ไทรอยด์ สูง กับ ไทรอยด์ เป็น พิษ ต่าง กัน อย่างไร

หลายคนมักเข้าใจผิดว่า “ไทรอยด์สูง” กับ “ไทรอยด์เป็นพิษ” คือภาวะเดียวกัน ความจริงแล้วสองภาวะนี้มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน แม้ว่าทั้งคู่จะเกี่ยวข้องกับต่อมไทรอยด์ก็ตาม บทความนี้จะอธิบายความแตกต่างระหว่างไทรอยด์สูงกับไทรอยด์เป็นพิษให้เข้าใจอย่างถ่องแท้

เริ่มจากทำความเข้าใจคำว่า “ไทรอยด์สูง” ก่อน คำนี้ใช้เรียกภาวะที่ ต่อมไทรอยด์มีขนาดใหญ่ขึ้นกว่าปกติ อาจโตขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือโตมากจนเห็นได้ชัดจากภายนอกก็ได้ สาเหตุของไทรอยด์สูงมีได้หลากหลาย เช่น โรคคอพอก, โรคไทรอยด์อักเสบชนิดฮาชิโมโตะ, ก้อนเนื้อที่ไทรอยด์ (เนื้องอกหรือซีสต์) หรือแม้แต่การขาดสารไอโอดีน ที่สำคัญคือ ไทรอยด์สูงไม่ได้หมายความว่าไทรอยด์ทำงานมากเกินไปเสมอไป ผู้ที่มีไทรอยด์สูงบางรายอาจมีระดับฮอร์โมนไทรอยด์ปกติ หรือแม้แต่ต่ำกว่าปกติก็ได้

ในทางกลับกัน “ไทรอยด์เป็นพิษ” หรือที่แพทย์เรียกว่าภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมน หมายถึงภาวะที่ ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ออกมามากเกินความต้องการของร่างกาย ไม่ว่าต่อมไทรอยด์จะมีขนาดปกติ โต หรือเล็ก ภาวะนี้เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น โรคเกรฟส์ ก้อนเนื้อที่ไทรอยด์ที่ผลิตฮอร์โมนเองได้ หรือการอักเสบของต่อมไทรอยด์บางชนิด อาการของไทรอยด์เป็นพิษมักเกี่ยวข้องกับระบบเผาผลาญที่ทำงานเร็วเกินไป เช่น ใจสั่น, ขี้ร้อน, น้ำหนักลด, มือสั่น เป็นต้น

สรุปความแตกต่างที่สำคัญคือ

• ไทรอยด์สูง: เน้นที่ขนาดของต่อมไทรอยด์ที่ใหญ่ขึ้นกว่าปกติ ระดับฮอร์โมนอาจปกติ สูง หรือต่ำ
• ไทรอยด์เป็นพิษ: เน้นที่การทำงานของต่อมไทรอยด์ที่ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป ขนาดของต่อมไทรอยด์อาจปกติ โต หรือเล็ก

ดังนั้น หากพบว่าตนเองมีอาการผิดปกติที่อาจเกี่ยวข้องกับต่อมไทรอยด์ ไม่ว่าจะเป็นก้อนที่คอ ใจสั่น น้ำหนักลดผิดปกติ หรืออื่นๆ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง แพทย์จะทำการตรวจร่างกาย ตรวจเลือดวัดระดับฮอร์โมนไทรอยด์ และอาจทำอัลตราซาวนด์เพื่อประเมินขนาดและลักษณะของต่อมไทรอยด์ การวินิจฉัยที่แม่นยำจะช่วยให้ได้รับการรักษาที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพมากที่สุด