ค่าBUN สูงควรทําอย่างไร

ค่า BUN สูง: เข้าใจปัญหาและวางแผนการดูแลอย่างถูกวิธี

ค่า BUN (Blood Urea Nitrogen) หรือค่าไนโตรเจนยูเรียในเลือด เป็นตัวบ่งชี้หนึ่งถึงสุขภาพของไต ค่า BUN ที่สูงผิดปกติบ่งบอกว่าไตอาจทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ เนื่องจากไตมีหน้าที่กรองของเสีย รวมถึงยูเรีย ออกจากกระแสเลือด เมื่อไตทำงานผิดปกติ ยูเรียจะสะสมอยู่ในเลือดทำให้ค่า BUN สูงขึ้น แต่การที่มีค่า BUN สูงไม่ได้หมายความว่าเป็นโรคไตเสมอไป สาเหตุอื่นๆ เช่น การขาดน้ำ การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ การใช้ยาบางชนิด หรือการมีโปรตีนในอาหารสูงเกินไป ก็สามารถทำให้ค่า BUN สูงได้เช่นกัน

สาเหตุของค่า BUN สูงนอกเหนือจากโรคไต:

• การขาดน้ำ: ร่างกายขาดน้ำ ไตจะพยายามรักษาน้ำไว้ ทำให้ความเข้มข้นของยูเรียในเลือดสูงขึ้น
• การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ: การติดเชื้ออาจทำให้ไตทำงานหนักขึ้น ส่งผลให้ค่า BUN สูงขึ้น
• การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น สเตียรอยด์ หรือยาขับปัสสาวะบางชนิด อาจทำให้ค่า BUN สูงขึ้นได้
• อาหารที่มีโปรตีนสูง: การบริโภคโปรตีนปริมาณมากเกินไป โดยเฉพาะโปรตีนจากเนื้อสัตว์ อาจเพิ่มปริมาณยูเรียในเลือด
• การเสียเลือดมาก: การสูญเสียเลือดในปริมาณมาก อาจทำให้ไตได้รับความเสียหายชั่วคราว และส่งผลต่อค่า BUN

การจัดการค่า BUN สูงเมื่อได้รับการวินิจฉัยว่าเกี่ยวข้องกับโรคไต:

เมื่อแพทย์วินิจฉัยว่าค่า BUN สูงเกี่ยวข้องกับโรคไต การดูแลรักษาจะมุ่งเน้นไปที่การชะลอความเสื่อมของไตและการควบคุมอาการ ซึ่งอาจรวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิต และการใช้ยา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การควบคุมอาหารถือเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อลดภาระการทำงานของไต:

• ลดปริมาณโปรตีนจากเนื้อสัตว์ที่มีไขมันสูง: ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานเนื้อสัตว์ที่มีไขมันสูง เช่น เนื้อแดง เนื้อหมูสามชั้น เนื่องจากโปรตีนจากแหล่งเหล่านี้ย่อยยาก เพิ่มภาระการทำงานของไต
• เน้นโปรตีนคุณภาพดี: เลือกโปรตีนคุณภาพดี เช่น ไข่ขาว ปลา เนื้อไก่ไม่ติดหนัง ถั่ว และผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง ซึ่งย่อยง่ายและมีคุณค่าทางโภชนาการสูง
• ควบคุมปริมาณโพแทสเซียมและฟอสฟอรัส: ผู้ป่วยโรคไตอาจจำเป็นต้องควบคุมปริมาณโพแทสเซียมและฟอสฟอรัสในอาหาร เนื่องจากสารเหล่านี้สามารถสะสมในเลือดได้ ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้แนะนำปริมาณที่เหมาะสม
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ: การดื่มน้ำอย่างเพียงพอช่วยล้างของเสียออกจากร่างกาย และช่วยให้ไตทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับปริมาณน้ำที่เหมาะสม เนื่องจากผู้ป่วยโรคไตบางรายอาจจำกัดปริมาณน้ำได้
• ควบคุมน้ำหนัก: การควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานช่วยลดภาระการทำงานของไต
• การใช้ยา: แพทย์อาจสั่งยาเพื่อช่วยควบคุมความดันโลหิต ลดการอักเสบ หรือลดระดับของเสียในเลือด

การปรึกษาแพทย์มีความสำคัญอย่างยิ่ง:

การมีค่า BUN สูง ไม่ว่าสาเหตุใดก็ตาม จำเป็นต้องปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด แพทย์จะประเมินสภาพร่างกาย ตรวจสอบสาเหตุของค่า BUN สูง และวางแผนการรักษาที่เหมาะสม รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน การใช้ยา หรือการรักษาอื่นๆ ตามความจำเป็น อย่าพยายามรักษาตัวเอง เพราะอาจทำให้สภาพร่างกายแย่ลงได้

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเสมอ เพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้องและเหมาะสมกับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล