ตรวจเลือด มีกี่ประเภท

ตรวจเลือด…มากกว่าที่คุณคิด: พบกับโลกของการวิเคราะห์เลือดหลากหลายประเภท

การตรวจเลือด เป็นเครื่องมือสำคัญทางการแพทย์ที่ใช้ในการวินิจฉัยโรคต่างๆ ติดตามภาวะสุขภาพ และประเมินประสิทธิภาพการรักษา แต่หลายคนอาจไม่ทราบว่า การตรวจเลือดนั้นมีความหลากหลายมากกว่าที่คิด ไม่ได้มีเพียงแค่ “ตรวจเลือดทั่วไป” เท่านั้น บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับการตรวจเลือดประเภทต่างๆ โดยจะเน้นไปที่การจำแนกประเภทตามวัตถุประสงค์และวิธีการ ไม่ใช่การระบุชื่อการตรวจเลือดทุกชนิดที่มีอยู่ ซึ่งมีจำนวนมากมายมหาศาล

การจำแนกประเภทการตรวจเลือดโดยทั่วไป:

เราสามารถแบ่งการตรวจเลือดออกเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ดังนี้:

1. การตรวจเลือดทั่วไป (Complete Blood Count – CBC): นี่คือการตรวจเลือดที่พบได้บ่อยที่สุด ใช้ในการประเมินสุขภาพโดยรวมของเลือด โดยดูค่าต่างๆ เช่น จำนวนเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด และค่าฮีโมโกลบิน การตรวจนี้ช่วยในการวินิจฉัยโรคโลหิตจาง ภาวะติดเชื้อ และโรคเกี่ยวกับเลือดอื่นๆ

2. การตรวจเคมีเลือด (Blood Chemistry): การตรวจนี้จะวัดระดับสารเคมีต่างๆ ในเลือด เช่น น้ำตาลในเลือด คอเลสเตอรอล ไต ตับ และอิเล็กโทรไลต์ ช่วยในการตรวจหาโรคเกี่ยวกับไต ตับ เบาหวาน และโรคเกี่ยวกับเมตาบอลิซึมอื่นๆ

3. การตรวจวิเคราะห์เลือดเฉพาะโรค (Specific Disease Testing): การตรวจเลือดประเภทนี้จะมุ่งเน้นไปที่การตรวจหาโรคเฉพาะชนิด เช่น การตรวจหาแอนติบอดี (Antibody Test) ดังที่กล่าวถึงในหัวข้อตัวอย่าง หรือการตรวจหาเชื้อไวรัส แบคทีเรีย ปรสิต หรือสารก่อภูมิแพ้ ตัวอย่างเช่น การตรวจหาแอนติบอดีต่อไวรัสตับอักเสบ บี การตรวจหาแอนติบอดีต่อไวรัส HIV หรือการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ในเลือด เป็นต้น

4. การตรวจเลือดเพื่อตรวจสอบการแข็งตัวของเลือด (Coagulation Studies): การตรวจนี้ใช้ในการประเมินระบบการแข็งตัวของเลือด โดยวัดเวลาการแข็งตัวของเลือด และปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการแข็งตัว ช่วยในการตรวจหาโรคเกี่ยวกับเลือดออกง่าย หรือการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ

5. การตรวจทางพันธุกรรม (Genetic Testing): การตรวจเลือดบางประเภทสามารถตรวจหาความผิดปกติทางพันธุกรรมได้ เช่น การตรวจหาโรคธาลัสซีเมีย หรือโรคฮีโมฟีเลีย

การตรวจเลือดแอนติบอดี: กุญแจสำคัญในการไขปริศนาของระบบภูมิคุ้มกัน

ดังที่กล่าวไว้ในหัวข้อนำ การตรวจเลือดแอนติบอดีเป็นการตรวจวัดระดับโปรตีนแอนติบอดีในเลือด ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ถึงการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอม การตรวจนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในการ:

• วินิจฉัยการติดเชื้อ: การตรวจพบแอนติบอดีเฉพาะชนิด บ่งชี้ถึงการติดเชื้อจากเชื้อโรคนั้นๆ
• ประเมินผลการฉีดวัคซีน: ระดับแอนติบอดีหลังการฉีดวัคซีน บ่งบอกถึงประสิทธิภาพของวัคซีนและภูมิคุ้มกันของร่างกาย
• ติดตามโรคเรื้อรัง: เช่น โรคข้ออักเสบ หรือโรคแพ้ภูมิตัวเอง

บทความนี้เป็นเพียงการแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับความหลากหลายของการตรวจเลือด การเลือกวิธีการตรวจเลือดที่เหมาะสม ขึ้นอยู่กับอาการ ประวัติทางการแพทย์ และดุลยพินิจของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การปรึกษาแพทย์จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ได้รับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง และเข้าใจถึงผลการตรวจเลือดอย่างถ่องแท้ อย่าลืมว่า การตรวจเลือดเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการประเมินสุขภาพ และควรรวมกับการตรวจวินิจฉัยอื่นๆ เพื่อให้ได้ภาพรวมของสุขภาพที่สมบูรณ์