Brain Freeze เกิดจากอะไร

เมื่อไอศกรีมทำร้าย: ทำความเข้าใจอาการ “Brain Freeze” อย่างละเอียด

อาการ “Brain Freeze” หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ “ปวดหัวจากไอศกรีม” เป็นอาการปวดหัวที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลันหลังจากรับประทานหรือดื่มของเย็นจัดอย่างรวดเร็ว แม้ว่าอาการนี้จะสร้างความรำคาญและอาจทำให้เสียอรรถรสในการทานของอร่อย แต่โดยทั่วไปแล้วมันไม่ได้เป็นอันตรายและหายไปได้เองในเวลาอันรวดเร็ว แต่เคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมแค่ของเย็นๆ ถึงทำให้เกิดอาการปวดหัวที่ไม่พึงประสงค์นี้ได้?

ถึงแม้ว่าสาเหตุที่แน่ชัดของ Brain Freeze ยังคงอยู่ระหว่างการศึกษาค้นคว้า แต่ทฤษฎีที่ได้รับความนิยมและเป็นที่ยอมรับมากที่สุดก็คือเรื่องของ การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างรวดเร็วในช่องปากและลำคอ เมื่อเราดื่มหรือทานอะไรเย็นจัดอย่างรวดเร็ว อุณหภูมิบริเวณเพดานปากและด้านหลังลำคอจะลดลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งบริเวณนี้มีเส้นประสาทจำนวนมาก โดยเฉพาะเส้นประสาท trigeminal ซึ่งเป็นเส้นประสาทหลักที่รับผิดชอบความรู้สึกบริเวณใบหน้าและศีรษะ

การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิที่เกิดขึ้นนี้กระตุ้นให้หลอดเลือดในบริเวณนั้นหดตัวอย่างฉับพลัน เพื่อพยายามรักษาระดับอุณหภูมิของร่างกายให้คงที่ จากนั้นหลอดเลือดเหล่านี้ก็จะขยายตัวอย่างรวดเร็วเพื่อชดเชยการหดตัวก่อนหน้า การเปลี่ยนแปลงขนาดของหลอดเลือดอย่างรวดเร็วนี้เองที่ส่งผลให้เกิดการส่งสัญญาณไปยังสมอง

สมองของเราตีความสัญญาณนี้ผิดพลาด โดยคิดว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในบริเวณอื่นของศีรษะ โดยเฉพาะบริเวณหน้าผาก ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมเราจึงมักรู้สึกปวดหัวบริเวณหน้าผากเมื่อเกิดอาการ Brain Freeze นั่นเอง ปรากฏการณ์นี้คล้ายคลึงกับอาการปวดร้าว (Referred Pain) ที่เกิดขึ้นเมื่อเราเจ็บป่วยในอวัยวะภายใน แต่รู้สึกเจ็บที่บริเวณผิวหนัง

นอกจากเรื่องของการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างรวดเร็วแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิด Brain Freeze ได้แก่:

• ความไวต่อความเย็นของแต่ละบุคคล: บางคนอาจมีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิมากกว่าคนอื่นๆ ทำให้มีโอกาสเกิดอาการ Brain Freeze ได้ง่ายกว่า
• การไหลเวียนโลหิตในสมอง: การไหลเวียนโลหิตที่ไม่ดีในสมองอาจทำให้สมองไวต่อการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดมากขึ้น
• ประวัติการปวดหัวไมเกรน: ผู้ที่มีประวัติการปวดหัวไมเกรนอาจมีโอกาสเกิดอาการ Brain Freeze ได้ง่ายกว่า เนื่องจากสมองของพวกเขามีแนวโน้มที่จะไวต่อการกระตุ้น

แล้วเราจะป้องกันอาการ Brain Freeze ได้อย่างไร?

วิธีป้องกัน Brain Freeze ที่ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงการดื่มหรือทานของเย็นจัดอย่างรวดเร็ว พยายาม:

• จิบหรือทานช้าๆ: แทนที่จะกลืนหรือตักไอศกรีมคำใหญ่ๆ ให้ค่อยๆ จิบหรือทานทีละน้อย
• พัก: พักระหว่างการดื่มหรือทาน เพื่อให้อุณหภูมิในช่องปากและลำคอปรับตัวได้
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับเพดานปาก: พยายามหลีกเลี่ยงไม่ให้ของเย็นจัดสัมผัสกับเพดานปากโดยตรง
• ใช้ช้อนหรือหลอด: การใช้ช้อนหรือหลอดช่วยลดการสัมผัสโดยตรงกับเพดานปากได้

หากคุณเกิดอาการ Brain Freeze ขึ้นมาแล้ว ให้ลองกดลิ้นขึ้นไปแตะเพดานปาก หรือดื่มน้ำอุ่น เพื่อช่วยให้อุณหภูมิในช่องปากและลำคอปรับตัวกลับสู่ปกติได้เร็วขึ้น

สรุปแล้ว อาการ Brain Freeze เป็นอาการที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างรวดเร็วในช่องปากและลำคอ ซึ่งกระตุ้นให้หลอดเลือดในสมองหดและขยายตัวอย่างรวดเร็ว แม้ว่าอาการนี้จะสร้างความรำคาญ แต่โดยทั่วไปแล้วมันไม่ได้เป็นอันตรายและสามารถป้องกันได้โดยการดื่มหรือทานของเย็นจัดอย่างช้าๆ คราวหน้าหากคุณกำลังเพลิดเพลินกับไอศกรีมแสนอร่อย อย่าลืมทานอย่างช้าๆ เพื่อหลีกเลี่ยงอาการปวดหัวที่ไม่พึงประสงค์ และมีความสุขกับรสชาติที่เย็นชื่นใจอย่างเต็มที่!