift System ที่พนักงานสามารถเลือกกะทำงานได้ตามความต้องการและความสะดวก แต่ต้องคำนึงถึงความต้องการของโรงพยาบาลเป็นหลัก

นอกจากนี้ การจัดตารางเวรยังคำนึงถึง จังหวะชีวิตของร่างกาย (Circadian Rhythm) เพื่อลดผลกระทบต่อสุขภาพของพยาบาล โดยพยายามจัดตารางให้เกิดความสมดุล หลีกเลี่ยงการทำงานกะดึกติดต่อกันเป็นเวลานาน และให้มีช่วงพักผ่อนที่เพียงพอ เพื่อให้พยาบาลสามารถรักษาประสิทธิภาพในการทำงานและสุขภาพที่ดีได้อย่างยั่งยืน

ดังนั้น การกล่าวถึงเพียงแค่ “สามกะ” ในโรงพยาบาลจึงเป็นเพียงภาพรวมที่ไม่ครอบคลุม ความเป็นจริงซับซ้อนกว่านั้นมาก การทำงานเป็นกะในโรงพยาบาล เป็นระบบที่ต้องคำนึงถึงทั้งความต้องการของผู้ป่วย ความพร้อมของบุคลากร และการจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้การดูแลสุขภาพดำเนินไปได้อย่างราบรื่น และมีคุณภาพ เป็นการทำงานที่ท้าทาย แต่ก็เต็มไปด้วยความหมาย และความภาคภูมิใจอย่างยิ่ง