ค่าใช้จ่าย อยู่ฝั่งไหน

ค่าใช้จ่าย: เดบิต… แล้วทำไมต้องเดบิต?

การทำความเข้าใจหลักการเดบิต (Dr.) และเครดิต (Cr.) ในบัญชีอาจดูซับซ้อนในตอนแรก แต่จริงๆ แล้วมันเป็นระบบที่เรียบง่ายและทรงพลังในการติดตามการเคลื่อนไหวทางการเงิน บทความนี้จะเน้นอธิบายว่าทำไม “ค่าใช้จ่าย” จึงบันทึกอยู่ฝั่งเดบิต และความสัมพันธ์ของมันกับสมการบัญชีพื้นฐาน

หลายคนมักเข้าใจผิดคิดว่าเดบิตหมายถึงการลดลง และเครดิตหมายถึงการเพิ่มขึ้นเสมอไป ความจริงแล้วไม่ใช่แบบนั้น เดบิตและเครดิตทำงานแตกต่างกันไปตามประเภทของบัญชี สำหรับ ค่าใช้จ่าย การบันทึกฝั่งเดบิตหมายถึง การเพิ่มขึ้น ของค่าใช้จ่ายนั้นๆ

ลองนึกภาพสมการบัญชีพื้นฐาน: สินทรัพย์ = หนี้สิน + ส่วนของผู้ถือหุ้น

เมื่อธุรกิจมีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้น เช่น ค่าเช่า ค่าไฟฟ้า หรือค่าจ้างพนักงาน สิ่งที่เกิดขึ้นคือ ส่วนของผู้ถือหุ้นจะลดลง เพื่อรักษาสมดุลของสมการบัญชี เราจึงต้องบันทึกค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นนี้ไว้ฝั่งเดบิต

ยกตัวอย่างเช่น บริษัทจ่ายค่าเช่า 10,000 บาท การบันทึกบัญชีจะเป็นดังนี้:

• เดบิต ค่าเช่า 10,000 บาท (ค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น)
• เครดิต เงินสด 10,000 บาท (สินทรัพย์ลดลง)

สังเกตว่าแม้เงินสด (ซึ่งเป็นสินทรัพย์) จะลดลง แต่สมการบัญชียังคงสมดุล เพราะส่วนของผู้ถือหุ้นก็ลดลงทางอ้อมผ่านการเพิ่มขึ้นของค่าใช้จ่าย การบันทึกค่าใช้จ่ายฝั่งเดบิตจึงเป็นกลไกสำคัญที่เชื่อมโยงผลกระทบของค่าใช้จ่ายต่อส่วนของผู้ถือหุ้น ซึ่งสะท้อนถึงความสามารถในการทำกำไรของธุรกิจในที่สุด

ดังนั้น การที่ค่าใช้จ่ายอยู่ฝั่งเดบิต ไม่ได้หมายความว่าธุรกิจมีกำไรเพิ่มขึ้น แต่เป็นการบันทึก การเพิ่มขึ้นของค่าใช้จ่าย ซึ่งส่งผลให้ ส่วนของผู้ถือหุ้นลดลง การเข้าใจหลักการนี้เป็นพื้นฐานสำคัญในการวิเคราะห์งบการเงินและประเมินสถานะทางการเงินของธุรกิจอย่างถูกต้อง