หมอทํางานทุกวันหรือไม่

ชีวิตที่ไม่เคยหยุดนิ่ง: การทำงานหนักเกินพิกัดของแพทย์ และหนทางสู่สมดุล

คำถามที่ว่า “หมอทำงานทุกวันหรือไม่” อาจฟังดูเรียบง่าย แต่เบื้องหลังคำถามนี้ กลับซ่อนไว้ซึ่งความจริงที่เจ็บปวดและเป็นปัญหาเรื้อรังในวงการแพทย์ นั่นคือ ภาระงานที่หนักเกินไปจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพและความเป็นอยู่ของแพทย์อย่างมาก

ในความเป็นจริง แพทย์ส่วนใหญ่ทำงานเกินกว่าเวลาทำงานปกติที่กำหนดไว้มาก ชั่วโมงการทำงานที่ยาวนาน การเข้าเวรต่อเนื่องหลายวัน การต้องเผชิญหน้ากับสถานการณ์ฉุกเฉินตลอดเวลา ทำให้แพทย์แทบไม่มีเวลาพักผ่อนที่เพียงพอ หลายครั้งที่ต้องสละเวลาส่วนตัว เวลาให้กับครอบครัว เพื่อดูแลรักษาผู้ป่วยที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน

ผลกระทบจากภาระงานที่หนักเกินไปนั้นร้ายแรงกว่าที่เราคิด ไม่เพียงแต่ส่งผลเสียต่อสุขภาพกายของแพทย์ เช่น อาการอ่อนเพลียเรื้อรัง ปวดหลัง ปวดศีรษะ แต่ยังส่งผลต่อสุขภาพจิตใจ ทำให้เกิดความเครียด วิตกกังวล ภาวะหมดไฟ (Burnout) และอาจนำไปสู่ปัญหาทางสุขภาพจิตที่ร้ายแรงกว่าได้ การที่แพทย์ต้องเผชิญกับความกดดันมหาศาลตลอดเวลา ย่อมส่งผลต่อประสิทธิภาพในการทำงานและความสามารถในการตัดสินใจ ซึ่งอาจส่งผลกระทบโดยตรงต่อความปลอดภัยของผู้ป่วย

ในสถานการณ์เช่นนี้ การบริหารจัดการเวลาจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับแพทย์แต่ละท่าน การเรียนรู้ที่จะจัดลำดับความสำคัญของงาน การ delegating งานให้ผู้ช่วย การใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์สูงสุด เช่น การออกกำลังกาย การทำสมาธิ หรือการพักผ่อนอย่างเพียงพอ ล้วนเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อรักษาสมดุลระหว่างชีวิตการทำงานและชีวิตส่วนตัว

อย่างไรก็ตาม ปัญหาการทำงานหนักเกินพิกัดของแพทย์ ไม่ได้เกิดจากปัญหาเฉพาะบุคคลเท่านั้น แต่เป็นปัญหาเชิงระบบที่ต้องได้รับการแก้ไขอย่างจริงจัง หลายโรงพยาบาลกำลังเผชิญกับปัญหาการขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์ ทำให้แพทย์ที่มีอยู่ต้องรับภาระงานที่หนักขึ้น การปรับปรุงระบบการทำงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น การเพิ่มจำนวนบุคลากรทางการแพทย์ การนำเทคโนโลยีมาช่วยในการทำงาน และการกระจายงานให้มีความเหมาะสม ล้วนเป็นแนวทางที่ควรได้รับการพิจารณาอย่างจริงจัง

ท้ายที่สุดแล้ว การสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ส่งเสริมสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีของแพทย์ ไม่เพียงแต่จะช่วยให้แพทย์มีเวลาพักผ่อนที่เพียงพอและมีประสิทธิภาพในการรักษาผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องเท่านั้น แต่ยังเป็นการลงทุนในอนาคตของระบบสาธารณสุขโดยรวม เพราะแพทย์ที่มีสุขภาพกายและใจที่ดี ย่อมสามารถมอบการดูแลรักษาที่ดีที่สุดให้กับผู้ป่วยได้อย่างเต็มที่