คลื่นเหนือเสียงที่ใช้ในวงการแพทย์มีความถี่อยู่ช่วงใด

คลื่นเหนือเสียง: มองทะลุร่างกายด้วยเสียงที่เกินกว่าใครจะได้ยิน

คลื่นเหนือเสียง (Ultrasound) กลายเป็นเทคโนโลยีสำคัญในวงการแพทย์ยุคใหม่ ช่วยให้แพทย์สามารถ “มองเห็น” ภายในร่างกายโดยไม่ต้องผ่าตัด หัวใจหลักของเทคโนโลยีนี้คือการใช้คลื่นเสียงที่มีความถี่สูงเกินกว่าที่หูมนุษย์จะรับรู้ได้ ซึ่งก็คือเหนือกว่า 20,000 เฮิรตซ์ (Hz) แต่คลื่นเหนือเสียงที่ใช้ในทางการแพทย์นั้นมีความถี่ที่เฉพาะเจาะจงยิ่งกว่านั้นอีก โดยทั่วไปจะอยู่ในช่วง 1 ถึง 15 เมกะเฮิรตซ์ (MHz) หรือ 1 ล้านถึง 15 ล้านเฮิรตซ์ การเลือกใช้ความถี่ที่เหมาะสมมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการวินิจฉัยโรค

ความสัมพันธ์ระหว่างความถี่ของคลื่นเหนือเสียงกับความสามารถในการทะลุผ่านเนื้อเยื่อและความละเอียดของภาพที่ได้นั้นเป็นสิ่งที่ต้องคำนึงถึงอย่างรอบคอบ คลื่นที่มีความถี่สูง (เช่น 10-15 MHz) จะให้ภาพที่มีความละเอียดสูง เห็นรายละเอียดของโครงสร้างเนื้อเยื่อได้ชัดเจน เหมาะสำหรับการตรวจอวัยวะที่อยู่ตื้นๆ เช่น ต่อมไทรอยด์, เส้นเลือดใต้ผิวหนัง, ลูกตา, หรือแม้กระทั่งการตรวจผิวหนังเพื่อหาความผิดปกติ อย่างไรก็ตาม คลื่นความถี่สูงเหล่านี้มีข้อจำกัดในการทะลุผ่านเนื้อเยื่อ ทำให้ไม่เหมาะสมสำหรับการตรวจอวัยวะภายในที่อยู่ลึก

ในทางกลับกัน คลื่นที่มีความถี่ต่ำ (เช่น 1-5 MHz) สามารถทะลุผ่านเนื้อเยื่อได้ลึกกว่า เหมาะสำหรับการตรวจอวัยวะภายในช่องท้อง เช่น ตับ, ม้าม, ไต, กระเพาะปัสสาวะ หรือแม้แต่การตรวจติดตามการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ แต่ภาพที่ได้จะมีความละเอียดต่ำกว่า รายละเอียดของโครงสร้างอาจไม่คมชัดเท่าคลื่นความถี่สูง

นอกจากความถี่แล้ว ปัจจัยอื่นๆ เช่น ชนิดของหัวตรวจ (transducer), เทคนิคการตรวจ, และประสบการณ์ของผู้ทำการตรวจ ก็มีส่วนสำคัญในการกำหนดคุณภาพของภาพและความแม่นยำในการวินิจฉัยโรคด้วยคลื่นเหนือเสียงเช่นกัน ดังนั้น การเลือกใช้ความถี่และเทคนิคที่เหมาะสมจึงเป็นศิลปะอย่างหนึ่งของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครบถ้วนและแม่นยำที่สุดในการดูแลรักษาผู้ป่วย.