โปรตีนในพลาสมามีหน้าที่อะไรบ้าง

บทบาทสำคัญของโปรตีนในพลาสมา: มากกว่าแค่ส่วนประกอบของเลือด

เลือด “แม่น้ำแห่งชีวิต” ประกอบด้วยองค์ประกอบสำคัญหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือ พลาสมา ของเหลวใสสีเหลืองอ่อนที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการลำเลียงสารต่างๆ ทั่วร่างกาย และภายในพลาสมานี้เอง ที่บรรจุโปรตีนหลากหลายชนิด ซึ่งมีบทบาทสำคัญยิ่งต่อการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย มากกว่าแค่การเป็นส่วนประกอบเฉยๆ

โปรตีนในพลาสมาไม่ใช่กลุ่มโปรตีนชนิดเดียว แต่ประกอบด้วยโปรตีนหลายชนิดที่มีหน้าที่แตกต่างกันออกไป เราสามารถแบ่งบทบาทสำคัญของโปรตีนในพลาสมาออกได้เป็นหลายประการดังนี้:

1. รักษาสมดุลของเหลวและความดันออสโมติก: โปรตีนในพลาสมาโดยเฉพาะ อัลบูมิน (Albumin) มีบทบาทหลักในการควบคุมความดันออสโมติกของเลือด อัลบูมินมีขนาดเล็กและมีจำนวนมาก จึงช่วยดึงดูดน้ำไว้ในกระแสเลือด ป้องกันการรั่วไหลของน้ำเข้าสู่เนื้อเยื่อ ทำให้รักษาปริมาตรเลือดและสมดุลของเหลวในร่างกายไว้ได้ หากระดับอัลบูมินต่ำ จะทำให้เกิดภาวะบวมน้ำ (Edema) ได้

2. การแข็งตัวของเลือด (Haemostasis): หลายชนิดของโปรตีนในพลาสมา เช่น ไฟบริโนเจน (Fibrinogen) และโปรทรอมบิน (Prothrombin) มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อกระบวนการแข็งตัวของเลือด เมื่อเกิดบาดแผล โปรตีนเหล่านี้จะทำหน้าที่เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา สร้างลิ่มเลือด (Blood clot) เพื่อปิดผนึกบาดแผลและหยุดการไหลของเลือด การขาดโปรตีนเหล่านี้จะทำให้เลือดแข็งตัวได้ยาก เสี่ยงต่อการเสียเลือดมาก

3. การขนส่งสารต่างๆ: นอกจากจะควบคุมความดันออสโมติกแล้ว อัลบูมินยังทำหน้าที่ขนส่งสารต่างๆ เช่น ฮอร์โมน วิตามิน ยา และกรดไขมัน ไปยังอวัยวะต่างๆ โปรตีนชนิดอื่นๆ เช่น ทรานสเฟอร์ริน (Transferrin) ก็ทำหน้าที่ขนส่งเหล็ก ขณะที่เซรูโลพลาสมิน (Ceruloplasmin) ขนส่งทองแดง การทำงานของโปรตีนเหล่านี้ทำให้การลำเลียงสารสำคัญทั่วร่างกายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

4. ภูมิคุ้มกัน: แอนติบอดี (Antibodies) หรืออิมมูโนโกลบูลิน (Immunoglobulins) เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งในพลาสมา ทำหน้าที่สำคัญในการต่อต้านเชื้อโรค ไวรัส และสารแปลกปลอมต่างๆ โดยการจับกับแอนติเจน (Antigens) บนพื้นผิวของเชื้อโรค นำไปสู่การทำลายหรือกำจัดเชื้อโรค ทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันโรค

5. การควบคุมการทำงานของเอนไซม์: โปรตีนในพลาสมาบางชนิดทำหน้าที่ควบคุมกิจกรรมของเอนไซม์ต่างๆ ในร่างกาย ช่วยรักษาสมดุลของกระบวนการทางชีวเคมี ทำให้การทำงานของร่างกายเป็นไปอย่างปกติ

โปรตีนในพลาสมาจึงมีบทบาทที่หลากหลายและสำคัญต่อการดำรงชีวิต การตรวจวัดระดับโปรตีนในพลาสมาจึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการวินิจฉัยโรคต่างๆ เช่น โรคตับ โรคไต และโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง การดูแลสุขภาพที่ดีจึงเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาระดับโปรตีนในพลาสมาให้เป็นปกติ เพื่อให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และทำให้เรามีสุขภาพที่ดีแข็งแรงต่อไป