ต่อมน้ำ ลาย อุด ตัน หายเอง ได้ ไหม

ต่อมน้ำลายอุดตัน หายเองได้ไหม? ความจริงและความเข้าใจที่ถูกต้อง

ภาวะต่อมน้ำลายอุดตันเป็นปัญหาที่พบได้บ่อย มักทำให้เกิดอาการบวมและเจ็บบริเวณใบหน้า โดยเฉพาะบริเวณใต้ขากรรไกรล่างหรือใกล้ๆ ข้างแก้ม หลายคนอาจกังวลว่าอาการนี้จะหายเองได้หรือไม่ คำตอบคือ บางครั้งหายเองได้ แต่ไม่ใช่เสมอไป และการปล่อยไว้โดยไม่รักษาอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนได้

สาเหตุของการอุดตัน: ท่อน้ำลายที่ทำหน้าที่ลำเลียงน้ำลายจากต่อมน้ำลายไปยังช่องปาก อาจถูกอุดตันได้จากหลายสาเหตุ เช่น

• นิ่วในท่อน้ำลาย (Salivary stones): เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด เกิดจากการตกตะกอนของแร่ธาตุในน้ำลาย ก่อตัวเป็นก้อนเล็กๆ ไปอุดตันท่อน้ำลาย มักพบในผู้สูงอายุ
• การติดเชื้อ: การติดเชื้อในช่องปากหรือต่อมน้ำลาย เช่น ต่อมน้ำลายอักเสบ (sialadenitis) อาจทำให้เกิดการบวมและอักเสบ ปิดกั้นการไหลของน้ำลาย
• การบาดเจ็บ: การได้รับบาดเจ็บบริเวณใบหน้าหรือขากรรไกร อาจทำให้ท่อน้ำลายเสียหายและเกิดการอุดตัน
• การขาดน้ำ: น้ำลายข้นเหนียว อาจทำให้เกิดการอุดตันได้ง่ายขึ้น
• การรับประทานอาหารบางชนิด: อาหารเหนียวหรือแห้ง อาจไปเกาะและอุดตันท่อน้ำลายได้

อาการที่บ่งชี้ว่าต่อมน้ำลายอุดตัน:

• บวมบริเวณใบหน้า โดยเฉพาะใต้ขากรรไกรล่างหรือใกล้ๆ ข้างแก้ม
• เจ็บหรือปวดบริเวณที่บวม
• รู้สึกแห้งในปาก เนื่องจากน้ำลายไหลน้อยลง
• อาจมีไข้ หากเกิดจากการติดเชื้อ

เมื่อใดที่ต่อมน้ำลายอุดตันจะหายเองได้:

หากสาเหตุของการอุดตันเป็นเพียงการอุดตันชั่วคราว เช่น จากอาหารที่ไปติด และไม่มีการติดเชื้อร่วมด้วย อาการอาจดีขึ้นและหายเองได้ภายใน 1-2 วัน โดยการดื่มน้ำมากๆ บ้วนปากด้วยน้ำเกลืออุ่นๆ และรับประทานอาหารอ่อนๆ เพื่อช่วยกระตุ้นการไหลของน้ำลาย

เมื่อใดที่ต้องพบแพทย์:

หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน หรือมีอาการรุนแรงขึ้น เช่น บวมมาก ปวดมาก มีไข้สูง หรือมีหนองไหลออกมา ควรไปพบแพทย์ทันที แพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัย และอาจใช้การรักษาต่างๆ เช่น

• การให้ยาแก้ปวดและยาต้านการอักเสบ
• การให้ยาปฏิชีวนะ หากเกิดจากการติดเชื้อ
• การผ่าตัด เพื่อกำจัดนิ่วในท่อน้ำลายหรือเปิดท่อน้ำลายที่อุดตัน

สรุป:

ภาวะต่อมน้ำลายอุดตันบางครั้งหายเองได้ โดยเฉพาะในกรณีที่สาเหตุไม่รุนแรงและเกิดขึ้นชั่วคราว แต่หากอาการไม่ดีขึ้นหรือมีอาการรุนแรงขึ้น ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง อย่าปล่อยไว้จนกระทั่งเกิดภาวะแทรกซ้อน การดูแลสุขภาพช่องปากที่ดี เช่น การแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ และการดื่มน้ำมากๆ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะต่อมน้ำลายอุดตันได้

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ทั่วไปเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัยหรือกังวล ควรปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์เสมอ