กรดไขมันชนิดใดที่จำเป็นและต้องได้รับจากการรับประทานอาหาร?

ไขมันดี…ที่ร่างกายเราต้องการ: เรื่องราวของกรดไขมันจำเป็น

เราทุกคนต่างรู้ดีว่าการรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพนั้นสำคัญ แต่รู้หรือไม่ว่า “ไขมัน” ก็เป็นส่วนประกอบที่จำเป็นอย่างยิ่งต่อร่างกาย และในบรรดาไขมันมากมาย มีกลุ่มกรดไขมันที่ร่างกายเราไม่สามารถสร้างขึ้นเองได้ เราจึงต้องได้รับจากอาหารเท่านั้น นั่นคือ กรดไขมันจำเป็น (Essential Fatty Acids)

กรดไขมันจำเป็นไม่ได้หมายถึงกรดไขมันชนิดใดก็ได้ แต่หมายถึงกรดไขมันที่มีโครงสร้างเฉพาะ ซึ่งร่างกายเราขาดเอนไซม์ในการสังเคราะห์ ทำให้จำเป็นต้องได้รับจากแหล่งอาหารโดยตรง และกรดไขมันจำเป็นที่สำคัญที่สุด ซึ่งได้รับความสนใจอย่างมากในปัจจุบัน คือ กรดไขมันโอเมก้า-3 โดยเฉพาะอย่างยิ่ง EPA (Eicosapentaenoic acid) และ DHA (Docosahexaenoic acid)

EPA และ DHA เป็นกรดไขมันโอเมก้า-3 ชนิดที่มีบทบาทสำคัญต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพัฒนาสมองและระบบประสาท รวมถึงการทำงานของดวงตา ตั้งแต่ระยะแรกของการเจริญเติบโตในครรภ์ จนถึงวัยผู้ใหญ่ การขาด EPA และ DHA อาจส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้ ความจำ และสุขภาพตา เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ เช่น โรคอัลไซเมอร์ และโรคจอประสาทตาเสื่อม

แม้ร่างกายจะไม่สามารถสร้าง EPA และ DHA ได้โดยตรง แต่เราสามารถได้รับกรดไขมันโอเมก้า-3 ชนิด ALA (Alpha-linolenic acid) จากพืชบางชนิด เช่น เมล็ดแฟลกซ์ เมล็ดเจีย และวอลนัท ร่างกายจะสามารถเปลี่ยน ALA ไปเป็น EPA และ DHA ได้บ้าง แต่กระบวนการนี้มีประสิทธิภาพค่อนข้างต่ำ ดังนั้น การได้รับ EPA และ DHA โดยตรงจากอาหาร เช่น ปลาทะเลน้ำลึก เช่น ปลาแซลมอน ปลาทูน่า ปลาแมคเคอเรล จึงเป็นวิธีที่ได้ผลดีกว่า และช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารสำคัญเหล่านี้ได้อย่างเพียงพอ

นอกเหนือจากโอเมก้า-3 แล้ว ยังมี กรดไขมันโอเมก้า-6 ซึ่งก็จำเป็นต่อร่างกายเช่นกัน แต่ร่างกายสามารถสร้างโอเมก้า-6 ได้จากกรดไขมันชนิดอื่น และเราได้รับโอเมก้า-6 จากอาหารทั่วไปอยู่แล้ว ดังนั้น การเน้นรับประทานอาหารที่มีโอเมก้า-3 ให้เพียงพอ จึงเป็นสิ่งสำคัญมากกว่า เพื่อรักษาสมดุลระหว่างโอเมก้า-3 และโอเมก้า-6 ในร่างกาย

การรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมก้า-3 โดยเฉพาะ EPA และ DHA นั้นมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย นอกเหนือจากการพัฒนาสมองและสายตาแล้ว ยังช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด ลดการอักเสบในร่างกาย และช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ดังนั้น ควรเลือกทานอาหารที่มีโอเมก้า-3 อย่างสม่ำเสมอ เพื่อสุขภาพที่ดีและแข็งแรงอย่างยั่งยืน

ข้อควรระวัง: ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ ก่อนที่จะรับประทานอาหารเสริมที่มีโอเมก้า-3 เนื่องจากการรับประทานในปริมาณมากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้