สายไฟภายในบ้านควรใช้สายขนาดเท่าไหร่

เลือกสายไฟบ้านอย่างไรให้ปลอดภัยและประสิทธิภาพสูงสุด? อย่ามองข้ามขนาด!

การเดินระบบไฟฟ้าภายในบ้านเป็นเรื่องสำคัญที่ส่งผลต่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพการใช้งานไฟฟ้าในระยะยาว การเลือกใช้สายไฟขนาดที่เหมาะสมจึงเป็นขั้นตอนที่ไม่อาจมองข้าม หากเลือกใช้สายไฟขนาดเล็กเกินไปอาจเกิดความร้อนสูงจนทำให้สายไฟไหม้ได้ ในขณะที่การใช้สายไฟขนาดใหญ่เกินไปก็เป็นการสิ้นเปลืองงบประมาณโดยไม่จำเป็น

แต่การเลือกขนาดสายไฟนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ไม่ใช่แค่ดูว่าเป็นโคมไฟหรือเครื่องปรับอากาศอย่างเดียว เราต้องพิจารณา “กระแสไฟสูงสุด” (Ampere หรือ แอมป์) ที่อุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชิ้นใช้เป็นหลัก ยิ่งอุปกรณ์ใช้กระแสไฟสูงเท่าไหร่ ก็ต้องใช้สายไฟที่มีขนาดใหญ่ขึ้นเท่านั้น เพื่อป้องกันการเกิดความร้อนสูงเกินไปและอันตรายจากไฟฟ้าลัดวงจร

แทนที่จะบอกว่า “ใช้สายไฟขนาดนี้สำหรับอุปกรณ์นั้นๆ” ซึ่งอาจไม่แม่นยำและไม่ครอบคลุม มาทำความเข้าใจหลักการเลือกขนาดสายไฟกันดีกว่า:

1. ตรวจสอบกระแสไฟสูงสุด (Ampere rating) ของอุปกรณ์ไฟฟ้า: ข้อมูลนี้มักจะระบุไว้ที่ตัวเครื่องหรือในคู่มือการใช้งาน เช่น เครื่องปรับอากาศ 12,000 BTU อาจใช้กระแสไฟ 10 แอมป์ ทีวีอาจใช้เพียง 2 แอมป์ และโคมไฟอาจใช้แค่ 1 แอมป์

2. คำนึงถึงกำลังไฟฟ้า (Watt) และแรงดันไฟฟ้า (Volt): ถ้าทราบกำลังไฟฟ้า (เช่น 1,000 วัตต์) และแรงดันไฟฟ้า (220 โวลต์) สามารถคำนวณกระแสไฟได้โดยใช้สูตร I = P/V (กระแสไฟ = กำลังไฟ / แรงดันไฟฟ้า) เช่น 1000 วัตต์ / 220 โวลต์ ≈ 4.5 แอมป์

3. เลือกสายไฟที่มีขนาดใหญ่กว่าที่คำนวณได้: ควรเลือกสายไฟที่มีขนาดใหญ่กว่ากระแสไฟสูงสุดของอุปกรณ์อย่างน้อย 20% เพื่อเผื่อความคลาดเคลื่อนและความปลอดภัย ตัวอย่างเช่น หากคำนวณได้ว่าต้องการสายไฟที่รับกระแสไฟ 5 แอมป์ ควรเลือกสายไฟที่รับกระแสไฟได้อย่างน้อย 6 แอมป์

4. ใช้ตารางอ้างอิงขนาดสายไฟ: ตารางอ้างอิงขนาดสายไฟจะแสดงความสัมพันธ์ระหว่างขนาดสายไฟ (ตร.มม.) กับกระแสไฟที่สามารถรับได้ ตารางนี้สามารถหาได้จากร้านจำหน่ายอุปกรณ์ไฟฟ้าหรือทางออนไลน์ ควรเลือกตารางที่อ้างอิงมาตรฐานของประเทศไทย (เช่น มาตรฐาน มอก.) เพื่อให้มั่นใจในความถูกต้องและปลอดภัย

ตัวอย่าง: หากอุปกรณ์ไฟฟ้าใช้กระแสไฟ 10 แอมป์ จากตารางอ้างอิงอาจแนะนำให้ใช้สายไฟขนาด 2.5 ตร.มม. แต่ควรตรวจสอบตารางอ้างอิงให้แน่ใจก่อน และควรเลือกขนาดที่ใหญ่ขึ้นเพื่อความปลอดภัย เช่นอาจเลือกสายไฟ 4 ตร.มม.

หมายเหตุ: บทความนี้เป็นเพียงแนวทางเบื้องต้น สำหรับงานติดตั้งระบบไฟฟ้าที่ซับซ้อน ควรปรึกษาช่างไฟฟ้าผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้ได้ระบบไฟฟ้าที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด การเลือกสายไฟที่ไม่เหมาะสมอาจนำไปสู่ความเสียหายต่อทรัพย์สินและอันตรายต่อชีวิตได้

การเลือกสายไฟที่เหมาะสมจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องคำนึงถึง อย่าประมาท เพราะความปลอดภัยของบ้านและครอบครัวขึ้นอยู่กับมัน