ความถี่คลื่นวิทยุอยู่ในช่วงใด

คลื่นวิทยุ: เสียงและภาพไร้สายที่อยู่บนคลื่นความถี่

โลกยุคปัจจุบันเต็มไปด้วยการสื่อสารไร้สาย ไม่ว่าจะเป็นการโทรศัพท์ การรับชมโทรทัศน์ หรือการรับฟังวิทยุ เบื้องหลังความสะดวกสบายเหล่านั้น คือเทคโนโลยีที่อาศัย “คลื่นวิทยุ” เป็นสื่อกลางในการส่งข้อมูล แต่คลื่นวิทยุมีความถี่ที่แตกต่างกันไป และการเข้าใจช่วงความถี่ของคลื่นวิทยุนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการบริหารจัดการทรัพยากรคลื่นความถี่ที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิดประโยชน์สูงสุด

คลื่นวิทยุจัดเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าชนิดหนึ่ง โดยมีความถี่อยู่ในช่วง 3 กิโลเฮิรตซ์ (kHz) ถึง 300 กิกะเฮิรตซ์ (GHz) ซึ่งเป็นช่วงความถี่ที่ต่ำกว่าแสงที่ตามองเห็น ความถี่ของคลื่นวิทยุนี้แบ่งออกเป็นหลายช่วงย่านความถี่ แต่ละช่วงย่านความถี่จะเหมาะสมกับการใช้งานที่แตกต่างกัน เช่น

• คลื่นความถี่ต่ำ (Low Frequency, LF): อยู่ในช่วง 30-300 กิโลเฮิรตซ์ มักใช้ในการส่งสัญญาณวิทยุความถี่ต่ำ การนำทางทางทะเล และการสื่อสารใต้ทะเล เนื่องจากคลื่นความถี่ต่ำสามารถเดินทางได้ไกลและทะลุสิ่งกีดขวางได้ดี แต่มีข้อจำกัดในเรื่องของปริมาณข้อมูลที่สามารถส่งได้

• คลื่นความถี่กลาง (Medium Frequency, MF): อยู่ในช่วง 300-3000 กิโลเฮิรตซ์ ใช้ในการส่งสัญญาณวิทยุแอมพลิจูดมอดูเลต (AM) ซึ่งเป็นที่นิยมในยุคก่อน และยังใช้ในระบบนำทางทางทะเลและทางอากาศบางระบบ

• คลื่นความถี่สูง (High Frequency, HF): อยู่ในช่วง 3-30 เมกะเฮิรตซ์ (MHz) สามารถเดินทางได้ไกลมาก แม้กระทั่งข้ามทวีป จึงมักใช้ในการสื่อสารทางไกล เช่น การสื่อสารระหว่างเรือกับฝั่ง หรือการสื่อสารทางวิทยุสมัครเล่น

• คลื่นความถี่สูงมาก (Very High Frequency, VHF) และ อัลตราไฮเฟรเควนซี (Ultra High Frequency, UHF): อยู่ในช่วง 30-3000 เมกะเฮิรตซ์ ใช้ในการส่งสัญญาณโทรทัศน์ วิทยุเอฟเอ็ม (FM) ระบบสื่อสารเคลื่อนที่ เช่น โทรศัพท์มือถือ และระบบนำทางด้วยดาวเทียม ความถี่ในช่วงนี้สามารถส่งข้อมูลได้ปริมาณมาก แต่ระยะการส่งสัญญาณอาจจำกัดกว่าคลื่นความถี่ต่ำ

• ความถี่ไมโครเวฟ (Microwave): อยู่ในช่วง 300 เมกะเฮิรตซ์ – 300 กิกะเฮิรตซ์ ใช้ในระบบสื่อสารระยะไกล การเชื่อมต่อเครือข่ายไร้สาย และระบบเรดาร์ คลื่นความถี่ในช่วงนี้มีทิศทางการส่งสัญญาณที่คมชัด และสามารถส่งข้อมูลได้ปริมาณสูง

การจัดการความถี่คลื่นวิทยุจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง หน่วยงานกำกับดูแลต่างๆ ทั่วโลกจะทำการจัดสรรความถี่ให้กับผู้ใช้งานต่างๆ เพื่อป้องกันการรบกวนซึ่งกันและกัน และเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด การพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น เทคโนโลยี 5G ก็ต้องอาศัยการจัดการความถี่คลื่นวิทยุอย่างมีประสิทธิภาพเช่นกัน เพื่อให้เราสามารถใช้ประโยชน์จากคลื่นวิทยุอันทรงพลังนี้ได้อย่างเต็มที่ต่อไป