ค่ําๆ คือกี่โมง

ค่ำแล้วเหรอ? เวลาแห่งความรู้สึก

“ค่ำ” คำสั้นๆ แต่กลับอบอุ่นด้วยบรรยากาศและความรู้สึก เป็นช่วงเวลาที่แสงอาทิตย์ลาลับขอบฟ้า ท้องฟ้าเริ่มเปลี่ยนสี และความมืดโรยตัวลงมาปกคลุม เป็นช่วงเวลาของการเปลี่ยนผ่านจากวันที่พลุกพล่านสู่ความสงบยามราตรี แต่คำถามที่น่าสนใจคือ “ค่ำ” จริงๆ แล้วเริ่มต้นเมื่อไหร่?

ความจริงแล้ว คำว่า “ค่ำ” ไม่ได้ผูกติดกับตัวเลขบนหน้าปัดนาฬิกาอย่างตายตัว แต่เป็นการรับรู้ถึงช่วงเวลาและบรรยากาศมากกว่า มันคือภาวะของแสง เสียง และความรู้สึก ที่บอกเราว่าวันกำลังจะหมดลงและคืนกำลังจะมาเยือน

ในแง่ของเวลา “ค่ำ” อาจเริ่มต้นตั้งแต่หลังพระอาทิตย์ตกดิน ซึ่งเวลาจะแตกต่างกันไปตามฤดูกาล ในฤดูร้อน พระอาทิตย์ตกดินช้า “ค่ำ” ก็จะเริ่มช้าลงไปด้วย ในขณะที่ฤดูหนาว พระอาทิตย์ตกดินเร็ว “ค่ำ” ก็จะมาเยือนเร็วขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น วิถีชีวิตและวัฒนธรรมก็มีอิทธิพลต่อการกำหนดช่วงเวลา “ค่ำ” ด้วยเช่นกัน บางวัฒนธรรม “ค่ำ” อาจหมายถึงช่วงเวลาหลังอาหารเย็น บางวัฒนธรรมอาจหมายถึงช่วงเวลาที่ทุกคนในบ้านกลับมาพร้อมหน้าพร้อมตากัน

หากจะมองในมุมมองส่วนบุคคล “ค่ำ” ของแต่ละคนก็อาจแตกต่างกันออกไป “ค่ำ” ของคนทำงานกลางคืนอาจเริ่มต้นในเวลาที่คนอื่นกำลังเข้านอน ในขณะที่ “ค่ำ” ของเกษตรกร อาจเริ่มต้นหลังจากเสร็จสิ้นงานในไร่นา ดังนั้น “ค่ำ” จึงเป็นเรื่องของความรู้สึกส่วนตัวที่เชื่อมโยงกับวิถีชีวิต กิจวัตรประจำวัน และสภาพแวดล้อมของแต่ละบุคคล

เพราะฉะนั้น แทนที่จะถามว่า “ค่ำ” คือเวลาเท่าไหร่ ลองสัมผัสกับบรรยากาศรอบตัว แสงที่เริ่มริบหรี่ เสียงจจิ้งหรีดที่เริ่มประสานเสียง และความรู้สึกสงบที่เริ่มก่อตัวในใจ นั่นแหละคือสัญญาณบอกเราว่า “ค่ำ” กำลังมาเยือนแล้ว