กระเดียดกระออมแปลว่าอะไร

กระเดียดกระออม: มากกว่าแค่ท่าทางเดิน สู่คติสอนใจหญิงไทย

สำนวนไทยโบราณนั้นเปรียบเสมือนคลังปัญญาที่บรรจุแง่คิดและคติสอนใจอันลึกซึ้ง สะท้อนวิถีชีวิตและค่านิยมของผู้คนในยุคสมัยนั้น คำว่า “กระเดียดกระออม” ก็เป็นอีกหนึ่งสำนวนที่น่าสนใจ ด้วยภาพลักษณ์ที่เรียบง่ายแต่แฝงความหมายที่คมคาย

ความหมายและที่มาของ “กระเดียดกระออม”

สำนวน “กระเดียดกระออม” สื่อถึงลักษณะของสตรีที่วางตัวไม่เหมาะสม เปรียบเทียบกับการตักน้ำใส่กระออมของหญิงชาวเขมร (หรือหญิงลาวในบางท้องที่) ที่เดินเอียงตัวกลับบ้าน การเปรียบเทียบนี้ไม่ได้มุ่งเน้นเพียงแค่ท่าทางการเดินเท่านั้น แต่ยังเน้นถึงปริมาณน้ำที่ตักมาในกระออมด้วย

• กระออมเต็ม: หากตักน้ำเต็มกระออม การเดินกลับบ้านจะต้องเป็นไปอย่างช้าๆ และระมัดระวัง เพื่อป้องกันน้ำหกเลอะเทอะ การกระทำนี้เปรียบได้กับสตรีที่รู้จักรักษาตัว รักษาเกียรติ มีความประพฤติเรียบร้อย
• กระออมครึ่ง: หากตักน้ำเพียงครึ่งกระออม การเดินก็จะคล่องแคล่วและรวดเร็วขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็แสดงให้เห็นถึงความไม่ใส่ใจและความไม่ระมัดระวัง เปรียบได้กับสตรีที่ประพฤติตัวไม่เรียบร้อย ขาดความยับยั้งชั่งใจ

มากกว่าแค่ท่าทาง: คติสอนใจที่ซ่อนอยู่

สำนวน “กระเดียดกระออม” ไม่ได้มุ่งเน้นเพียงแค่การตำหนิสตรีที่มีท่าทางไม่สำรวมเท่านั้น แต่ยังสอนถึงความสำคัญของการรู้จักประมาณตน การรู้จักควบคุมตนเอง และการรักษาเกียรติ

• การประมาณตน: การตักน้ำในปริมาณที่พอดี แสดงถึงการรู้จักประมาณกำลังของตนเอง ไม่ทำอะไรเกินตัว สตรีที่รู้จักประมาณตนก็จะรู้จักวางตัวให้เหมาะสมกับสถานการณ์
• การควบคุมตนเอง: การเดินอย่างระมัดระวังเพื่อรักษาน้ำในกระออม เปรียบได้กับการควบคุมอารมณ์และความต้องการของตนเอง สตรีที่รู้จักควบคุมตนเองก็จะสามารถรักษาเกียรติและชื่อเสียงของตนเองได้
• การรักษาเกียรติ: การรักษาน้ำในกระออมให้คงอยู่ เปรียบได้กับการรักษาเกียรติและชื่อเสียงของตนเอง สตรีที่ให้ความสำคัญกับเกียรติก็จะระมัดระวังในการกระทำและคำพูดของตนเอง

“กระเดียดกระออม” ในสังคมปัจจุบัน

แม้ว่าสำนวน “กระเดียดกระออม” จะมีรากฐานมาจากสังคมและค่านิยมในอดีต แต่คติสอนใจที่แฝงอยู่ยังคงสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ในสังคมปัจจุบัน การรู้จักประมาณตน การควบคุมตนเอง และการรักษาเกียรติ ยังคงเป็นคุณสมบัติที่สำคัญสำหรับทุกคน ไม่ว่าจะเป็นชายหรือหญิง

อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญคือการตีความสำนวนนี้อย่างระมัดระวัง โดยไม่นำไปสู่การตัดสินหรือกีดกันทางเพศ ควรใช้สำนวน “กระเดียดกระออม” เป็นเครื่องเตือนใจให้ทุกคนตระหนักถึงความสำคัญของการประพฤติตนอย่างเหมาะสมและมีคุณธรรม เพื่อสร้างสังคมที่สงบสุขและน่าอยู่

สรุป

สำนวน “กระเดียดกระออม” ไม่ได้เป็นเพียงแค่การเปรียบเทียบท่าทางการเดินของสตรีเท่านั้น แต่เป็นคติสอนใจที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับการรู้จักประมาณตน การควบคุมตนเอง และการรักษาเกียรติ แม้ว่าสังคมจะเปลี่ยนแปลงไป แต่คุณค่าเหล่านี้ยังคงเป็นสิ่งที่สำคัญและสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ในชีวิตประจำวัน