ปอดผิดปกติเป็นโรคอะไรได้บ้าง

ปอดผิดปกติ: สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม และโรคร้ายที่อาจซ่อนอยู่

อาการผิดปกติที่ปอด ไม่ว่าจะเป็นอาการเล็กน้อยหรือรุนแรง ล้วนเป็นสัญญาณเตือนที่ร่างกายส่งออกมา เพื่อบอกว่ากำลังมีบางสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นภายในระบบทางเดินหายใจที่สำคัญยิ่งนี้ การละเลยอาการเหล่านี้ อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงและซับซ้อนมากยิ่งขึ้นได้

แน่นอนว่า อาการปอดผิดปกติสามารถเกิดจากสาเหตุได้มากมาย ตั้งแต่การติดเชื้อไวรัสทั่วไปอย่างไข้หวัด ไปจนถึงภาวะที่รุนแรงกว่านั้น เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) หรือมะเร็งปอด แต่ในบทความนี้ เราจะเน้นไปที่สองภาวะที่อาจไม่คุ้นเคยนัก แต่ก็มีความสำคัญที่ควรทำความเข้าใจ นั่นคือ โรคซาร์คอยโดซิส (Sarcoidosis) และ โรคพุโพรงปอด (Pulmonary Alveolar Proteinosis – PAP)

ซาร์คอยโดซิส: การอักเสบที่ไม่ทราบสาเหตุ

ซาร์คอยโดซิส เป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบของเนื้อเยื่อ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ในอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย แต่ส่วนใหญ่มักจะส่งผลกระทบต่อปอดและต่อมน้ำเหลือง สาเหตุของโรคซาร์คอยโดซิสยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่เชื่อกันว่าอาจเกี่ยวข้องกับปัจจัยทางพันธุกรรมและการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อสิ่งกระตุ้นบางอย่าง เช่น สารเคมีหรือเชื้อโรค

อาการของซาร์คอยโดซิสมีความหลากหลาย และขึ้นอยู่กับอวัยวะที่ได้รับผลกระทบ ในกรณีที่ปอดเป็นอวัยวะหลักที่ได้รับผลกระทบ อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่:

• ไอแห้งๆ เรื้อรัง
• หายใจถี่หรือเหนื่อยง่าย
• เจ็บหน้าอก
• อ่อนเพลีย

การวินิจฉัยโรคซาร์คอยโดซิสจำเป็นต้องอาศัยการตรวจร่างกาย การตรวจเลือด การถ่ายภาพรังสีทรวงอก (X-ray) หรือการทำ CT Scan และอาจต้องมีการตัดชิ้นเนื้อ (Biopsy) เพื่อนำไปตรวจทางพยาธิวิทยาเพื่อยืนยันผล การรักษาซาร์คอยโดซิสมุ่งเน้นไปที่การควบคุมการอักเสบและบรรเทาอาการ โดยอาจใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ หรือยาอื่นๆ ที่กดภูมิคุ้มกัน

โรคพุโพรงปอด (PAP): โปรตีนที่สะสมในถุงลม

โรคพุโพรงปอด (PAP) เป็นโรคหายากที่เกิดจากการสะสมของสารที่ประกอบด้วยโปรตีนและไขมันในถุงลมปอด ทำให้การแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์เป็นไปได้ยากขึ้น ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการหายใจลำบาก

สาเหตุของ PAP สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภทหลัก ได้แก่:

• PAP ที่เกิดจาก Autoimmune: เป็นประเภทที่พบบ่อยที่สุด เกิดจากการที่ร่างกายสร้างแอนติบอดีต่อสารกระตุ้นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่ง (GM-CSF) ซึ่งจำเป็นต่อการกำจัดสารต่างๆ ในถุงลมปอด
• PAP ที่เกิดจากสาเหตุทางพันธุกรรม: เกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว
• PAP ที่เกิดจากปัจจัยภายนอก: เช่น การได้รับสารเคมีบางชนิดเป็นเวลานาน

อาการของ PAP มักค่อยๆ เป็นมากขึ้น และอาจรวมถึง:

• หายใจถี่หรือเหนื่อยง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อออกแรง
• ไอ
• อ่อนเพลีย

การวินิจฉัย PAP มักต้องอาศัยการตรวจร่างกาย การถ่ายภาพรังสีทรวงอก การทำ CT Scan และการล้างปอดด้วยน้ำเกลือ (Bronchoalveolar Lavage) เพื่อนำสารที่ได้จากการล้างไปตรวจ การรักษาหลักของ PAP คือ การล้างปอดด้วยน้ำเกลือ ซึ่งเป็นการกำจัดสารที่สะสมอยู่ในถุงลมปอดออกไป ในบางกรณี อาจต้องใช้ยา GM-CSF เพื่อกระตุ้นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว

สิ่งที่ต้องจำ:

โรคซาร์คอยโดซิสและโรคพุโพรงปอดเป็นเพียงตัวอย่างของโรคที่อาจแสดงอาการผิดปกติที่ปอด การวินิจฉัยและรักษาโรคเหล่านี้จำเป็นต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของแพทย์เฉพาะทาง หากคุณมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม การวินิจฉัยโรคตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที และเพิ่มโอกาสในการควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อควรระวัง: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลเท่านั้น ไม่ได้มีเจตนาเพื่อใช้ในการวินิจฉัยหรือรักษาโรค หากคุณมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำที่เหมาะสม