ผู้ป่วยโรค G6PD ควรหลีกเลี่ยงผลไม้อะไรบ้าง

ผลไม้ต้องห้าม? ไขข้อข้องใจเกี่ยวกับผลไม้และผู้ป่วยโรค G6PD

โรคจีซิกซ์พีดี (G6PD) หรือโรคเอนไซม์กลูโคส-6-ฟอสเฟตดีไฮโดรจีเนสพร่อง เป็นโรคทางพันธุกรรมที่ส่งผลต่อการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดแดง ผู้ป่วยโรคนี้มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเม็ดเลือดแดงแตก (hemolytic anemia) ได้ง่ายเมื่อร่างกายได้รับสารกระตุ้นบางชนิด หนึ่งในปัจจัยกระตุ้นที่หลายคนกังวลคือการบริโภคอาหาร โดยเฉพาะผลไม้ แม้ว่าจะไม่มีผลไม้ชนิดใดที่เป็นอันตรายโดยสิ้นเชิงสำหรับผู้ป่วย G6PD ทุกคน แต่ก็มีบางชนิดที่ควรระมัดระวังเป็นพิเศษ และจำเป็นต้องมีการพิจารณาเป็นรายบุคคล

ความเข้าใจผิดที่พบบ่อยคือการเชื่อว่าผลไม้ทุกชนิดเป็นอันตรายต่อผู้ป่วย G6PD ความจริงแล้ว ผลไม้หลายชนิดสามารถบริโภคได้โดยไม่ก่อให้เกิดปัญหา แต่ปัญหาอยู่ที่สารบางชนิดในผลไม้บางประเภท ที่อาจทำปฏิกิริยากับร่างกายของผู้ป่วย G6PD และกระตุ้นให้เกิดภาวะเม็ดเลือดแดงแตก สารเหล่านี้มักเป็นสารประกอบที่มีฤทธิ์เป็นออกซิแดนท์ (oxidants) เช่น สารประกอบฟลาโวนอยด์บางชนิด แต่ปริมาณและชนิดของสารเหล่านี้แตกต่างกันไปตามชนิดของผลไม้ ทำให้ยากที่จะระบุผลไม้ที่ต้องห้ามอย่างชัดเจน โดยปราศจากการพิจารณาปัจจัยอื่นๆ

แทนที่จะมุ่งเน้นไปที่การหลีกเลี่ยงผลไม้ทั้งหมด สิ่งสำคัญคือการระมัดระวังเลือกผลไม้ที่บริโภค และสังเกตอาการของตนเอง ผลไม้บางชนิดที่ผู้ป่วย G6PD ควรหลีกเลี่ยงหรือลดปริมาณการบริโภค ได้แก่:

• ถั่วปากอ้า (Fava beans): ถือเป็นหนึ่งในตัวกระตุ้นที่สำคัญที่สุด และควรหลีกเลี่ยงอย่างเด็ดขาด
• เบอร์รี่บางชนิด: เช่น แครนเบอร์รี่และบลูเบอร์รี่ มีรายงานว่าอาจก่อให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ในบางราย จึงควรบริโภคด้วยความระมัดระวังและสังเกตอาการ และควรเริ่มต้นด้วยปริมาณน้อยๆ ก่อน

อย่างไรก็ตาม การบริโภคผลไม้ต่างๆ จะส่งผลต่อผู้ป่วย G6PD แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับ:

• ความรุนแรงของโรค: ผู้ป่วยที่มีความรุนแรงของโรคสูงจะมีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนมากกว่า
• ปริมาณที่บริโภค: การบริโภคผลไม้ในปริมาณมากอาจเพิ่มความเสี่ยง
• ปัจจัยอื่นๆ: เช่น การรับประทานยาบางชนิด หรือการติดเชื้อ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะเม็ดเลือดแดงแตก

สรุปแล้ว การบริโภคผลไม้สำหรับผู้ป่วย G6PD ไม่ใช่เรื่องต้องห้ามโดยสิ้นเชิง แต่ควรเลือกชนิดและปริมาณอย่างระมัดระวัง การปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อรับคำแนะนำเฉพาะบุคคล และวางแผนการรับประทานอาหารที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน และส่งเสริมสุขภาพที่ดีของผู้ป่วย อย่าลืมสังเกตอาการของตัวเองหลังรับประทานผลไม้ทุกชนิด และปรึกษาแพทย์หากมีอาการผิดปกติเกิดขึ้น