Melatonin หลั่งตอนไหน

เมลาโทนิน: ฮอร์โมนแห่งราตรีกับจังหวะชีวิต

เมลาโทนิน ฮอร์โมนเล็กๆ ที่ผลิตจากต่อมไพเนียลในสมอง มีบทบาทสำคัญในการควบคุมวงจรการนอนหลับ-ตื่น (circadian rhythm) หรือที่เราคุ้นเคยกันในชื่อ “นาฬิกาชีวภาพ” การหลั่งของเมลาโทนินนั้นสัมพันธ์อย่างแนบแน่นกับแสงสว่าง โดยทำงานสอดคล้องกับวัฏจักรของกลางวันและกลางคืน เปรียบเสมือนสัญญาณบอกเวลาร่างกายว่าถึงเวลาพักผ่อนแล้ว

เมื่อแสงอาทิตย์เริ่มลาลับขอบฟ้า ความมืดที่โรยตัวเข้ามาจะเป็นตัวกระตุ้นให้ต่อมไพเนียลเริ่มผลิตเมลาโทนิน ระดับของเมลาโทนินในกระแสเลือดจะค่อยๆ เพิ่มสูงขึ้นในช่วงเย็น โดยจะถึงจุดสูงสุดประมาณ 2-3 ชั่วโมงหลังจากที่เราเข้าสู่ห้วงนิทรา ช่วงเวลาดังกล่าว ร่างกายจะเข้าสู่สภาวะผ่อนคลายอย่างเต็มที่ อุณหภูมิร่างกายลดต่ำลง การหายใจช้าลง และสมองก็พร้อมสำหรับการหลับลึก

เมลาโทนินไม่ได้เพียงแค่ชักนำให้เราเข้าสู่นิทราเท่านั้น แต่ยังทำหน้าที่ประสานงานกับระบบต่างๆ ในร่างกายให้สอดคล้องกับวงจรกลางวัน-กลางคืนด้วย เช่น การควบคุมอุณหภูมิร่างกาย ระดับฮอร์โมนอื่นๆ และความดันโลหิต

เมื่อแสงแรกแห่งวันใหม่สาดส่อง ระดับเมลาโทนินในร่างกายจะลดลงอย่างรวดเร็ว ส่งสัญญาณปลุกให้ร่างกายตื่นขึ้นและเริ่มต้นวันใหม่ การได้รับแสงแดดในยามเช้าจึงเป็นสิ่งสำคัญในการปรับตั้งนาฬิกาชีวภาพให้ทำงานอย่างถูกต้อง

อย่างไรก็ตาม ปัจจัยต่างๆ เช่น แสงไฟจากหน้าจอ การทำงานเป็นกะ หรือการเดินทางข้ามโซนเวลา สามารถรบกวนการหลั่งเมลาโทนินและส่งผลกระทบต่อคุณภาพการนอนหลับได้ การเข้าใจถึงจังหวะการทำงานของเมลาโทนินจึงเป็นกุญแจสำคัญในการดูแลสุขภาพและสร้างสมดุลให้กับชีวิต