กรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป เกิดจากอะไร

กรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป: สาเหตุที่ซ่อนเร้นกว่าที่คุณคิด

อาการแสบร้อนกลางอก หรือที่รู้จักกันในชื่อกรดไหลย้อน เป็นปัญหาที่คนจำนวนมากประสบพบเจอ ความรู้สึกแสบร้อนที่ทวีความรุนแรงขึ้นนี้ไม่ได้เกิดจากกรดในกระเพาะอาหาร “มากเกินไป” เสมอไป แต่เกิดจากกลไกการทำงานที่ผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร ทำให้กรดไหลย้อนกลับขึ้นสู่หลอดอาหาร ซึ่งเป็นส่วนที่ไม่ควรมีกรดไปสัมผัส เรามาทำความเข้าใจสาเหตุที่แท้จริงกันอย่างลึกซึ้งกว่าคำอธิบายทั่วไป

กลไกการป้องกันที่ล้มเหลว: ความจริงแล้ว ร่างกายเรามีกลไกการป้องกันที่ซับซ้อนเพื่อไม่ให้กรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับ กลไกเหล่านี้ประกอบด้วย:

• กล้ามเนื้อหูรูดหลอดอาหารส่วนล่าง (Lower Esophageal Sphincter – LES): กล้ามเนื้อวงกลมที่ทำหน้าที่เป็นประตูระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร หากกล้ามเนื้อนี้ทำงานผิดปกติ เช่น คลายตัวบ่อยเกินไปหรือคลายตัวนานเกินไป กรดก็จะไหลย้อนกลับได้ง่ายขึ้น สาเหตุของความผิดปกตินี้สามารถเกิดจากความเครียด การขาดการพักผ่อน หรือแม้กระทั่งพันธุกรรม

• การบีบตัวของกระเพาะอาหาร: การบีบตัวของกระเพาะอาหารที่แรงเกินไปหรือผิดปกติ สามารถเพิ่มแรงดันภายในกระเพาะอาหาร ดันให้กรดไหลย้อนกลับขึ้นไปได้

• การเคลื่อนไหวของทางเดินอาหาร: การทำงานที่ไม่ประสานกันของกล้ามเนื้อทางเดินอาหาร อาจทำให้การลำเลียงอาหารและกรดลงสู่ลำไส้เล็กทำได้ไม่เต็มที่ เหลือกรดค้างอยู่ในกระเพาะและหลอดอาหาร

ปัจจัยเสี่ยงจากพฤติกรรมและวิถีชีวิต: นอกเหนือจากกลไกทางกายภาพแล้ว พฤติกรรมและวิถีชีวิตบางอย่างก็เป็นปัจจัยสำคัญที่เพิ่มความเสี่ยงต่อกรดไหลย้อน เช่น:

• การรับประทานอาหาร: การรับประทานอาหารเร็วเกินไป การกินอาหารรสจัด เผ็ด มัน หรือเปรี้ยว การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีน ล้วนเป็นตัวกระตุ้นการผลิตกรดและเพิ่มความเสี่ยงต่อกรดไหลย้อน

• ท่าทางหลังรับประทานอาหาร: การนอนราบหรือก้มตัวหลังรับประทานอาหารทันที จะทำให้แรงโน้มถ่วงไม่ช่วยในการลำเลียงอาหารลงสู่ลำไส้ ทำให้กรดไหลย้อนได้ง่ายขึ้น

• น้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน: ไขมันในช่องท้องจะเพิ่มแรงดันในช่องท้อง ดันให้กรดไหลย้อนได้

• การสูบบุหรี่: นิโคตินในบุหรี่จะทำให้กล้ามเนื้อ LES คลายตัว เพิ่มความเสี่ยงต่อกรดไหลย้อน

• ความเครียด: ความเครียดเรื้อรังสามารถรบกวนการทำงานของระบบทางเดินอาหาร รวมถึงการทำงานของกล้ามเนื้อ LES

บทสรุป: กรดในกระเพาะอาหารมากเกินไปเป็นเพียงส่วนหนึ่งของปัญหา สาเหตุหลักมักอยู่ที่กลไกการทำงานของระบบทางเดินอาหารที่ผิดปกติ ประกอบกับพฤติกรรมและวิถีชีวิตที่ไม่เหมาะสม การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การรับประทานอาหารอย่างถูกวิธี และการรักษาสุขภาพที่ดี เป็นสิ่งสำคัญในการลดความเสี่ยงและบรรเทาอาการกรดไหลย้อน หากมีอาการรุนแรงหรือเป็นเรื้อรัง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง

หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ความเข้าใจเท่านั้น ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ หากคุณมีอาการกรดไหลย้อน ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม