ทำไมอากาศเย็นแล้วเป็นหวัด

ความจริงเบื้องหลังความเชื่อผิดๆ: อากาศเย็นไม่ได้ทำให้เป็นหวัด แต่เป็นตัวช่วยให้เชื้อโรคแพร่กระจาย

ความเชื่อที่ว่า “อากาศเย็นทำให้เป็นหวัด” เป็นความเข้าใจผิดที่แพร่หลายมาอย่างยาวนาน แม้ว่าการมาถึงของฤดูหนาวมักจะพาเอาอาการหวัดมาด้วย แต่ความจริงแล้วอากาศเย็นไม่ได้ทำให้เราเป็นหวัดโดยตรง อากาศเย็นเป็นเพียงตัวกลางที่เอื้อต่อการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคหวัดเท่านั้น

หลายคนเชื่อมโยงความหนาวเย็นกับการเกิดโรคหวัดเนื่องจากพบว่าในฤดูหนาว อัตราการเกิดโรคหวัดจะเพิ่มสูงขึ้น ความจริงแล้วไม่ได้เป็นเพราะความเย็นจัดทำให้เกิดโรค แต่เป็นเพราะปัจจัยอื่นๆ ที่มีอิทธิพลต่อการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสในช่วงฤดูหนาวมากกว่า

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดโรคหวัดในฤดูหนาว ได้แก่:

• ความชื้นในอากาศ: อากาศในฤดูหนาวมักมีความชื้นต่ำ ซึ่งทำให้เยื่อบุในจมูกแห้ง และสูญเสียความสามารถในการป้องกันเชื้อไวรัสได้อย่างมีประสิทธิภาพ เชื้อไวรัสสามารถเจาะเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายขึ้น
• การอยู่รวมกันในที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวก: ในฤดูหนาว ผู้คนมักใช้เวลาอยู่รวมกันมากขึ้นในพื้นที่ปิด เช่น ห้องเรียน สำนักงาน หรือบ้าน ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสทางเดินหายใจได้อย่างรวดเร็ว
• ระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ: การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิอย่างฉับพลันอาจทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานได้ลดลง ทำให้ร่างกายอ่อนแอต่อการติดเชื้อ
• การสัมผัสเชื้อไวรัสโดยตรง: เชื้อไวรัสหวัดสามารถแพร่กระจายผ่านการไอ จาม หรือการสัมผัสกับสารคัดหลั่งจากผู้ติดเชื้อ ความใกล้ชิดในช่วงฤดูหนาวจึงเพิ่มโอกาสในการติดเชื้อ

ดังนั้น อากาศเย็นไม่ได้เป็นสาเหตุโดยตรงของโรคหวัด แต่เป็นเพียงสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสเท่านั้น การป้องกันโรคหวัดจึงควรเน้นที่การรักษาสุขอนามัยที่ดี เช่น ล้างมือบ่อยๆ หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ มากกว่าการพยายามหลีกเลี่ยงอากาศเย็นเพียงอย่างเดียว เพราะการใช้ชีวิตอย่างมีสุขภาพดีจะเป็นเกราะป้องกันที่ดีที่สุดในการป้องกันโรคหวัดและโรคทางเดินหายใจอื่นๆ โดยไม่ต้องกังวลกับความเย็นของอากาศมากเกินไป