ปัสสาวะไม่ออกเป็นเพราะอะไร

ปริศนาแห่งความเงียบ: สำรวจสาเหตุเบื้องหลังภาวะปัสสาวะไม่ออก

ภาวะปัสสาวะไม่ออก หรือการปัสสาวะลำบาก เป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้ทั้งในผู้ชายและผู้หญิง ความรู้สึกไม่สามารถปล่อยปัสสาวะออกมาได้อย่างคล่องแคล่วหรือไม่สามารถปัสสาวะออกมาได้เลยนั้น นอกจากจะสร้างความทรมานทางกายแล้ว ยังส่งผลกระทบต่อจิตใจและคุณภาพชีวิตอย่างมาก สาเหตุเบื้องหลังอาการนี้มีความหลากหลาย ตั้งแต่สาเหตุเล็กน้อยไปจนถึงภาวะสุขภาพที่ร้ายแรง บทความนี้จะพาคุณไปสำรวจสาเหตุที่อาจก่อให้เกิดภาวะปัสสาวะไม่ออกอย่างละเอียด โดยจะเน้นไปที่สาเหตุที่อาจถูกมองข้ามหรือไม่ค่อยมีการพูดถึงกันมากนัก

สาเหตุทางกายวิภาคและสรีรวิทยา:

• การอุดตันของทางเดินปัสสาวะ: นี่เป็นสาเหตุหลักที่พบได้บ่อย การอุดตันอาจเกิดจากนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ ก้อนเนื้อในกระเพาะปัสสาวะหรือต่อมลูกหมาก (ในผู้ชาย) การขยายตัวของต่อมลูกหมากที่กดทับท่อปัสสาวะ หรือแม้แต่เนื้องอกในบริเวณใกล้เคียงที่ไปกดทับทางเดินปัสสาวะ
• ความผิดปกติของกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะ: กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะที่อ่อนแรงหรือมีการทำงานผิดปกติ อาจทำให้ปัสสาวะไม่สามารถถูกขับออกมาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ภาวะกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะไวเกินไป (Overactive bladder) หรือกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะอ่อนแรง (Underactive bladder)
• การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ (UTI): การติดเชื้อต่างๆ เช่น การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ อาจทำให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อนขณะปัสสาวะ ปัสสาวะบ่อย และในบางกรณีอาจทำให้ปัสสาวะไม่ออกได้
• ภาวะประสาทผิดปกติ: ความเสียหายต่อเส้นประสาทที่ควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ เช่น จากโรคเบาหวาน โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง หรือการบาดเจ็บที่ไขสันหลัง อาจส่งผลให้เกิดภาวะปัสสาวะไม่ออก
• ภาวะหย่อนคล้อยของอวัยวะภายในช่องเชิงกราน (Pelvic organ prolapse): โดยเฉพาะในผู้หญิง อวัยวะภายในช่องเชิงกรานอาจหย่อนคล้อยลงมา กดทับท่อปัสสาวะ ทำให้เกิดการอุดตันและปัสสาวะไม่ออก ซึ่งอาจเกิดจากการคลอดบุตร การไอเรื้อรัง หรือการเพิ่มน้ำหนักอย่างรวดเร็ว

สาเหตุอื่นๆ:

• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาแก้แพ้ ยาขับปัสสาวะ และยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง อาจมีผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดภาวะปัสสาวะลำบากได้
• ภาวะขาดน้ำ: การดื่มน้ำน้อยเกินไปอาจทำให้ปัสสาวะเข้มข้นและมีปริมาณน้อย อาจทำให้รู้สึกปัสสาวะไม่ออกได้ แต่ความจริงแล้วคือปัสสาวะมีน้อย
• ความเครียดและความวิตกกังวล: ความเครียดและความวิตกกังวลอาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของระบบประสาท ทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับการปัสสาวะได้

เมื่อใดควรพบแพทย์:

หากคุณประสบกับภาวะปัสสาวะไม่ออก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากอาการรุนแรง ปวดอย่างมาก หรือมาพร้อมกับอาการอื่นๆ เช่น ไข้ หนาวสั่น หรือปวดหลัง ควรไปพบแพทย์ทันที แพทย์จะทำการตรวจร่างกาย ตรวจสอบประวัติทางการแพทย์ และอาจทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจปัสสาวะ การอัลตราซาวนด์ หรือการเอกซเรย์ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม

ภาวะปัสสาวะไม่ออกไม่ใช่เรื่องเล็กน้อย การเข้ารับการตรวจรักษาอย่างทันท่วงทีจะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆ และทำให้คุณกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์หากคุณกังวลเกี่ยวกับอาการของคุณ