การติดเชื้อ ใน โรง พยาบาลเรียกว่าอะไร

เงียบเชียบแต่แฝงอันตราย: ทำความรู้จัก “การติดเชื้อสัมพันธ์กับการดูแลสุขภาพ” (HAI)

โรงพยาบาล สถานที่ที่เราเข้าไปเพื่อเยียวยาและฟื้นฟูสุขภาพ กลับอาจกลายเป็นแหล่งแพร่กระจายของเชื้อโรคได้เช่นกัน การติดเชื้อที่เกิดขึ้นในสถานพยาบาลเหล่านี้ ไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาล คลินิก หรือแม้แต่ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ เรียกว่า การติดเชื้อสัมพันธ์กับการดูแลสุขภาพ (Healthcare-associated infection: HAI) หรือบางครั้งเรียกว่า การติดเชื้อในโรงพยาบาล (Nosocomial infection) แม้ชื่อจะดูคล้ายคลึงกัน แต่ HAI ครอบคลุมพื้นที่กว้างกว่า เนื่องจากรวมถึงการติดเชื้อที่เกิดขึ้นหลังจากออกจากโรงพยาบาลภายในระยะเวลาหนึ่งแล้วด้วย หากมีหลักฐานชัดเจนว่าเป็นการติดเชื้อต่อเนื่องมาจากการรักษาในโรงพยาบาล

HAI ไม่ใช่เรื่องเล็กน้อย มันสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพผู้ป่วยได้อย่างร้ายแรง ตั้งแต่การติดเชื้อเล็กๆน้อยๆที่รักษาหายได้ง่าย ไปจนถึงภาวะแทรกซ้อนรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต การติดเชื้อเหล่านี้อาจเกิดจากแบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา หรือปรสิตต่างๆ ซึ่งมีความหลากหลายและดื้อยาปฏิชีวนะมากขึ้นเรื่อยๆ

ต้นตอของการแพร่ระบาด:

การแพร่กระจายของเชื้อโรคในโรงพยาบาลนั้นเกิดขึ้นได้หลายทาง โดยปัจจัยเสี่ยงสำคัญ ได้แก่:

• การสัมผัสโดยตรง: เช่น การสัมผัสกับผู้ป่วยติดเชื้อ บุคลากรทางการแพทย์ที่ไม่ได้ปฏิบัติตามมาตรฐานการควบคุมการติดเชื้ออย่างเคร่งครัด
• การสัมผัสทางอ้อม: เช่น การสัมผัสกับพื้นผิวหรืออุปกรณ์ที่ปนเปื้อนเชื้อโรค เช่น ราวจับประตู มือจับ อุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ไม่ได้ฆ่าเชื้ออย่างถูกวิธี
• การแพร่กระจายทางอากาศ: เชื้อโรคบางชนิดสามารถลอยอยู่ในอากาศและแพร่กระจายไปยังผู้ป่วยรายอื่นได้
• การแพร่กระจายทางของเหลวในร่างกาย: เช่น เลือด ปัสสาวะ อุจจาระ เสมหะ ซึ่งอาจปนเปื้อนเชื้อโรคและแพร่กระจายได้ง่าย
• การใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไม่เหมาะสม: การใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไม่ระมัดระวังอาจทำให้เกิดการดื้อยาปฏิชีวนะในเชื้อโรค ทำให้การรักษาเป็นไปได้ยากขึ้น

การป้องกัน HAI: หน้าที่ของทุกคน

การป้องกัน HAI นั้นเป็นความรับผิดชอบร่วมกันของทุกฝ่าย ไม่ใช่แค่บุคลากรทางการแพทย์เท่านั้น แต่รวมถึงผู้ป่วยและญาติด้วย วิธีการป้องกันที่สำคัญ ได้แก่:

• การล้างมืออย่างถูกวิธีและบ่อยครั้ง: เป็นวิธีการป้องกันที่สำคัญที่สุด ควรล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์อย่างสม่ำเสมอ
• การใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ผ่านการฆ่าเชื้ออย่างถูกวิธี: การฆ่าเชื้ออุปกรณ์ทางการแพทย์อย่างเคร่งครัดเป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค
• การปฏิบัติตามมาตรฐานการควบคุมการติดเชื้ออย่างเคร่งครัด: ทั้งบุคลากรทางการแพทย์และผู้ป่วยควรปฏิบัติตามมาตรฐานการควบคุมการติดเชื้ออย่างเคร่งครัด เช่น การสวมหน้ากากอนามัย การสวมถุงมือ การใช้ชุดป้องกัน การจัดการขยะติดเชื้ออย่างถูกวิธี
• การให้การศึกษาและอบรมแก่บุคลากรทางการแพทย์: การอบรมบุคลากรทางการแพทย์อย่างต่อเนื่องเกี่ยวกับการควบคุมการติดเชื้อเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้บุคลากรมีความรู้ความเข้าใจและปฏิบัติตามอย่างถูกต้อง

HAI เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ การตระหนักถึงความสำคัญและการปฏิบัติตามมาตรการป้องกันอย่างเคร่งครัด จะช่วยลดอัตราการเกิด HAI และเพิ่มโอกาสในการฟื้นตัวของผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ การร่วมมือกันของทุกฝ่ายจึงเป็นกุญแจสำคัญในการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยในสถานพยาบาล เพื่อให้โรงพยาบาลเป็นสถานที่ที่มอบการรักษาและการเยียวยาอย่างแท้จริง ไม่ใช่แหล่งแพร่กระจายของเชื้อโรค