Palliative Care ดูแลอะไรบ้าง

พลิกมุมมองการดูแลผู้ป่วยโรคร้ายแรง: การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative Care) คืออะไร และทำอะไรบ้าง?

การเผชิญหน้ากับโรคร้ายแรงนั้นเป็นประสบการณ์ที่ท้าทายทั้งผู้ป่วยและครอบครัว นอกเหนือจากการรักษาโรคหลักเพื่อยืดอายุขัย การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative Care) จึงเข้ามามีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตในช่วงเวลาที่เหลืออยู่ ไม่ใช่เพียงการรักษาอาการเจ็บป่วยเท่านั้น แต่เป็นการดูแลอย่างรอบด้านที่มุ่งเน้นความเป็นอยู่ที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ แตกต่างจากความเข้าใจผิดที่ว่าเป็นการดูแลเฉพาะในช่วงท้ายของชีวิต การดูแลแบบประคับประคองสามารถเริ่มต้นได้ตั้งแต่เริ่มวินิจฉัยโรคและดำเนินควบคู่ไปกับการรักษาโรคหลัก

การดูแลแบบประคับประคองครอบคลุมมิติต่างๆ ดังนี้:

• การบรรเทาอาการเจ็บป่วย (Symptom Management): เป็นหัวใจสำคัญของการดูแลแบบประคับประคอง ทีมผู้เชี่ยวชาญจะประเมินและจัดการอาการต่างๆ เช่น ปวด คลื่นไส้อาเจียน หายใจลำบาก ท้องผูก อาการเบื่ออาหาร โดยใช้วิธีการต่างๆ ทั้งยา การกายภาพบำบัด และวิธีการอื่นๆ ที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล เป้าหมายคือการลดความเจ็บปวดและความทุกข์ทรมานให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และสามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างสะดวกสบายมากขึ้น

• การดูแลด้านจิตใจและอารมณ์ (Psychosocial Support): โรคร้ายแรงไม่เพียงส่งผลกระทบต่อร่างกาย แต่ยังส่งผลต่อจิตใจและอารมณ์ของผู้ป่วยและครอบครัวอย่างมาก ทีมผู้ดูแลจะให้การสนับสนุนด้านจิตใจ ช่วยให้ผู้ป่วยรับมือกับความกลัว ความวิตกกังวล ความเศร้า และการสูญเสีย อาจรวมถึงการให้คำปรึกษา การบำบัดทางจิตวิทยา และการสนับสนุนทางจิตวิญญาณ เพื่อให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถจัดการกับอารมณ์ได้อย่างเหมาะสม

• การดูแลด้านจิตวิญญาณ (Spiritual Care): การดูแลด้านจิตวิญญาณให้ความสำคัญกับความเชื่อ ค่านิยม และความหมายในชีวิตของผู้ป่วย ทีมผู้ดูแลจะให้การสนับสนุน ฟัง และให้ความเข้าใจ โดยไม่บังคับหรือชี้นำ แต่ให้ความช่วยเหลือตามความเชื่อและความต้องการของผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกสงบและมีความหมายในช่วงเวลาที่เหลืออยู่

• การดูแลครอบครัว (Family Support): การดูแลแบบประคับประคองไม่ได้มุ่งเน้นเฉพาะผู้ป่วยเท่านั้น แต่ยังให้การสนับสนุนครอบครัวด้วย เนื่องจากครอบครัวมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้ป่วย ทีมผู้ดูแลจะให้คำแนะนำ ช่วยเหลือ และให้กำลังใจครอบครัว เพื่อให้ครอบครัวสามารถดูแลผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีความสุข

• การวางแผนการดูแล (Care Planning): ทีมสหวิชาชีพจะร่วมกันวางแผนการดูแลผู้ป่วยอย่างรอบคอบ โดยคำนึงถึงความต้องการเฉพาะบุคคล เพื่อให้แน่ใจว่าผู้ป่วยได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม และมีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ การวางแผนนี้จะได้รับการปรับเปลี่ยนอยู่เสมอ ตามความเปลี่ยนแปลงของสภาพร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย

การดูแลแบบประคับประคองเป็นการดูแลที่เน้นคุณภาพชีวิต ไม่ใช่เพียงการยืดอายุ จึงเป็นทางเลือกที่สำคัญสำหรับผู้ป่วยโรคร้ายแรงและครอบครัว ช่วยให้ผู้ป่วยใช้ชีวิตอย่างมีความหมาย สงบ และมีคุณภาพ แม้ในช่วงเวลาที่ยากลำบาก การเข้าถึงข้อมูลและความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลแบบประคับประคองจึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถตัดสินใจเลือกวิธีการดูแลที่เหมาะสม และมีชีวิตที่สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้