ทำไมร่างกายถึงกระตุกตอนนอน

ทำไมร่างกายถึงกระตุกตอนนอน: เรื่องธรรมดาที่อาจไม่ธรรมดา

อาการกระตุกขณะนอนหลับ หรือที่เรียกกันว่า “Hypnic Jerks” เป็นปรากฏการณ์ที่หลายคนคุ้นเคยดี สังเกตได้จากอาการสะดุ้ง เกร็ง หรือกระตุกของร่างกายอย่างกะทันหันในขณะที่กำลังจะหลับ หรืออยู่ในช่วงเคลิ้มหลับ ทำให้รู้สึกเหมือนตกจากที่สูง หรือถูกกระแทกจนต้องตื่นขึ้นมา อาการเหล่านี้สร้างความตกใจให้กับผู้ประสบพบเจอ และมักเกิดคำถามว่าทำไมร่างกายถึงมีอาการเช่นนี้ และเป็นอันตรายหรือไม่

โดยทั่วไป Hypnic Jerks ถือเป็นอาการปกติที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน ไม่ได้บ่งบอกถึงความผิดปกติทางสุขภาพร้ายแรงแต่อย่างใด สาเหตุหลักๆ มาจากการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาของร่างกายในช่วงเปลี่ยนผ่านจากภาวะตื่นไปสู่ภาวะหลับลึก ระบบประสาทจะเริ่มทำงานช้าลง การทำงานของกล้ามเนื้อจะเริ่มผ่อนคลาย และการเต้นของหัวใจจะช้าลง ในช่วงเวลานี้เองที่ระบบประสาทอาจส่งสัญญาณผิดพลาดไปยังกล้ามเนื้อ ทำให้เกิดการหดตัวอย่างรวดเร็วและฉับพลันจนเกิดเป็นอาการกระตุกที่เราสัมผัสได้

ปัจจัยที่อาจกระตุ้นให้เกิด Hypnic Jerks ได้บ่อยขึ้น:

• ความเครียดและความวิตกกังวล: ความเครียดสะสมส่งผลต่อการทำงานของระบบประสาท ทำให้ระบบประสาททำงานผิดปกติและส่งผลให้เกิดอาการกระตุกได้ง่ายขึ้น
• การออกกำลังกายอย่างหนัก: การออกกำลังกายอย่างหนักก่อนนอนอาจทำให้กล้ามเนื้อยังคงอยู่ในสภาวะตึงเครียด และส่งผลต่อการผ่อนคลายของกล้ามเนื้อในช่วงเปลี่ยนผ่านสู่การนอนหลับ
• การบริโภคสารกระตุ้น: คาเฟอีน แอลกอฮอล์ และสารกระตุ้นอื่นๆ ส่งผลต่อระบบประสาทและอาจทำให้เกิดการกระตุ้นที่ไม่พึงประสงค์ รวมถึงอาการกระตุกขณะนอนหลับ
• การนอนหลับไม่เพียงพอ: การอดนอนหรือนอนหลับไม่เพียงพอทำให้ร่างกายอยู่ในภาวะอ่อนล้า และอาจส่งผลต่อการควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อ
• ท่าทางการนอนที่ไม่เหมาะสม: ท่านอนที่ทำให้กล้ามเนื้อตึงเครียด หรือมีการกดทับเส้นประสาท อาจกระตุ้นให้เกิดอาการกระตุกได้

เมื่อไหร่ที่ควรปรึกษาแพทย์:

แม้ว่า Hypnic Jerks จะเป็นอาการที่ไม่น่ากังวล แต่หากอาการเกิดขึ้นบ่อยครั้ง รุนแรง และส่งผลกระทบต่อคุณภาพการนอนหลับ ทำให้พักผ่อนไม่เพียงพอ หรือมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ชักเกร็ง หรือปวดศีรษะอย่างรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริงและรับการรักษาที่เหมาะสม

แนวทางการดูแลตัวเองเพื่อลดอาการ Hypnic Jerks:

• ปรับพฤติกรรมการนอน: กำหนดเวลานอนและตื่นให้เป็นเวลา ลดการใช้หน้าจออิเล็กทรอนิกส์ก่อนนอน สร้างบรรยากาศในห้องนอนให้เงียบสงบและมืดสนิท
• หลีกเลี่ยงสารกระตุ้น: งดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ และสารกระตุ้นอื่นๆ โดยเฉพาะในช่วงเย็นและก่อนนอน
• จัดการความเครียด: ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิ การหายใจลึกๆ หรือการออกกำลังกายเบาๆ เพื่อลดความเครียดและความวิตกกังวล
• ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม: หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายอย่างหนักก่อนนอน หากต้องการออกกำลังกายควรทำในช่วงเช้าหรือบ่าย
• ปรึกษาแพทย์: หากอาการยังไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรับคำแนะนำในการดูแลรักษาที่เหมาะสม

โดยสรุป อาการกระตุกขณะนอนหลับเป็นเรื่องปกติที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่หากอาการรุนแรงและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต การปรับพฤติกรรมและการปรึกษาแพทย์เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณนอนหลับได้อย่างสบายและมีสุขภาพที่ดี