อุปสรรคในการสื่อสารเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง

อุปสรรคในการสื่อสาร: มากกว่าแค่คำพูดที่คลาดเคลื่อน

การสื่อสาร คือ เส้นเลือดใหญ่ที่หล่อเลี้ยงความสัมพันธ์และขับเคลื่อนสังคม แต่เส้นเลือดใหญ่นี้อาจเกิดการอุดตันได้จากอุปสรรคมากมาย ที่ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การใช้คำพูดที่คลาดเคลื่อนหรือไม่ชัดเจน บทความนี้จะพาไปสำรวจอุปสรรคในการสื่อสารที่ซับซ้อนและแฝงเร้นกว่านั้น

แน่นอนว่า ความกำกวมของภาษา หรือการใช้คำศัพท์ที่ไม่เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย ย่อมเป็นอุปสรรคพื้นฐาน เช่น การใช้ศัพท์เทคนิคกับผู้ที่ไม่มีความรู้เฉพาะทาง หรือการใช้ภาษาที่เป็นทางการเกินไปในวงสนทนาที่ต้องการความเป็นกันเอง สิ่งเหล่านี้สร้างกำแพงที่มองเห็นได้ง่าย แต่ยังมีกำแพงที่มองไม่เห็นอีกมาก เช่น

• อคติและความเชื่อส่วนบุคคล: บางครั้ง เราฟังเพื่อโต้แย้ง ไม่ใช่เพื่อทำความเข้าใจ อคติที่มีต่อผู้ส่งสารหรือเนื้อหา ความเชื่อเดิมที่ฝังรากลึก ล้วนบิดเบือนการรับสารและตีความไปในทิศทางที่สอดคล้องกับความคิดของตนเอง แม้ผู้ส่งสารจะสื่อสารได้อย่างชัดเจนก็ตาม

• บริบททางสังคมและวัฒนธรรม: มุกตลกในวัฒนธรรมหนึ่ง อาจเป็นเรื่องไม่เหมาะสมในอีกวัฒนธรรมหนึ่ง ภาษากายที่สื่อถึงความเป็นมิตรในบางพื้นที่ อาจเป็นการดูหมิ่นในอีกพื้นที่หนึ่ง ความแตกต่างทางสังคมและวัฒนธรรมเป็นอุปสรรคสำคัญที่ต้องคำนึงถึง

• ช่องทางการสื่อสารที่ไม่เหมาะสม: การเลือกใช้ช่องทางการสื่อสารที่ไม่เหมาะสมกับเนื้อหา เช่น การแจ้งข่าวร้ายผ่านอีเมล หรือการพูดคุยเรื่องละเอียดอ่อนผ่านข้อความสั้นๆ อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดและสร้างความสัมพันธ์ที่บาดหมางได้

• สภาพแวดล้อม: เสียงรบกวน สถานที่ที่ไม่เป็นส่วนตัว หรือแม้แต่อุณหภูมิที่ไม่เหมาะสม ล้วนส่งผลต่อสมาธิและประสิทธิภาพในการสื่อสาร

• อารมณ์: ทั้งอารมณ์ของผู้ส่งสารและผู้รับสาร ความโกรธ ความเครียด ความวิตกกังวล ล้วนเป็นตัวกรองที่บิดเบือนการสื่อสาร ทำให้ตีความหมายผิดเพี้ยนไปจากเจตนาเดิม

• การขาดทักษะการฟังอย่างตั้งใจ: การฟังอย่างตั้งใจ ไม่ใช่แค่การได้ยินเสียง แต่คือการเปิดใจรับฟัง พยายามทำความเข้าใจมุมมองของผู้พูด และแสดงออกถึงการรับฟังอย่างแท้จริง

การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ จึงไม่ใช่แค่การพูดให้ชัดเจน แต่ต้องคำนึงถึงปัจจัยแวดล้อม อารมณ์ และบริบทต่างๆ รวมถึงการฝึกฝนทักษะการฟังอย่างตั้งใจ เพื่อให้สารที่ส่งไปถึงผู้รับได้อย่างถูกต้องและครบถ้วน ลดความเสี่ยงของความเข้าใจผิด และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อไป