สเตียรอยด์ อันตรายอย่างไร

สเตียรอยด์: ดาบสองคมที่ต้องใช้อย่างระมัดระวัง

สเตียรอยด์เป็นยาที่มีฤทธิ์ลดการอักเสบและกดภูมิคุ้มกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้เป็นที่นิยมใช้ในการรักษาโรคหลายชนิด ตั้งแต่โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรัง ภูมิแพ้ ไปจนถึงโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ อย่างไรก็ตาม สเตียรอยด์เปรียบเสมือนดาบสองคม ที่หากใช้อย่างไม่ถูกต้องหรือไม่ระมัดระวัง ก็อาจนำมาซึ่งผลเสียร้ายแรงต่อสุขภาพได้

ผลเสียระยะสั้นที่มองข้ามไม่ได้:

แม้ว่าหลายคนจะมองว่าการใช้สเตียรอยด์ในระยะสั้นจะไม่ก่อให้เกิดปัญหา แต่ความจริงแล้ว สเตียรอยด์ก็สามารถก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ แม้จะยังไม่รุนแรงถึงขั้นเป็นอันตรายถึงชีวิต เช่น:

• อาการบวมน้ำ: สเตียรอยด์มีผลต่อสมดุลของน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย ทำให้เกิดอาการบวมน้ำตามบริเวณต่างๆ เช่น ใบหน้า (Moon Face) หรือข้อเท้า
• น้ำหนักขึ้น: สเตียรอยด์กระตุ้นความอยากอาหาร ทำให้ผู้ใช้รับประทานอาหารมากขึ้น และยังส่งผลต่อการสะสมไขมันในร่างกาย ทำให้เกิดภาวะน้ำหนักเกินหรืออ้วนได้
• อารมณ์แปรปรวน: สเตียรอยด์สามารถส่งผลต่อระบบประสาท ทำให้เกิดอารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย หรือนอนไม่หลับ
• ผิวบาง: สเตียรอยด์ทำให้ผิวบางลง ทำให้ผิวไวต่อการระคายเคืองและเกิดรอยช้ำได้ง่าย
• ระดับน้ำตาลในเลือดสูง: สเตียรอยด์สามารถเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดได้ โดยเฉพาะในผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นเบาหวาน

อันตรายจากการใช้สเตียรอยด์ในระยะยาว:

การใช้สเตียรอยด์อย่างต่อเนื่องในระยะยาวนั้น อันตรายยิ่งกว่า เพราะสามารถส่งผลกระทบต่อระบบต่างๆ ในร่างกายอย่างถาวร:

• กดภูมิคุ้มกัน: สเตียรอยด์มีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกายอ่อนแอ เสี่ยงต่อการติดเชื้อต่างๆ ได้ง่ายขึ้น ทั้งเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา การติดเชื้อเหล่านี้อาจรุนแรงถึงขั้นเป็นอันตรายถึงชีวิต
• กระดูกพรุน: สเตียรอยด์ขัดขวางการสร้างกระดูก ทำให้กระดูกบางและเปราะง่าย เสี่ยงต่อการเกิดกระดูกหัก
• ต้อกระจกและต้อหิน: สเตียรอยด์เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดต้อกระจกและต้อหิน ซึ่งอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นได้
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง: สเตียรอยด์ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงและลีบเล็กลง ทำให้เคลื่อนไหวลำบากและอ่อนเพลียง่าย
• ความดันโลหิตสูง: สเตียรอยด์เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดความดันโลหิตสูง ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคหัวใจและหลอดเลือด
• โรคเบาหวาน: สเตียรอยด์สามารถทำให้เกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งนำไปสู่การเกิดโรคเบาหวาน
• โรคหัวใจและหลอดเลือด: สเตียรอยด์เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคหลอดเลือดสมอง

สำคัญที่สุดคือการปรึกษาแพทย์:

จากผลเสียมากมายที่กล่าวมาข้างต้น สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้สเตียรอยด์ทุกครั้ง แพทย์จะทำการประเมินความเสี่ยงและประโยชน์ของการใช้ยา พิจารณาทางเลือกในการรักษาอื่นๆ ที่อาจเหมาะสมกว่า และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการใช้ยาที่ถูกต้อง เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียง

อย่าซื้อยาชุดหรือยาที่ไม่ทราบแหล่งที่มา:

สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงอย่างยิ่งคือการซื้อยาชุดหรือยาที่ไม่ทราบแหล่งที่มา เพราะยาเหล่านี้มักมีส่วนผสมของสเตียรอยด์ในปริมาณที่ไม่เหมาะสมและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

สรุป:

สเตียรอยด์เป็นยาที่มีประโยชน์ในการรักษาโรคหลายชนิด แต่ก็มีอันตรายที่ต้องพึงระวัง การใช้สเตียรอยด์ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้น เพื่อให้มั่นใจว่าได้รับประโยชน์สูงสุดและความเสี่ยงน้อยที่สุด การตระหนักถึงอันตรายของสเตียรอยด์และการใช้ยาอย่างถูกต้อง คือกุญแจสำคัญในการรักษาสุขภาพให้แข็งแรง