ผู้ป่วย Palliative Care มีอะไรบ้าง

พลิกมุมมองการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย: มากกว่าการรักษา คือการอยู่เคียงข้างด้วย Palliative Care

การพูดถึง “โรคร้ายแรง” มักมาพร้อมกับความกลัว ความสิ้นหวัง และความเจ็บปวด แต่สำหรับผู้ป่วยและครอบครัวที่เผชิญกับช่วงเวลาสุดท้ายของชีวิต การดูแลแบบประคับประคองหรือ Palliative Care คือแสงสว่างที่นำพาความสงบและคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุด ซึ่งแตกต่างจากการรักษาแบบเน้นการยืดอายุขัย Palliative Care มุ่งเน้นการบรรเทาความทุกข์ทรมานทั้งทางกายและใจ ช่วยให้ผู้ป่วยใช้เวลาที่เหลืออยู่ได้อย่างมีคุณค่า อย่างเต็มที่ และสง่างาม

ผู้ป่วยที่ได้รับประโยชน์จากการดูแลแบบประคับประคองนั้น ครอบคลุมโรคภัยไข้เจ็บที่หลากหลาย ไม่จำกัดเฉพาะโรคมะเร็ง แต่รวมถึงโรคเรื้อรังอื่นๆ ที่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง และมีแนวโน้มการเสียชีวิตสูง เช่น:

• โรคมะเร็งในระยะลุกลาม: เป็นกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับประโยชน์จาก Palliative Care มากที่สุด เนื่องจากอาการเจ็บปวด อาการข้างเคียงจากการรักษา และภาวะทางจิตใจ มักส่งผลกระทบอย่างรุนแรง
• โรคหัวใจล้มเหลวระยะสุดท้าย: อาการเหนื่อยหอบ หายใจลำบาก และบวมน้ำ ล้วนเป็นปัญหาที่ Palliative Care ช่วยบรรเทาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• โรคปอดเรื้อรังระยะสุดท้าย (เช่น โรคถุงลมโป่งพอง): ความยากลำบากในการหายใจ และอาการไอเรื้อรัง สามารถได้รับการจัดการเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิต
• โรคไตวายระยะสุดท้าย: อาการปวด คลื่นไส้ อาเจียน และความผิดปกติของสมดุลอิเล็กโทรไลต์ สามารถได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดและบรรเทาอาการได้
• โรคสมองเสื่อมระยะสุดท้าย: การดูแลผู้ป่วยและผู้ดูแล โดยเฉพาะในเรื่องการจัดการพฤติกรรม การป้องกันการตก และการสนับสนุนทางอารมณ์ เป็นสิ่งสำคัญ ซึ่ง Palliative Care ให้ความสำคัญอย่างยิ่ง
• ผู้ป่วยที่มีอาการปวดเรื้อรังที่ไม่สามารถควบคุมได้ด้วยวิธีการทั่วไป: Palliative Care จะเข้ามาประเมินและวางแผนการจัดการอาการปวดอย่างครอบคลุม โดยใช้ทั้งยาและวิธีการอื่นๆ

นอกเหนือจากโรคที่กล่าวมาข้างต้น Palliative Care ยังให้การดูแลผู้ป่วยที่มีความต้องการเฉพาะด้านอื่นๆ เช่น ผู้ป่วยที่มีภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรือปัญหาทางจิตใจอื่นๆ โดยทีมผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งประกอบไปด้วยแพทย์ พยาบาล นักกายภาพบำบัด นักจิตวิทยา นักสังคมสงเคราะห์ และผู้เชี่ยวชาญด้านอื่นๆ จะทำงานร่วมกันเพื่อประเมินอาการ วางแผนการดูแล และให้การสนับสนุนทั้งผู้ป่วยและครอบครัวอย่างต่อเนื่อง

การดูแลแบบประคับประคองจึงไม่ใช่การยอมแพ้ต่อโรค แต่เป็นการยอมรับความเป็นจริง และมุ่งเน้นการให้คุณค่ากับช่วงเวลาที่มีอยู่ ช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถใช้เวลาที่เหลืออยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข และสงบสุข ด้วยการบรรเทาความทุกข์ทรมาน ทั้งทางกาย ใจ และจิตวิญญาณ เพื่อการจากลาที่งดงามที่สุด

บทความนี้มุ่งเน้นให้ข้อมูลความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับประโยชน์จาก Palliative Care โดยไม่ได้เจาะลึกถึงรายละเอียดทางการแพทย์ การวินิจฉัย และการรักษา ซึ่งควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้องและเหมาะสมกับแต่ละบุคคล