สิ่งคุกคามทางการยศาสตร์ มีอะไรบ้าง

สิ่งคุกคามทางการยศาสตร์ที่คุณอาจมองข้าม: ภัยเงียบที่ค่อยๆกัดกร่อนสุขภาพ

การทำงานในยุคปัจจุบันเต็มไปด้วยสิ่งที่คุกคามสุขภาพโดยไม่รู้ตัว หนึ่งในนั้นคือ “สิ่งคุกคามทางการยศาสตร์” (Ergonomic Hazards) ซึ่งหมายถึงปัจจัยต่างๆ ในสภาพแวดล้อมการทำงานที่อาจส่งผลเสียต่อร่างกาย ทำให้เกิดอาการปวดเมื่อย บาดเจ็บ และโรคเรื้อรังในระยะยาว แม้บางสิ่งอาจดูเล็กน้อย แต่หากสะสมเป็นเวลานานก็สามารถก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรงได้ และที่สำคัญคือ สิ่งเหล่านี้มักถูกมองข้าม เพราะไม่ใช่บาดเจ็บที่เกิดขึ้นฉับพลัน แต่เป็นการบั่นทอนสุขภาพอย่างช้าๆ

บทความนี้จะขยายความถึงสิ่งคุกคามทางการยศาสตร์ที่พบบ่อย และมักถูกมองข้าม โดยเน้นไปที่ปัจจัยที่ส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวมากกว่าการบาดเจ็บเฉียบพลัน ซึ่งแตกต่างจากการพูดถึงอาการปวดหลังจากการยกของหนัก เราจะมุ่งเน้นไปยังภัยเงียบที่ค่อยๆสะสม:

1. การจัดวางพื้นที่ทำงานที่ไม่เหมาะสม: นี่คือสิ่งคุกคามที่สำคัญที่สุด และครอบคลุมหลายๆ ปัจจัย เช่น:

• ตำแหน่งจอคอมพิวเตอร์: การวางจอคอมพิวเตอร์สูงหรือต่ำเกินไป ห่างหรือใกล้เกินไป จะทำให้ต้องบิดตัว ก้ม หรือเงยคอ เป็นเวลานาน ส่งผลให้เกิดอาการปวดคอ ปวดไหล่ และปวดหลัง ควรปรับระดับให้สายตาอยู่ระดับ 1/3 ด้านบนของจอ
• ตำแหน่งแป้นพิมพ์และเมาส์: การวางแป้นพิมพ์และเมาส์ในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม จะทำให้ข้อศอก ข้อมือ และมือ อยู่ในท่าที่ไม่เป็นธรรมชาติ เสี่ยงต่อการเกิดอาการอักเสบของข้อ และอุโมงค์คาร์ปัลซินโดรม
• เก้าอี้ที่ไม่รองรับสรีระ: เก้าอี้ที่ไม่มีพนักพิงที่ดี หรือปรับระดับไม่ได้ จะทำให้เกิดการกดทับ และปวดหลัง ควรเลือกเก้าอี้ที่มีพนักพิง ที่รองรับหลังส่วนล่าง และสามารถปรับระดับความสูงได้ เพื่อให้สะโพกอยู่ในระดับที่เหมาะสมกับโต๊ะทำงาน
• แสงสว่างที่ไม่เพียงพอหรือจ้าเกินไป: แสงสว่างที่ไม่เหมาะสมทำให้ตาต้องทำงานหนักขึ้น เพิ่มความเมื่อยล้า และอาจทำให้ปวดหัว ควรใช้แสงสว่างที่เพียงพอ ไม่ส่องจ้าโดยตรง และปรับความสว่างให้เหมาะสมกับงาน

2. การทำงานซ้ำๆ (Repetitive Strain Injuries – RSI): การทำงานที่ต้องใช้ท่าเดิมซ้ำๆ เป็นเวลานาน เช่น การพิมพ์ การใช้เมาส์ หรือการประกอบชิ้นส่วน จะทำให้กล้ามเนื้อและข้อต่ออักเสบ และอาจนำไปสู่การบาดเจ็บเรื้อรัง

3. การทำงานในท่าทางที่ไม่ถูกต้อง: เช่น การนั่งหลังงอ การก้มคอ หรือการยกของหนักโดยไม่ถูกวิธี จะทำให้เกิดการบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อ ข้อต่อ และกระดูกสันหลัง

4. สภาพแวดล้อมการทำงานที่ไม่เหมาะสม: อุณหภูมิ ความชื้น และระดับเสียง ที่ไม่เหมาะสม ล้วนส่งผลต่อความเครียด และอาจทำให้เกิดอาการปวดเมื่อย และลดประสิทธิภาพในการทำงาน

การป้องกัน:

การป้องกันสิ่งคุกคามทางการยศาสตร์ เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยปกป้องสุขภาพ และการทำงานของคุณ ควรปฏิบัติตามข้อแนะนำต่อไปนี้:

• ปรับเปลี่ยนอิริยาบถเป็นประจำ: ลุกขึ้นยืดเส้น เดินไปมา หรือเปลี่ยนท่าทางการทำงาน ทุกๆ 30-60 นาที
• ออกกำลังกายเป็นประจำ: การออกกำลังกายช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ และความยืดหยุ่น เพื่อลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ
• เลือกใช้เฟอร์นิเจอร์ที่รองรับสรีระ: ควรเลือกใช้เก้าอี้ โต๊ะ และอุปกรณ์ต่างๆ ที่รองรับสรีระ และปรับระดับได้ ตามความเหมาะสม
• พักสายตาเป็นระยะ: หากทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ ควรพักสายตา โดยมองไปยังสิ่งที่อยู่ไกลๆ เป็นระยะๆ

สิ่งคุกคามทางการยศาสตร์ เป็นปัญหาสุขภาพที่สามารถป้องกันได้ ด้วยการตระหนักถึงปัจจัยเสี่ยง และปฏิบัติตามมาตรการป้องกัน เราสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีสุขภาพที่ดี ในระยะยาว

บทความนี้หวังว่าจะเป็นประโยชน์ในการสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของเรา และกระตุ้นให้ทุกคนหันมาใส่ใจกับสุขภาพการทำงานของตนเองมากยิ่งขึ้น