ผู้ป่วยที่หัวใจหยุดการทํางานจะสามารถสังเกตได้อย่างไร

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน: สัญญาณเตือนภัยที่มองข้ามไม่ได้

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Cardiac Arrest) เป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ร้ายแรง เกิดขึ้นเมื่อหัวใจหยุดสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายอย่างกะทันหัน ซึ่งแตกต่างจากหัวใจวาย (Heart Attack) ที่เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดหัวใจ แม้ว่าอาการบางอย่างอาจคล้ายคลึงกัน แต่ความรวดเร็วในการรับมือกับภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันนั้นสำคัญอย่างยิ่งยวด ทุกนาทีมีค่า เพราะยิ่งได้รับการช่วยเหลือล่าช้า โอกาสรอดชีวิตก็ยิ่งลดน้อยลง

การสังเกตสัญญาณเตือนภัยของภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันจึงเป็นสิ่งที่ทุกคนควรเรียนรู้ โดยสัญญาณที่ชัดเจนที่สุดคือ ผู้ป่วยหมดสติอย่างกะทันหัน ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าใดๆ หยุดหายใจหรือหายใจเฮือก ซึ่งอาการเหล่านี้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว แตกต่างจากอาการเป็นลมทั่วไปที่ผู้ป่วยอาจมีอาการเตือน เช่น วิงเวียนศีรษะ มองเห็นภาพไม่ชัด ฯลฯ

นอกเหนือจากอาการหลักดังกล่าว ยังมีสัญญาณเตือนภัยอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นก่อนหัวใจหยุดเต้น ซึ่งรวมถึง:

• อาการเจ็บหน้าอกอย่างรุนแรง: อาจเป็นอาการแบบกดทับ แน่นหน้าอก หรือรู้สึกเหมือนมีอะไรมาบีบรัด บางรายอาจมีอาการปวดร้าวไปที่แขน ไหล่ หลัง คอ หรือกราม
• หายใจลำบาก หอบเหนื่อย: แม้ไม่ได้ออกกำลังกาย หรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมาก
• ใจสั่น หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดจังหวะ: รู้สึกเหมือนหัวใจเต้นแรง เต้นเร็วผิดปกติ หรือเต้นไม่เป็นจังหวะ
• คลื่นไส้ อาเจียน: อาจมีอาการร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น เหงื่อออก หน้าซีด
• เวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม: อาจเกิดขึ้นเป็นๆ หายๆ หรือเกิดขึ้นอย่างกะทันหัน
• อ่อนเพลียอย่างรุนแรง ไม่มีแรง: รู้สึกเหนื่อยล้าอย่างมาก แม้พักผ่อนเพียงพอแล้วก็ตาม

อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยบางรายอาจไม่มีอาการเตือนใดๆ ก่อนเกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน ดังนั้น การดูแลสุขภาพ ตรวจสุขภาพประจำปี ควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น โรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง การสูบบุหรี่ และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกัน หากพบความผิดปกติใดๆ ควรปรึกษาแพทย์ทันที

สิ่งสำคัญที่ต้องทำเมื่อสงสัยว่ามีผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้น:

1. โทรแจ้ง 1669 ทันที: แจ้งสถานที่เกิดเหตุ อาการของผู้ป่วย และรายละเอียดอื่นๆ ที่จำเป็น
2. ทำ CPR: หากได้รับการฝึกอบรม ให้เริ่มทำ CPR ทันที เพื่อช่วยให้เลือดไหลเวียนไปยังสมองและอวัยวะสำคัญ จนกว่าทีมแพทย์จะมาถึง
3. ใช้เครื่อง AED (Automated External Defibrillator): หากมีเครื่อง AED ให้ใช้ตามคำแนะนำที่ปรากฏบนเครื่อง เพื่อช่วยฟื้นคืนการทำงานของหัวใจ

การรู้จักสัญญาณเตือนภัย และการปฏิบัติตนอย่างถูกต้องเมื่อเผชิญเหตุ สามารถช่วยชีวิตผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้.