อาการหอบหืดมีกี่ระดับ

ความรุนแรงของโรคหอบหืด: มากกว่าแค่ “หอบ”

โรคหอบหืด ไม่ใช่แค่เพียงอาการหอบเหนื่อยธรรมดา แต่เป็นโรคเรื้อรังที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ ความรุนแรงของอาการสามารถแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล และการเข้าใจระดับความรุนแรงนั้นสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาและการจัดการโรคอย่างมีประสิทธิภาพ

แทนที่จะแบ่งระดับความรุนแรงเพียงแค่ “มาก” หรือ “น้อย” แพทย์นิยมใช้การจำแนกประเภทที่ละเอียดกว่า โดยพิจารณาจากความถี่ ความรุนแรง และการตอบสนองต่อการรักษา โดยทั่วไป จะแบ่งระดับความรุนแรงของโรคหอบหืดออกเป็น 4 ระดับ ดังนี้:

1. ระดับควบคุมได้ดี (Well-controlled asthma):

ผู้ป่วยในระดับนี้มีอาการหอบหืดน้อยมาก แทบไม่เป็น หรือมีอาการเพียงเล็กน้อยเป็นครั้งคราว ใช้ยาพ่นเพื่อควบคุมอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้ตามปกติโดยไม่รู้สึกเหนื่อยล้าหรือมีอาการกำเริบ การตรวจวัดปริมาตรลมหายใจ (Peak Expiratory Flow Rate หรือ PEFR) อยู่ในเกณฑ์ปกติหรือใกล้เคียง การนอนหลับไม่ถูกรบกวนด้วยอาการหอบหืด และไม่จำเป็นต้องใช้ยาฉุกเฉินบ่อยครั้ง

2. ระดับควบคุมได้ปานกลาง (Partially-controlled asthma):

ผู้ป่วยในระดับนี้มีอาการหอบหืดบ้างเป็นครั้งคราว อาจมีอาการไอ หายใจไม่สะดวก หรือหอบเหนื่อย แต่ไม่รุนแรงจนเกินไป อาจจำเป็นต้องใช้ยาพ่นเพื่อบรรเทาอาการบ้าง กิจกรรมบางอย่างอาจถูกจำกัดเนื่องจากอาการ การนอนหลับอาจถูกรบกวนบ้าง และอาจมีการใช้ยาพ่นบรรเทาอาการฉุกเฉินเป็นครั้งคราว

3. ระดับควบคุมได้ยาก (Poorly-controlled asthma):

ผู้ป่วยในระดับนี้มีอาการหอบหืดบ่อยครั้ง และมีความรุนแรงมากขึ้น อาการอาจรุนแรงจนกระทบต่อการทำกิจกรรมประจำวัน การนอนหลับถูกรบกวนอย่างเห็นได้ชัด และจำเป็นต้องใช้ยาพ่นบรรเทาอาการฉุกเฉินบ่อยครั้ง การตรวจวัด PEFR อาจต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ และอาจมีอาการกำเริบที่รุนแรงจนต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล

4. ระดับรุนแรงมาก (Severe asthma):

ผู้ป่วยในระดับนี้มีอาการหอบหืดรุนแรง และควบคุมอาการได้ยากมาก แม้จะใช้ยาหลายชนิดแล้วก็ตาม อาจมีอาการกำเริบอย่างรุนแรงบ่อยครั้ง จำเป็นต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างใกล้ชิดจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และอาจต้องใช้ยาชนิดพิเศษ รวมถึงการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเป็นประจำ คุณภาพชีวิตแย่ลงอย่างมาก

สำคัญ: การแบ่งระดับความรุนแรงของโรคหอบหืดนี้เป็นเพียงแนวทางทั่วไป แพทย์จะทำการวินิจฉัยและกำหนดระดับความรุนแรงอย่างถูกต้อง โดยพิจารณาจากประวัติอาการ ผลการตรวจร่างกาย และผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ การดูแลรักษาโรคหอบหืดต้องอาศัยการทำงานร่วมกันระหว่างแพทย์และผู้ป่วย เพื่อให้สามารถควบคุมอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่าพยายามวินิจฉัยโรคด้วยตนเอง หากมีอาการที่น่าสงสัย ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้อง