ทำไมเลือดกรุ๊ป O ให้ได้ทุกกรุ๊ป

ทำไมเลือดกรุ๊ป O ถึงบริจาคให้ใครก็ได้ (แต่รับได้เฉพาะกรุ๊ป O เท่านั้น)

ความเข้าใจผิดที่พบบ่อยคือ เลือดกรุ๊ป O สามารถบริจาคให้ใครก็ได้ หมายความว่าคนกรุ๊ป O เป็น “ผู้ให้สากล” และสามารถรับเลือดจากทุกกรุ๊ปได้เช่นกัน ความจริงแล้ว เลือดกรุ๊ป O สามารถบริจาคให้ทุกกรุ๊ปได้จริง แต่สามารถรับเลือดได้เฉพาะกรุ๊ป O เท่านั้น มาทำความเข้าใจกลไกเบื้องหลังกัน

เหตุผลที่เลือดกรุ๊ป O บริจาคให้กรุ๊ปอื่นได้นั้นเป็นเพราะ เม็ดเลือดแดงของกรุ๊ป O ไม่มีแอนติเจน A และ B แอนติเจนคือโปรตีนที่อยู่บนผิวเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งระบบภูมิคุ้มกันของผู้รับจะใช้ในการจำแนกเลือดว่าเป็นของตนเองหรือของคนอื่น หากได้รับเลือดที่มีแอนติเจนที่ร่างกายไม่รู้จัก ระบบภูมิคุ้มกันจะสร้างแอนติบอดีขึ้นมาเพื่อต่อต้าน ซึ่งจะทำให้เกิดปฏิกิริยาการต่อต้านเลือด เช่น มีไข้ หนาวสั่น หายใจลำบาก หรือแม้กระทั่งเสียชีวิตได้

เนื่องจากเม็ดเลือดแดงกรุ๊ป O ปราศจากแอนติเจน A และ B จึงไม่กระตุ้นการสร้างแอนติบอดีในผู้รับที่มีกรุ๊ปเลือดอื่นๆ ทำให้สามารถบริจาคได้อย่างปลอดภัย อย่างไรก็ตาม พลาสมาของเลือดกรุ๊ป O มีทั้งแอนติบอดี A และ B ซึ่งแอนติบอดีเหล่านี้จะทำหน้าที่ต่อต้านแอนติเจน A และ B ปกติแล้วในการถ่ายเลือด ปริมาณแอนติบอดีในเลือดที่บริจาคจะเจือจางลงในเลือดของผู้รับ ทำให้ไม่เกิดปฏิกิริยารุนแรง ยกเว้นในกรณีที่ผู้รับเป็นทารกหรือได้รับเลือดปริมาณมาก ซึ่งในกรณีเหล่านี้แพทย์จะพิจารณาใช้เลือดกรุ๊ป O ที่ผ่านการกำจัดแอนติบอดีแล้ว

ในทางกลับกัน ผู้ที่มีเลือดกรุ๊ป O สามารถรับเลือดได้เฉพาะกรุ๊ป O เท่านั้น เพราะหากได้รับเลือดกรุ๊ปอื่นที่มีแอนติเจน A หรือ B แอนติบอดี A และ B ที่มีอยู่ในพลาสมาของผู้รับจะทำปฏิกิริยากับแอนติเจนบนเม็ดเลือดแดงที่ได้รับ ก่อให้เกิดปฏิกิริยาต่อต้านเลือดที่เป็นอันตรายได้

สรุปคือ เลือดกรุ๊ป O บริจาคให้ใครก็ได้เพราะไม่มีแอนติเจน A และ B บนเม็ดเลือดแดง แต่รับเลือดได้เฉพาะกรุ๊ป O เท่านั้น เพราะมีแอนติบอดี A และ B ในพลาสมา ซึ่งจะทำปฏิกิริยากับแอนติเจนในเลือดกรุ๊ปอื่นๆ การทำความเข้าใจความแตกต่างนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความปลอดภัยในการถ่ายเลือด