การส่งวิทยุกระจายเสียงในระบบ AM ใช้ความถี่วิทยุในย่านใด

เสียงเดินทางไกลบนคลื่นกลาง: เจาะลึกการส่งวิทยุกระจายเสียงระบบ AM

วิทยุ AM หรือ Amplitude Modulation คือระบบการกระจายเสียงที่อยู่คู่คนไทยมาอย่างยาวนาน หลายคนคงคุ้นเคยกับเสียงอันเป็นเอกลักษณ์ บางครั้งก็คมชัด บางครั้งก็แฝงไปด้วยเสียงรบกวน แต่เบื้องหลังเสียงเหล่านั้นคือเทคโนโลยีการส่งสัญญาณที่น่าสนใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของคลื่นความถี่ที่ใช้ในการส่ง ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้วิทยุ AM เดินทางมาไกลได้ถึงทุกวันนี้

ระบบ AM ใช้คลื่นความถี่กลาง หรือ Medium Frequency (MF) ซึ่งครอบคลุมช่วง 530-1710 กิโลเฮิรตซ์ (kHz) การเลือกใช้คลื่นความถี่นี้มีเหตุผลหลักอยู่เบื้องหลัง นั่นคือคุณสมบัติในการเดินทางของคลื่น คลื่น MF สามารถเดินทางไปได้ไกล โดยเฉพาะในเวลากลางคืนที่ชั้นบรรยากาศไอโอโนสเฟียร์สะท้อนคลื่นกลับลงมาสู่พื้นโลก ทำให้ครอบคลุมพื้นที่ได้กว้างขวาง เหมาะสำหรับการกระจายเสียงไปยังพื้นที่ห่างไกล ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในยุคแรกเริ่มของการกระจายเสียงวิทยุ ที่เทคโนโลยีและโครงสร้างพื้นฐานยังไม่ครอบคลุมเท่าปัจจุบัน

หลักการของ AM คือการมอดูเลตแอมพลิจูด (Amplitude Modulation) หมายถึงการเปลี่ยนแปลงความกว้างของคลื่นพาหะให้เป็นไปตามสัญญาณเสียง นึกภาพคลื่นเป็นเหมือนสายน้ำที่ไหลไป ส่วนสัญญาณเสียงเปรียบเสมือนการโยนก้อนหินลงไป ทำให้เกิดระลอกคลื่นที่มีขนาดแตกต่างกัน คลื่นที่มีแอมพลิจูดสูงก็แทนเสียงดัง ส่วนคลื่นที่มีแอมพลิจูดต่ำก็แทนเสียงเบา เครื่องรับวิทยุ AM จะทำหน้าที่แยกสัญญาณเสียงออกจากคลื่นพาหะ แล้วแปลงกลับมาเป็นเสียงที่เราได้ยิน

อย่างไรก็ตาม การใช้คลื่น MF และเทคนิคการมอดูเลตแบบ AM ก็มีข้อจำกัด เนื่องจากคลื่น MF มีแนวโน้มที่จะถูกรบกวนจากสัญญาณรบกวนต่างๆ ได้ง่าย เช่น ฟ้าผ่า เครื่องใช้ไฟฟ้า และสัญญาณวิทยุอื่นๆ ส่งผลให้คุณภาพเสียงของวิทยุ AM อาจด้อยกว่าระบบ FM (Frequency Modulation) ซึ่งใช้คลื่นความถี่สูงกว่าและมีวิธีการมอดูเลตที่แตกต่างกัน ทำให้ทนทานต่อสัญญาณรบกวนได้ดีกว่า

ถึงแม้จะมีข้อจำกัด แต่ด้วยคุณสมบัติในการเดินทางไกล วิทยุ AM ยังคงมีบทบาทสำคัญในการกระจายเสียง โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกล และยังเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการรับฟังข่าวสาร รายการต่างๆ ในพื้นที่ที่สัญญาณ FM อาจเข้าไม่ถึง.