วิธีตรวจว่าแพ้อาหารอะไร

สงสัยแพ้อาหาร? ไขความลับด้วยตัวเอง และปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

อาการไม่พึงประสงค์หลังรับประทานอาหาร อาจไม่ใช่แค่ท้องเสียหรืออาหารเป็นพิษเสมอไป หนึ่งในสาเหตุที่พบบ่อยและมักถูกมองข้ามคือ “อาการแพ้อาหาร” ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้คนจำนวนมาก หากคุณสงสัยว่าตนเองกำลังเผชิญกับภาวะนี้ บทความนี้จะช่วยให้คุณเริ่มต้นสำรวจอาการของตนเอง และเตรียมพร้อมสำหรับการปรึกษาแพทย์อย่างมีประสิทธิภาพ

เริ่มต้นด้วยการสังเกตอย่างละเอียด: นักสืบประจำตัว

การสืบหาว่าคุณแพ้อาหารชนิดใด เปรียบเสมือนการเป็นนักสืบที่ต้องสังเกตและรวบรวมหลักฐานอย่างรอบคอบ เริ่มต้นด้วยการจดบันทึกอย่างละเอียด:

• บันทึกเมนูอาหาร: จดทุกอย่างที่คุณทานในแต่ละมื้อ รวมถึงส่วนประกอบย่อยๆ ทั้งหมด อย่าลืมเครื่องดื่ม ซอสปรุงรส หรือแม้แต่ขนมขบเคี้ยวเล็กๆ น้อยๆ ที่คุณทานระหว่างวัน
• บันทึกอาการ: สังเกตอาการที่เกิดขึ้นหลังทานอาหารแต่ละมื้อ โดยละเอียดที่สุด บันทึกช่วงเวลาที่อาการปรากฏ ลักษณะอาการ ความรุนแรง และระยะเวลาที่อาการคงอยู่ อาการแพ้อาหารอาจแสดงออกได้หลากหลาย ตั้งแต่ผื่นคันเล็กน้อย ไปจนถึงอาการรุนแรงที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ หรือระบบไหลเวียนโลหิต
• บันทึกปัจจัยอื่นๆ: บันทึกกิจกรรมที่คุณทำในวันนั้น ระดับความเครียด หรือยาที่คุณรับประทาน ปัจจัยเหล่านี้อาจมีผลต่ออาการที่คุณพบ

อาการแพ้อาหาร: มากกว่าแค่ผื่นคัน

อาการแพ้อาหารสามารถแสดงออกได้หลากหลายรูปแบบ และอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล อาการที่พบบ่อย ได้แก่:

• ผิวหนัง: ผื่นคัน ลมพิษ ผิวหนังบวมแดง คันรอบปากหรือลำคอ
• ระบบทางเดินอาหาร: ปวดท้อง ท้องเสีย ท้องอืด คลื่นไส้ อาเจียน
• ระบบทางเดินหายใจ: น้ำมูกไหล คัดจมูก หายใจลำบาก หายใจมีเสียงหวีด
• ระบบหัวใจและหลอดเลือด: หน้ามืด เป็นลม ความดันโลหิตต่ำ

เมื่อไหร่ที่ควรปรึกษาแพทย์?

แม้ว่าการสังเกตอาการด้วยตนเองเป็นสิ่งสำคัญ แต่การปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิแพ้เป็นสิ่งที่ไม่ควรละเลย หากคุณ:

• มีอาการรุนแรง เช่น หายใจลำบาก หรือมีอาการบวมที่ลิ้นหรือคอ
• มีอาการแพ้ที่ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
• ไม่แน่ใจว่าอาหารชนิดใดเป็นสาเหตุของอาการแพ้
• ต้องการคำแนะนำเกี่ยวกับการจัดการอาการแพ้อาหารอย่างเหมาะสม

ขั้นตอนการวินิจฉัยโดยแพทย์:

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิแพ้ จะทำการซักประวัติอย่างละเอียด และอาจทำการทดสอบเพิ่มเติมเพื่อยืนยันการวินิจฉัย:

• การทดสอบทางผิวหนัง (Skin Prick Test): เป็นการทดสอบโดยการหยดสารสกัดจากอาหารที่สงสัยว่าแพ้ ลงบนผิวหนัง แล้วใช้เข็มสะกิดเบาๆ เพื่อให้สารซึมเข้าสู่ผิวหนัง หากเกิดปฏิกิริยา เช่น ผิวหนังบวมแดง แสดงว่าอาจแพ้อาหารชนิดนั้น
• การตรวจเลือด (Blood Test): เป็นการตรวจวัดระดับ IgE (Immunoglobulin E) ซึ่งเป็นแอนติบอดีที่ร่างกายสร้างขึ้นเพื่อตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้
• การกำจัดอาหาร (Elimination Diet): เป็นการงดอาหารที่สงสัยว่าแพ้ เป็นระยะเวลาหนึ่ง เพื่อสังเกตว่าอาการดีขึ้นหรือไม่ จากนั้นจะค่อยๆ นำอาหารนั้นกลับมาทีละชนิด เพื่อดูว่ามีอาการแพ้เกิดขึ้นหรือไม่

ข้อควรจำ:

• อย่าทำการทดสอบแพ้อาหารด้วยตนเอง โดยไม่ได้รับการดูแลจากแพทย์ การทดสอบบางอย่างอาจก่อให้เกิดอันตรายได้
• การแพ้อาหารเป็นเรื่องที่ซับซ้อน และอาจต้องใช้เวลาในการวินิจฉัย
• เมื่อทราบว่าแพ้อาหารชนิดใดแล้ว สิ่งสำคัญคือต้องหลีกเลี่ยงอาหารนั้นอย่างเคร่งครัด และเรียนรู้วิธีจัดการกับอาการแพ้ที่อาจเกิดขึ้น

การสงสัยว่าตนเองแพ้อาหาร เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการดูแลสุขภาพของตนเอง การสังเกตอาการอย่างละเอียด และปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ จะช่วยให้คุณค้นพบสาเหตุที่แท้จริง และจัดการกับอาการแพ้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้คุณสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขและมีสุขภาพดี