การผ่าตัดลําไส้เล็กมีภาวะแทรกซ้อนอะไรบ้าง

ภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดลำไส้เล็ก: สิ่งที่ควรรู้และวิธีรับมือ

การผ่าตัดลำไส้เล็ก แม้จะเป็นทางเลือกในการรักษาโรคบางชนิด เช่น เนื้องอก มะเร็ง หรือภาวะลำไส้อุดตัน แต่ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่ผู้ป่วยควรตระหนักและเตรียมพร้อมรับมือ เพื่อให้การฟื้นตัวเป็นไปอย่างราบรื่นและมีคุณภาพชีวิตที่ดี

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นหลังการผ่าตัดลำไส้เล็ก:

นอกเหนือจากภาวะขาดสารอาหารและการเปลี่ยนแปลงของแบคทีเรียในลำไส้ที่ได้กล่าวถึงไปแล้ว ยังมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนี้:

• การติดเชื้อ: การผ่าตัดใดๆ ก็ตาม ย่อมมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ทั้งบริเวณแผลผ่าตัด ช่องท้อง หรือในกระแสเลือด การดูแลรักษาความสะอาดแผล และการรับประทานยาปฏิชีวนะตามที่แพทย์สั่งจึงเป็นสิ่งสำคัญ
• ภาวะลำไส้รั่ว: ถึงแม้จะเกิดขึ้นไม่บ่อย แต่การรั่วของรอยต่อลำไส้หลังการผ่าตัด ถือเป็นภาวะที่ร้ายแรง เพราะอาจทำให้เกิดการติดเชื้อในช่องท้องอย่างรุนแรง (peritonitis) ซึ่งต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน
• ภาวะลำไส้อุดตัน: ภาวะนี้อาจเกิดขึ้นได้จากการบวมของลำไส้ หรือจากพังผืดที่เกิดขึ้นหลังการผ่าตัด ทำให้เกิดอาการปวดท้อง ท้องอืด อาเจียน และไม่สามารถถ่ายอุจจาระหรือผายลมได้
• เลือดออก: การผ่าตัดย่อมมีความเสี่ยงต่อการเสียเลือด ทั้งระหว่างและหลังการผ่าตัด หากมีอาการผิดปกติ เช่น เลือดออกมากผิดปกติ หรือมีเลือดปนในอุจจาระ ควรรีบแจ้งแพทย์ทันที
• การเกิดแผลเป็นในช่องท้อง (adhesions): หลังการผ่าตัด ร่างกายจะสร้างเนื้อเยื่อเพื่อซ่อมแซมส่วนที่เสียหาย ซึ่งอาจก่อให้เกิดพังผืดในช่องท้อง พังผืดเหล่านี้อาจทำให้เกิดอาการปวดท้องเรื้อรัง หรือนำไปสู่ภาวะลำไส้อุดตันได้ในระยะยาว
• ภาวะลำไส้สั้น (short bowel syndrome): หากมีการตัดลำไส้เล็กออกไปเป็นปริมาณมาก อาจทำให้เหลือลำไส้ไม่เพียงพอต่อการดูดซึมสารอาหารได้ตามปกติ ส่งผลให้เกิดภาวะขาดสารอาหารรุนแรง ซึ่งอาจต้องได้รับการรักษาด้วยการให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำ (total parenteral nutrition)
• การเปลี่ยนแปลงของระบบขับถ่าย: ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการท้องเสีย ท้องผูก หรือมีอาการถ่ายอุจจาระบ่อยผิดปกติหลังการผ่าตัด ซึ่งอาการเหล่านี้มักจะดีขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป แต่หากอาการรุนแรงหรือเรื้อรัง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม

การดูแลตนเองหลังการผ่าตัดลำไส้เล็ก:

นอกจากการติดตามอาการกับแพทย์อย่างสม่ำเสมอแล้ว การดูแลตนเองอย่างเหมาะสมก็มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการฟื้นตัวและการป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนี้:

• รับประทานอาหารที่ย่อยง่ายและมีประโยชน์: เน้นอาหารอ่อนๆ ที่มีกากใยต่ำในช่วงแรกหลังการผ่าตัด และค่อยๆ เพิ่มปริมาณกากใยเมื่อร่างกายเริ่มปรับตัวได้ดีขึ้น รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเกี่ยวกับอาหารเสริมที่จำเป็น
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ: การดื่มน้ำอย่างเพียงพอจะช่วยป้องกันภาวะขาดน้ำ และช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น
• ออกกำลังกายเบาๆ: การเคลื่อนไหวร่างกายอย่างสม่ำเสมอจะช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้ และป้องกันการเกิดพังผืดในช่องท้อง
• ดูแลรักษาความสะอาดแผลผ่าตัด: ทำความสะอาดแผลผ่าตัดตามคำแนะนำของแพทย์ และสังเกตอาการผิดปกติ เช่น บวม แดง ร้อน หรือมีหนอง หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบแจ้งแพทย์ทันที
• พักผ่อนให้เพียงพอ: การพักผ่อนอย่างเพียงพอจะช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น

สรุป:

การผ่าตัดลำไส้เล็กเป็นหัตถการที่มีความซับซ้อนและอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนได้หลากหลาย การทำความเข้าใจถึงความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น รวมถึงการดูแลตนเองอย่างเหมาะสมหลังการผ่าตัด จะช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็วและมีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไปได้ หากมีข้อสงสัยหรือข้อกังวลใดๆ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม